Inhoudstafel
Boekhouden: Theorie
Deel 1. Inleiding tot het financieel boekhouden: communiceren naar externe stakeholders
Hoofdstuk 1. De boekhoudkundige gelijkheid. Over bezittingen, schulden en eigen vermogen.
Hoofdstuk 2. De toerekeningsaanpak. Over opbrengsten, kosten en dividenden.
Hoofdstuk 3. Het boekhoudkundige proces. