Wijsgerige pedagogiek
1 INLEIDING WIJSGERIGE PEDAGOGIEK
WIJSGERIGE PEDAGOGIEK = (niet hetzelfde als pedagogiek) (nl. theoretische pedagogiek)
= basis voor pedagogiek
Wat doen ze?
Nadenken over de betekenis van: opvoeding., onderwijs., vorming, …
Vb. normatieve vragen; wat is goed ouderschap, wanneer is een leerkracht een goede leerkracht? Wat is goed
onderwijs? Doel? Goed?
Rol van gezag?
Pedagogische verantwoordelijkheid? Wat is de pedagogische verantwoordelijkheid voor ouders?
Autonomie= doel van de opvoeding te beschrijven
Rechtvaardiging= op grond waarvan handelen ze?
5 mensen die nadenken (denkwijze) over opvoeding en onderwijs:
1. Klaus Mollenhauer 3. Stanley Cavell (1928-2018)
Duitse pedagoog kritische pedagogiek Amerikaanse filosoof
Boek ‘Vergeten Samenhang’ 4. Philippe Meirieu
2. Hannah Arendt (1906-1933) Franse filosoof
Duits-Amerikaans Joods filosofe Leunt aan bij Arendt
Verdiepte in totalitaire politieke Boek ‘Frankenstein en de pedagogiek’
systemen 5. Gert Biesta
3 Centrale vragen?
1. Wat is onderwijs? 2. Wat is een goede leerkracht?
Opleiden/ klaarstomen om te integreren in de Leerlingen prikkelen/ om zelf te zoeken en
samenleving? leren/bijleren
Kinderen leren nadenken om kritisch te zijn 3. Wat is een goede ouder?
Kennis en competenties bijbrengen Je leerlingen bij de les houden/ aandacht
houden…
Nadruk van auteurs van onderwijs presenteren of representeren van een wereld
Opvoeden? De wereld waarin we onze kinderen inleiden
1
, WIJSGERIGE PEDAGOGIEK
1.1 MEIRIEU
We zijn niet de oorsprong van onszelf andere nodig om mens te worden
o Verklaring via de mythe van Frankenstein
Uitleg: dr. Frankenstein wil uit brokstukken van doden, mensen maken. Dat wezen komt tot leven
door de bliksemen en samenkomende energie.
“Hij maakt iets als het ware” (“Maakt” = we maken de andere niet, de term maken is niet wat
we doen in het onderwijs)
o METAFOOR!!! Via onderzoek en wetenschappelijke middelen, kunnen wij de leerlingen
onderwijzen we maken het product van wetenschappelijk denken
Opvoeden: altijd ontmoeting met een andere die weerstandbieden, een weg kan opgaan die
niet voorzien is VRIJHEID KUNNEN BEWEGEN EN VOORTGAAN!!!
Bv: je ouders geven dingen mee, ze leren je zaken, maar je kunt ook met tijd dingen naast je neer
leggen. Je neemt niet klakkeloos alles over van je ouders.
Leerlingen onderwijzen mensen vrij kunnen handelen, weerstand bieden, zaken anders
anderen…
1.1.1 “NIEUWKOMERS”= ZE SPREKEN VAAK OVER KINDEREN ALS NIEUWKOMERS
(KINDEREN ZIJN NIEUW IN ONZE WERELD).
Leven in een domus (domesticatie): houden aan afspraken, tijdschema’s, dingen inleveren
verplichtingen om lid te worden van de gemeenschap
Kinderen van jongs af stap voor stap voorbereiden op de samenleving (wanneer dat niet gebeurt
wordt dat proces op latere leeftijd moeilijker (of onmogelijk – Het wilde kind)
Bv: herhaalde woorden, glimlach, ritme van leven, later: herkenning eigen lichaam in spiegel,
bewustwording
Opgevoed als mens
Ben je afhankelijk: kennismaken met de wereld: mogelijkheid om te leren moet ook veel leren
Heb je veel mogelijkheden: niet op alles greep vrij handelen, gevormd worden door houders
maar je kunt zaken naast je leggen
Bv: ouders voeden je katholiek op maar je zegt dat dat niks voor jou is.
1.1.2 VORMING GEVEN AAN NIEUWKOMERS:
1.1.2.1 DOEL VAN OPVOEDEN
1. Ontwikkelen van intelligentie oplossen problemen, wiskunde vraagstukken oplossen
2. Ontwikkelen van historisch besef zicht op cultureel erfgoed van de samenleving/ universum
= je kunt maar zeggen wie je bent als je jezelf kunt situeren tot je verleden (van wie ben ik de
dochter? – Waar kom ik vandaan?)
o Belangrijk om lid te worden van de samenleving (weet van geschiedenis en zin daarvan)
omgeving begrijpen, inzicht te krijgen in medemens
1.1.2.2 (!) INLEIDEN CULTUREEL ERFGOED VROEGER VS NU:
Vroeger ging dit relatief spontaan.
Nu hebben we een versnelling van de geschiedenis m.a.w. te veel veranderd door intrede
van digitale media.
o Wat komt erbinnen is een vraagteken en dit is een probleem volgens Meirieu
o Ontwikkeling van razende jongeren omdat: culturele overdracht wordt opgegeven.
Bv: vroeger wisten ouders wat binnenkwam via tv en radio. Nu weten ouders niet altijd waar kinderen zich
mee bezighouden. Wat komt erbinnen is voor vele ouders en leerkrachten een vraagteken. Maar er komt
veel meer info binnen i.v.m. vroeger.
2
, WIJSGERIGE PEDAGOGIEK
1.2 MOLLENHAUER
Gelijkaardig aan Meirieu
Boek: ‘De vergeten samenhang’
Gaat over de essentie van opvoeden: Wat bedoelen we met opvoeden?
Boek start met de brief van Kafka (Kafka is bang van zijn vader)
Doorgeven wat ouders betekenisvol vinden De opvoeding die ouders kinderen geven kunnen
ze voor de voeten werpen
1.2.1 AANLEIDING VAN BOEK DE ANTI-PEDAGOGIEK.
Wat is de anti-pedagogiek?
Aardig zijn (“aardige mens”) Niet gelijk aan pedagogische houding = anti-pedagogiek
o Opvoeding geheel in twijfelgetrokken (geen antwoord op wat opvoedingsdoel is) weg
met opvoeding plaats voor vriendschap
o Pedagogische thema’s worden uit de weg gegaan (geen cultuuroverdracht)
o dit mag niet volgens Mollenhauwer
Als je niet bezig bent met de aard van het opvoeden dan ben je niet aan het opvoeden = elke
ontwikkeling die verzuimt om inhoudelijke vragen te stellen in verband met culturele
overdracht.
Bv: adviezen voor ouders hoe je moet spreken met je kinderen mild ouderschap
1.2.2 OPVOEDEN ALS VORMINGSPROCES
Volgens Mollenhauer: Opvoeding (vormingsproces?)
Enerzijds een uitbreiding /verrijking
Anderzijds een beperking/ verarming (voor alles wat je doet, doe je ook iets niet Waarom
doe je wat je doet?)
Bv: je kiest om te voetballen i.p.v. naar de Chiro te gaan
Rechtvaardiging? Waarom doen we het één en niet het andere?
Bv: je vraagt aan je ouders: waarom hebben jullie mij naar deze school gestuurd?
1.2.3 WAT IS HET WAARD OM HERINNERD TE WORDEN?
Het eerste pedagogische thema is: “de bespreking van de eigen culturele inhouden M.a.w.
Wat is het waard om herinnerd te worden?
Als je niets overdraagt (niet gericht op toekomst, cultuur en zin) anti-pedagogiek (kinderen
als gelijken)
Mollenhauer: aandacht brengen samenhang tussen cultuur en opvoeding/onderwijs
Volwassenen en ouders geven bepaalde cultuur en inhouden door
Vandaar belang: stil staan bij cultuur en opvoeding/onderwijs
Onderwijs: wat is het waard om door te geven aan je leerlingen?
(Discussie minder geschiedenis en meer STEM vakken) Je moet een keuze maken m.a.w. je kiest
iets en je laat iets weg.
OPMERKING: Kinderen worden ontwikkeld door ouders en leerkrachten.
Mochten ze opgegroeid zijn in een andere samenleving of context ander persoon
1.2.4 NOOD AAN ALGEMENE PEDAGOGIEK
opvoeding en onderwijs in verband blijven brengen met de cultuur
Zo zal Mollenhauer dan ook zeggen dat een opgroeiende generatie:
o enerzijds onvermijdelijk en noodzakelijk belast is met een bepaald cultureel erfgoed,
o anderzijds ook de taak heeft om daartegenover een bepaalde afstand te bewaren, “om
zich een standpunt te bepalen tegenover de culturele overlevering”
Cultureel erfgoed:
Pedagogiek is belangrijk om ons te doen nadenken over de betekenis van ons cultureel erfgoed?
Pedagogiek moet de culturele en biografische herinneringen onderzoeken; ze moet in deze
herinneringen de principes zoeken die te rechtvaardigen zijn.
Mollenhauer stelt de vraag of er iets bestaat als ‘eerste beginselen’=
3
, WIJSGERIGE PEDAGOGIEK
Beperkt mogelijk aantal probleemstellingen, die niemand zou mogen negeren,waar hij ook werkzaam is
in ons stelsel van opvoeding en onderwijs, als hij in deze tijd verantwoord wil opvoeden.
Opmerking: dat het een moeilijke vraag is.
Reden: er veel verschillende soorten ‘pedagogiek’ zijn.
Principe van de “Vormbaarheid”=
Als iemand zich tot jonge mensen richt, dan gaat hij ervan uit dat hij ook zichzelf wil ontwikkelen +
vormen. Er is dus een aanwezigheid van een mogelijkheid, als een dispositie.
Deze activiteit heet zelfstandigheid=
Ook het kind moet tot deze activiteit worden uitgedaagd, tot een activiteit die verstandelijke
vermogens vereist en dus verstand veronderstelt bij degenen die het kind tot deze activiteit uitdagen.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur malikadesruelle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
