Psychodynamische consultatie hoorcollege 2 : preliminaire gesprekken.
Ideale is een vastliggend protocol, een vastliggend schema voor het klinisch
probleem.
o De klinische praktijk staat hier zeer ver vandaan, je weet niet op voorhand
hoe je te werk gaat gaan.
o Iedere persoon is een particulier verhaal& iedereen brengt het op een
particuliere manier naar voor.
Er zijn wel bepaalde standaard manieren om te werk te gaan.
Teksten als kapstok gebruikt.
1890: psychische behandeling
Parcour van de neurologie en de psychologie wordt besproken in het eerste deel
van ‘Freuds psychologie van het oordeel’.
o Ook de techniek van de hypnose.
Het is niet slechts een psychisc probleem. We moeten niet teveel uitgaan van het
Carthesiaans dualisme. Behandel je iets puur medisch, behandel je het lichaam,
dan behandel ja onrechtsreeks ook de ziel. Het omgekeerde geldt ook.
Hyponose wordt gezien als het
“met zeer veel autoriteit
inspreken op het individu”
(Charcot&Bernheim, zie ook
Freuds psychologie van het
oordeel).
o Het is succes van
de hypnose bestaat
uit spectaculaire
maar kortstondige
effecten, het is een
demonstratie van
de impact van het
woord.
o Freud hanteert ook het woord in zijn behandeling, net zoals de hypnotiseur.
Hij emancipeerde echter snel van de hypnose zelf.
o Bestaan nog steeds psychoanalysten die beroep doen op de hypnose, zoals
Dirk De Wachter.
Het spreken moet gezien worden in de context van de subjectabiliteit, iedereen is
vatbaar voor suggestie, zodra je in die context van de beïnvloeding terecht komt is
het effect zichtbaar. (= reëele impact)
o Uit de context valt het effect meteen weg en heeft het woord van de
hypnotiseur geen effect meer.
Bernheim: mijn macht is beperkt tot wat gebeurt binnen de muren van mijn psychiatrie.
De mens is ook sugestibel voor wat gebeurt binnen een groep (je kan zo met iemand
meeleven dat je zijn of haar symptomen overneemt).
Adviezen voor de arts (1912)
Ervaringen van Freud: hypnose (bij vraag 2)
Bernheim= het gebiedend/verbiedend spreken en wegsugereren van symptomen.
Breuer= afwachtend te werk gaan.
, Wat nog weegt/speelt van het trauma veroorzaakt een pijnlijk affect. De
catharische methode zorgt ervoor dat dit affect dat aan het trauma verknoopt zit
afgevoerd wordt.
Lacan heeft commentaar gegeven op deze teksten: denk aan het materiaal van
een ambachtsman, die maakt zijn instrumenten zelf (in die tijd toch), naar zijn
eigen hand. Dit is een metafoor voor wat Freud zegt, voor een andere therapeut
kan het iets helemaal anders zijn, los van dat ene voorschrift dat voor iedereen
hetzelfde is.
Techniek van de gelijkzwevende aandacht
Niet te veel denken aan ‘Wat betekent dit nu? Weet ik nog wel wat er gezegd
geweest is?’
Komt er iets aan bod dat voordien al eens vermeld is geweest, dan herinner je het
wel, maar je moet het niet actief echt herinneren.
o Man die ooit bij hem in behandeling is geweest, maar al heel lang gestopt.
Kwam hem tegen in de winkel en zei wel dag, even gebabbeld maar hij kon
zich de problematiek van de man niet meer herinneren. Nadien kwam de
man terug in behandeling, van zodra men terug in de praktijk context zit,
kwam alles bij hem (G.) opnieuw naar boven.
In gelijke mate nota nemen, niet selecteren maar je oor open houden op het
nievau van het signifiant. Tijdens de sessie zelf niet selecteren en oordelen, alles
noteren.
Betrouw op de geheugen machine die we zijn, moet je iets opschrijven? Doe het
na de sessie, misschien de eerste keer het een en ander opschrijven tijdens de
sessie, maar doe de rest nadien.
o Door te schrijven heb je een effect of de spreker, je interpreteert continu en
wordt zo misschien storend voor iemand tijdens de sessie voor de persoon
of voor het verloop van de sessie (dit is geen gelijkzwevende aandacht. )
o Geeft op voorhand gerust uitleg hoe je het doet, hoe je tewerk gaat, zeker
als je af en toe iets opschrijft.
Vervolg dé psychologische grondregel.
Basis: nergens over oordelen, maar het gewoon delen. We zijn geen
moraalridders. (Hoewel het missschien niet steeds 100%mogelijk is het uit te
schakelen).
Niet uitgaan van de onbetrouwbaarheid van het geheugen: van 1 casus hebben
we Freud zijn notities nog (hij deed dit ook s avonds), ze zijn enorm gestoffeerd. Hij
doet dit niet vanuit massale zekereheden. Hij maakt een interpretatie, een
ballonnetje waarop de analysant reageert en zo wordt er opnieuw materiaal
gegenereeerd.
Proberen de analysant een weten te ontlokken, ookal ziet hij die misschien niet
graag onder ogen, hij kan het bij verrassing toch delen door vrije associatie.
“Diepte psychologie”: het onbewuste zit zeer diep, je moet erachter gaan graven.
o FREUD: zit juist aan de oppervlakte, het toont zich in ons gedrag, in
dromen, in faalhandelingen,..
Klinisch dagboek
Na elke sessie moet je even tijd voor jezelf reserveren en je de vraag stellen: wat
vind ik nu zelf de moeite waar om te onthouden. Dit punt is belangrijk dus ik
schrijf het op. Zet jezelf aan tot reflectie en ga op supervisie of intervisie.