Resume
Samenvatting Methodologie Van De Sociale Wetenschappen Communicatiewetenschappen
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting Methodologie Van De Sociale Wetenschappen Communicatiewetenschappen
[Montrer plus]
2 revues
Par: camillederoo1 • 1 année de cela
Par: LaurienVo • 2 année de cela
Aperçu du contenu
Methodologie van de sociale wetenschappenHoofdstuk 1 – Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?
1.1 Inleiding
Methodologie bevat niet alleen de beheersing van technieken van wetenschappelijk onderzoek,
zoals het kunnen toepassen van statistische analyses, het verzamelen van gegevens of het
observeren van menselijk gedrag. Methodologie is breder en verwijst ook naar de wijze waarop het
hele proces van wetenschapsbeoefening functioneert. Het gaat met andere woorden ook over hoe je
theorieën hanteert, welke redeneringen steek houden, en hoe wetenschap bedrijven ingebed is in
ruimere filosofische discussies over wat je kan kennen en hoe kennis tot stand komt.
1.2 Enkele voorbeelden
1.2.1 De opwarming van de aarde: An Inconvenient Truth versus The Great Global Warming
Swindle
CASE
An Inconvenient Truth: Al Gore, door toenemende uitstoor van CO2 gem. temperatuur
neemt toe en zeespiegel stijgt met menselijke dram’s tot gevolg.
The Great Global Warming Swindle: kritisch t.o.v. Al Gore. Door stijging temperatuur neemt
hoeveelheid CO2 toe, niet omgekeerd. En rol van mens van marginaal belang.
1.2.2 De ‘War against Crime’ in New York: werkt het?
CASE: Broken Windows Theory (Wilson & Kelling 1982)
Crimineel handelen als gevolg van een gebrek aan sociale normen en een gebrek aan
controle om aan die normen te conformeren.
Verdere toename criminaliteit en achteruitgang buurt trekt meer potentiële criminelen
aan.
Sinds nieuwe burgemeester zogezegd daling criminaliteit, maar causaliteit niet voor waar
aannemen
Causaliteit, 3 voorwaarden:
1. Er moet een zeker statistisch verband zijn tussen gebeurtenis A (= Giuliani’s beleid) en
gebeurtenis B (= geregistreerde criminaliteit);
2. Gebeurtenis A moet voorafgaan aan gebeurtenis B;
3. Het statistische verband tussen gebeurtenis A en B mag niet te wijten zijn aan een derde
gebeurtenis C die dat verband teweegbrengt.
1.2.3 Botsende beschavingen
CASE: Clash of Civilizations (Samuel Huntington 1993)
De fundamentele oorzaak van conflicten is niet primair ideologisch of economisch, maar
cultureel. De clash tussen beschavingen zou gobale politiek domineren.
1.2.4 Polls bij verkiezingen: vertekend(en)d?
Veelal laat de berichtgeving in de media niet toe om de methodologische kwaliteit van een
verkiezingspoll te achterhalen. Meestal krijg je alleen een melding van het aantal personen dat aan
het onderzoek heeft deelgenomen. Over de non-respons, d.w.z. de mensen die wel zijn
gecontacteerd voor het onderzoek maar niet hebben geantwoord, over het soort steekproef of over
de exacte vraagverwoording blijf je doorgaans in het ongewisse. Bovendien krijg je geen melding van
1
,betrouwbaarheidsintervallen rond de percentages. Ook de vraagverwoording of de presentatie van
de antwoordopties in de vragenlijst kan de antwoorden beïnvloeden.
1.2.5 De wetenschapper als bokser?
CASE: Body & Soul. Notebooks of an Apprentice Boxer (Loïc Wacquant 2004)
De transformatie van het sociale leven in de zwarte getto’s in enkele grootsteden van de
Verenigde Staten in kaart te brengen.
Een reeks stereotypen omtrent armoede en marginaliteit doorprikken die vigeren binnen
de Amerikaanse publieke opinie.
Via participerende observatie, of zoals hij zelf aangeeft via ‘observerende participatie’.
1.2.6 Verband tussen gamen en agressie
Wat verstaat men juist onder ‘agressie’ en ‘geweldadige games’?
Niet geoorloofd om o.b.v. corss-sectioneel surveyonderzoek zomaar causaliteit vast te stellen
Weinig rekening gehouden met intermediaire variabelen die het verband mediëren of met
kenmerken die het verband modereren.
1.3 De wetenschappelijke aanpak
1.3.1 Wetenschap: een specifieke benadering
Wetenschappelijke inzichten zijn gebaseerd op het toepassen an regels en procedures die de
kwaliteit en het waarheidsgehalte van die inzichten maximaliseren.
1.3.2 Alternatieve bronnen van kennis over de werkelijkheid?
Persoonlijke ervaringen, populaire media, ideologische overtuigingen of waarden.
1.4 Wat te verwachten van methodologie?
Eerste bouwsteen: een theorie of theoretische inzichten die gebaseerd zijn op empirische data of
gegevens uit de werkelijkheid waarover die theorieën een uitspraak willen doen.
Theorieën zijn coherente systemen van logische, consistente en onderling verbonden inzichten die
gebruikt worden om kennis over de werkelijkheid te organiseren.
