Resume
Samenvatting Strafvordering Rechten
- Cours
- Strafvordering
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting Strafvordering Rechten
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
StrafvorderingPRAKTISCH
- Delen van syllabus die niet te kennen zijn zullen worden vermeld door de prof.
- Vb. uitlevering -> in EU Context (Europees aanhoudingsbevel) – enkel nog van
toepassing met derde landen.
- Wetboek: bij voorkeur nieuwe codex strafrecht. Liever geen dure codex.
- Belangrijk om actualiteit te volgen.
- Items van strafprocesrecht zijn nauw verweven met de actualiteit. Iedereen heeft
wel een mening bijv. moet Assisen behouden blijven? Procedurefouten bestraffen?
-> ook niet juristen, publieke opinie.
OPBOUW SYLLABUS
- Vervolg op materieel strafrecht vorig AC (zie dia).
- Rechten van verdediging -> gaat wegvallen -> keren terug in verdere hoofdstukken.
- Het strafproces wordt chronologisch doorlopen
- Vooronderzoek (onderzoeksdaden -20 tal bespreken) + reglementering + Voorlopige
hechtenis
- Onderzoek ter terechtzitting -> vonnisgerechten (omvat ook rechtsmiddelen +
bewijs in strafzaken).
Noot: verwijs naar cursus materieel strafrecht. Verwijs naar begrippen van materieel
strafrecht
- Vb. drieledige indeling van het ‘misdrijf’ – grote relevantie voor de strafprocedure -
- (bevoegdheid van de strafgerechten is er nauw aan bevoegd). – correctionalisering
voor het gros van de misdaden. Belang voor onderzoeksdaden die mogen worden
gesteld.
,Titel 3: Algemene beginselen
Hoofdstuk 1 Definitie
1. Begrip zie slide
- Strafvordering = verouderde benaming , moderner: ‘strafprocesrecht’.
- Ontwerp wetboek strafprocedure – ligt ter bespreking in het parlement: niet langer
wetboek van strafvordering maar wetboek van strafprocesrecht.
- Set van spelregels.
2. Onderscheid materieel / formeel op 3 niveaus:
- Personen tot wie de regels zijn gericht
o Materieel: iedereen (vb. Verbod om te stelen) – elke burger en de overheid
o Formeel: overheid (magistratuur en politie) Binnen welke grenzen de
overheid zijn macht kan uitoefenen
▪ Bevatten ook regels die gericht zijn aan de particulier, maar miniem.
> bepaalt de grenzen van de actoren binnen justitie. Rechtstreeks
gerelateerd aan de verhouding tussen burger en overheid
▪ Formeel strafrecht houdt de overheid binnen een bepaald stramien
▪ vb. De huiszoeking mag enkel op bevel van de rechter, tenzij
schriftelijke en voorafgaande toestemming bewoner). Waarom? =
ernstige aantasting van mijn privacy – de onschendbaarheid van mijn
woning.
o Beperking want onderzoeksrechter zal vragen: welke
aanwijzingen zijn er waarop de huiszoeking gebaseerd
is? Als dit voor de rechter ontoereikend is = geen
huiszoeking. 4
▪ Vb: ook telefoontap : grote inbreuk op privacy -> alles wat ik zeg en
wat de andere zegt wordt integraal opgenomen zonder toestemming.
- Tweede niveau: Inhoud van deze regels
o Formeel is minder vanzelfsprekend. Opvattingen evolueren. Wetboek
Strafvordering uit 1808.
o Vb: de verjaring: discutabel. 1808 -> vanzelfsprekend tot ongeveer 20 jaar
terug. Nu is er discussie over de verjaring. Verlengen? Hebben we dat nodig?
Waarom moeten misdrijven verjaren? Kunnen we niet gewoon werken met
de ‘redelijke termijn van strafvordering’ -> fundamentele debatten (die niet
worden gevoerd).
o Verjaring in context Bende Van Nijvel: Delhaize Aalst 1985 -> een van de
laatste aanslagen, verjaring daar begonnen, probleem voor zich uit
, geschoven, niet door fundamentele discussie te voeren, enkel verjaring
structureel verlengd voor die categorie misdrijven (nu op 40 jaar -> 2024).
Wat zegt dit over ons rechtssysteem als we op 40 jaar tijd deze zaak niet
kunnen oplossen?
▪ We kunnen het laten verjaren (ook bepaalde slachtoffers willen dit ->
genoeg geweest);
▪ Men kan nog eens verlengen.
▪ Men kan een principiële discussie voeren: analoog met Nederland:
Levensdelicten verjaren niet. HET fundamenteel recht op leven –
Bende Van Nijvel tussen de 20 en 30 dodelijke slachtoffers.
▪ Zijn delicate vragen waar evenwicht moet gezocht worden tussen
belangen burger en belangen overheid. > niet problematisch in
dictaturen, wel in de rechtstaat (ruim de helft van de
wereldbevolking leeft nog onder dictatuur, China, …
o VB betredingsrecht in zoektocht naar illegale vreemdelingen: je weet dat
een illegale vreemdeling zich in bepaalde woning bevind, mag betreding. *
helpen illegale vreemdelingen = strafbaar (ook diegene die de illegale
herbergt kan in bepaalde gevallen bestraft worden).
▪ Toen minister van justitie: JA, op bevel van een huiszoekingsbevel
van onderzoeksrechter
▪ Onderzoeksrechters weigerden dit = er is geen ‘echt’ gerechtelijk
onderzoek
- Derde niveau: BELANGRIJKST: De sanctionering bij niet naleven
o Principe: een regel die niet wordt gesanctioneerd zal niet volledig worden
nageleefd. – de stok achter de deur. (vb. Versoepeling van COVID regels
omdat ze niet te handhaven waren/ niet konden gecontroleerd worden en
dus niet nageleefd werd.
o Materieel strafrecht kent duidelijke sanctionering – min en max straffen
o Sancties niet naleven formeel strafrecht?
▪ Niet altijd aanwezig
▪ Staat niet altijd vast
o Verjaring -> wel duidelijk: de strafvordering vervalt.
o Typisch voorbeeld: onrechtmatig verkregen bewijs
▪ Tot 2013 geen sancties voorzien.
• VB: huiszoeking zonder toestemming of
bevel. Bewoner zegt nee -> politie gaat
toch binnen -> manifest onwettig ->
geen huiszoekingsbevel -> tot voor 2013
geen wettelijke sanctie
o Rechtspraak hanteerde de regel
van de ‘bewijsuitsluiting’.
▪ Moet uit het dossier
▪ Mag geen rekening mee
worden gehouden.
o Afhankelijk van het SOORT fout er wordt gemaakt.
• Vb: typfout in een dagvaarding.
▪ Sinds 2013 wettelijk kader -> veel interpretatie mogelijk.
3. Doelstelling van het strafproces?
WAARHEIDSVINDING = belangrijkste doelstelling
, meeste aantal zaken zijn opgelost. Cold cases bestaan in elk rechtssysteem.
>
BESCHERMING INDIVIDUELE BELANGEN = de evenwichtsoefening.
= onderlinge afweging, delicaat -> geschonden belang van slachtoffer – bescherming
rechten van individuele grondrechten (rechten die de overheid ons niet kan ontnemen =
vrij recent idee (tweede helft 20e eeuw -> einde tweede wereldoorlog -> verschrikking;
nooit meer willen meemaken -> boom in mensenrechten/internationaal recht (VN, Groei
van de EU, Europees Hof voor de rechten van de mens (staat moet schadevergoeding
betalen aan individu – de particulier – nieuw!)
➔ Nu tegenbeweging: vb. in Groot Brittannië: dreigen zich terug te trekken uit het
EVRM, idem Rusland
= initieel -> sterke nadruk op de individuele rechten (overgewicht lag daar) nu
tegenbeweging -> nadruk op RECHTSHANDHAVING/ Repressie: zwaardere straffen, meer
strafbepalingen. Reactie wetgever is vaak: we zullen de straf verhogen. In SW -> staan
straffen die bijna NOOIT worden toegepast = Slingerbeweging. -> zal waarschijnlijk terug
overslaan
o Voor de wetgever probleem opgelost door verhoging maximumstraf;
o Voor de rechter niet: parlement verhoogt de MAXIMUMstraf -> maar misdaad
wordt gecorrectionaliseerd -> max straf daalt.
o Samenleving wil meer repressie – Tijdsgeest.
▪ Link met opkomst terrorisme
o Vb: vroeger iemand 24u vasthouden na arrestatie.
Nadien vrijlaten of aanhoudingsbevel
onderzoeksrechter
o Grondwetswijziging in 2017 -> verlengd naar 48uur.
▪ = grote discussie geweest
▪ Regering Michel had voorgesteld om een
systeem van 48uur in te voeren, muv
Terrorisme -> 72u (= lang zonder dat er een
rechter moet worden gezien
▪ Weggestemd met ‘kleine’ meerderheid
▪ Nieuw voorstel: 48uur voor alle misdrijven,
Terrorisme incluis -> maar is mooi voorbeeld
van toenemende nadruk op rechtshandhaving
o Meeste EUROPESE landen hebben
een gelijkaardige bepaling van
48u.
o Laatste 30 jaren opkomst nieuwe misdrijffenomenen. Geweld is van alle
tijde – vroeger was er meer geweld – globaal gezien gaan we er op vooruit.
(op macroperspectief) – vb. Kijk naar Game of thrones/ Vikings
▪ Grote rol aan MEDIA – bijzonder aan SOCIALE MEDIA
• Doen veel kwaad -> vertekende werkelijkheid - uitvergroting
• Concreet voorbeeld:
o Vraag aan de mensen: illegalen die hier zijn en
integreren (nederlands spreken etc…) -> ze moeten
terug. Plots gebeurd het met een buur -> goede
loodgieter, vriendelijke mens, perfect nederlands,
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LaraStals. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans