Het zenuwstelsel – Hoofdstuk 14
14.1 – Centraal zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel bevindt zich in het centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen van
de hersenen en het ruggenmerg van hun ondersteunende cellen. Het perifeer zenuwstelsel bestaat
uit aan- en afvoerende uitlopers van een groot aantal neuronen in het CZS. Die uitlopers verbinden
als aan- en afvoerkabels alle delen van het lichaam met het CZS.
De linkerhelft van de grote hersenen communiceert met de rechterhelft van het lichaam en
omgekeerd. De beide helften van de grote hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk.
De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest. Het verlengde merg verbindt de
ruggenmerg met de hersenen. Drie hersenvliezen beschermen de hersenen. Tussen het zachte
hersenvlies en het spinnenwebvlies lopen bloedvaten die van het hersenvocht gescheiden zijn door
de bloed-hersenbarrière. Beschermt de hersenen ook tegen ongewenste stoffen, maar ook tegen
nuttige medicijnen. Functies grote hersenen: ordenen en verwerken informatie, logisch redeneren, je
wil, bewustzijn, geheugenfuncties en emoties.
De primaire motorische schors stuurt impulsen naar spieren en klieren, de primaire sensorische
schors ontvangt impulsen van zintuigen. Secundaire motorische schors bevat geheugen-informatie
over hoe de spieren hun bewegingen gecoördineerd kunnen uitvoeren. Binnenkomende informatie
gaat in de hersenen naar sensorische centra in de schors die bij het zintuig horen. In de primaire
gehoorcentrum komen impulsen vanuit het oor binnen en vindt bewustwording plaats. Koppelen
van de muziek aan ‘geheugen’-informatie in het secundaire gehoorcentrum maakt interpretatie van
het geluid mogelijk. Elke type zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors van de
linker en rechter hersenhelft.
Hersenstam bevat aantal vitale centra voor het regelen van de bloedcirculatie, lichaamstemperatuur
en ademhaling. Hersenstam bestaat uit de pons, de middenhersenen en het verlengde merg.
Pons: verbindt grote en kleine hersenen & is een tussenstation tussen je evenwichtszintuig
en kleine hersenen
Middenhersenen: beloningscentrum beloont bepaalde gedragingen met prettig gevoel.
Reflexen uit het gebied van het hoofd: vers brood ruiken hersenstam speekselklieren
watertanden
Verlengde merg: verbindt hersenen met ruggenmerg. Kruisen zenuwbanen linker
hersenhelft informatie krijgt vanuit rechter lichaamshelft en stuurt spieren daar aan.
Kleine hersenen: spelen rol in het coördineren van bewegingen. Coördinatie vindt plaats in nauwe
samenwerking met de grote hersenen, hersenstam en ruggenmerg.
Hypothalamus is betrokken bij homeostase, aansturen van hypofyse. Bevindt zich de thermostaat
voor het regelen van lichaamstemperatuur & biologische klok.
Thalamus:
selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende delen van de hersenschors
gaan.
Kan bepaalde impulsen remmen
ADHD voorste deel van hersenschors te weinig actief te weinig dopamine problemen in
thalamus bij selecteren van belangrijke boodschappen uit de stroom van informatie naar de
hersenen mislukken van concentreren
Ruggenmerg:
, Bevat hoofdzenuwkabels van lichaam
Lange geïsoleerde uitlopers van neuronen liggen aan de buitenkant
Ontspringen 31 ruggenmergszenuwen die verbinding maken met de organen in je romp en
ledematen zenuw die informatie afvoert, verlaat ruggenmerg aan buikzijde zenuw die
informatie aanvoert, komt via rugzijde.
Spinale ganglion: verdikking van aanvoerend deel. Liggen cellichamen van de aanvoerende
neuronen bijeen.
Buiten ruggenmerg nog 2 grote zenuwbanen: grensstreng & zwervende zenuw
Reflex: reactie op prikkel zonder of voordat er bewustwording optreedt gaan via ruggenmerg of
via hersenstam. grote hersenen ontwikkelen motorprogramma’s die het mogelijk maken
automatisch en gecoördineerd complexe handelingen uit te voeren.
Reflexboog: weg van een reflex: zintuigencellen sensorische neuronen schakelcellen
motorische neuronen spier- of kliercellen
Aangeleerde reflexen: reflexen die zijn aangeleerd & aangeboren reflexen: reflexen die vanaf de
geboorte aanwezig zijn
14.2 – Cellen in het zenuwstelsel
Zenuwstelsel: neuronen & gliacellen
Gliacellen: voeden en steunen neuronen, bieden bescherming, ruimen beschadigde cellen op
en verwijderen stoffen die een rol spelen bij het doorgeven van impulsen. Cellen van
Schwann: maken een isolerende myelineschede om het axon
Neuronen: bestaat uit cellichaam, met celkern en aantal uitlopers.
Uitlopers:
Axon: afvoerende uitloper die aan het einde vertakt is
Dendrieten: uitlopers die impulsen van andere neuronen of zingtuigcellen aanvoeren
Aftakking eindigt in synaps. Synapsen: plaatsen waar het neuron zijn informatie doorschakelt
naar een andere neuron via speciale stof: neurotransmitter.
3 functies neuronen:
Sensorische neuronen: ontvangen impulsen van zintuigcellen en vervoeren die naar CZS.
Cellichamen liggen vaak vlak voor ruggenmerg bijeen in spinale ganglia of in hersenen. Lange
dendriet & korte axon
Schakelneuronen: geen myelineschede. Schakelen impulsen van sensorische neuronen en
andere neuronen uit het CZS door.
Motorische neuronen: voeren impulsen van het CZS door naar spieren of klieren. Korte
dendriet & lange axon
Astrocyten: stervormige cellen met lange uitlopers. Regelen uitwisseling van stoffen tussen
neuronen en vloed door bloedvaten bij actieve neuronen zich te laten verwijden.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Sifra31. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.