Micro-, meso- en macrolevel theorieën onderscheiden, gaande van het verklaren of duiden van
concrete interactie op het interpersoonlijke of het microniveau, tot het begrijpen van patronen op
het niveau van ruimere sociale systemen, zoals staten of instellingen, of het macroniveau. Hiertussen
bevinden zich theorieën op het mesoniveau, die proberen processen te duiden die zich afspelen
binnen bijvoorbeeld sociale bewegingen, organisaties of gemeenschappen.
Tweede bouwsteen: data of gegevens over de werkelijkheid.
OPDRACHT
Voorbeeld: Leerlingen lopen gemiddeld halfjaar leerachterstand op (door corona).
Maatschappelijke impact/relevantie?
o Beleidsmakers: minister van onderwijs, hoofden van onderwijskoepels, … willen
weten welke beslissingen ze moeten doorvoeren.
o Waarom hebben onderzoekers deze leerresultaten vergeleken met die van vorig
jaar? Er zijn maatschappelijke vragen/noden wisselwerking tussen
maatschappelijke maatschappij en onderzoekers.
Methodologie?
2
, o Er wordt niet gezegd op wat dit onderzoek gebaseerd is. Er zou meer basis
methodologische informatie moeten zijn.
o Naar wie zijn ze gaan kijken? Wat hebben ze vergeleken? Voor welke vakken? Hoe
hebben ze dit gedaan?
Hoofdstuk 2 – Bouwstenen en soorten sociaalwetenschappelijk
onderzoek
2.1 Inleiding
Sociaalwetenschappelijk onderzoek: de productie van geldige en betrouwbare kennis over de
sociale realiteit door het combineren van theorie en empirie, waarbij methodologische principes
rigoureus worden toegepast.
Waarom is wetenschappelijke kennis superieur?
Observeerbare fenomen
Methodologische spelregels
‘waarheid’ als criterium
2.2 Bouwstenen van sociaal-wetenschappelijk onderzoek
2.2.1 Theorie en empirie
Theorie: het geheel van samenhangende uitspraken of proposities die bepaalde fenomenen
beschrijven of verklaren.
Op welke wijze kunnen we theorie en empirie combineren om kennis te produceren?
CASE: Job demand/job control model, JDC-model (Karasek 1079)
Sociaal-wetenschappelijke theorie die bewijst waarom sommige jobs tot meer stress leiden.
Twee psychosociale jobkenmerken: autonomie (job control) en werkdruk
Goede sociaalwetenschappelijke theorieën bezitten enkele belangrijke kenmerken.
1. Ten eerste is een goede theorie een logisch samenhangend geheel van uitspraken over relaties
tussen concepten = logische consistent.
Concept: een algemeen en abstract idee dat als een label dient om concreet waarneembare
zaken of fenomenen te categoriseren.
Propositie: veronderstelde relatie tussen concepten.
2. Een tweede belangrijk kenmerk van sociaalwetenschappelijke theorieën is dat ze te allen tijde
empirisch toetsbaar moeten zijn. Het moet mogelijk zijn om door observatie te toetsen of de
theoretische aannames wel degelijk overeenstemmen met de realiteit. Empirische toetsbaarheid
houdt zowel verifieerbaarheid als weerlegbaarheid in
= verklaringskracht.
3
, Verifeerbaarheid: de mogelijkheid om door observatie te toetsen of theoretische aannames
overeenstemmen met de realiteit.
Falsifeerbaarheid: de mogelijkheid om door observatie de eventuele onjuistheid van kennis aan
te tonen, weerlegbaarheid.
Dit alles impliceert dat je als onderzoeker altijd eenduidig en in grote openheid dient te
rapporteren over hoe bepaalde theorieën tot stand zijn gekomen. Op die manier hebben
anderen de mogelijkheid om jouw onderzoek te herhalen – repliceren – en te controleren of ze
tot dezelfde conclusies komen
Repliceren: het herhalen van onderzoek om te kijken of je tot dezelfde conclusies komt.
3. In de derde plaats moet een theorie over een zekere mate van veralgemeenbaarheid beschikken
Formele theorie: een soort theorie die ervan uitgaat dat je allerhande sociale fenomenen los van
de concrete inhoud kan verklaren vanuit enkele vormelijke basisprincipes.
‘Grand theory’: een soort theorie die sociale fenomenen probeert te vatten vanuit één abstract
conceptueel kader, waarin de formele organisatie van de concepten belangrijker is dan het
begrijpen van de sociale werkelijkheid.
‘Middle range theory’: theorieën die berusten op een reeks aannames over één bepaald sociaal
fenomeen, waaruit hypothesen kunnen worden afgeleid die op hun beurt empirische getoetst
worden.
Een theorie moet ook spaarzaam zijn. Hoe minder concepten en proposities nodig om een
theorie te verklaren, hoe beter.
Empirie: het ervaren van de wereld rondom ons door waarneming. Door middel van onze zintuigen
observeren we de realiteit.
In welke mate is het mogelijk objectieve observaties te doen zonder ze gekleurd worden door de
waarnemer?
2.2.2 Inductie en deductie
Het samenspel tussen empirie en theorie verloopt via twee logische argumentatietechnieken,
namelijk deductie en inductie.
Deductie: een gevolgtrekking van het algemene naar het bijzondere/specifieke. De stap van theorie
naar empirie. Zo’n voorspelling noemen we een hypothese
Inductie: op basis van specifieke waarnemingen komen tot een algemene regel. Van empirie naar
theorie. Uit concrete observaties een algemene wetmatigheid destilleren.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ChimeneKlasen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53068 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans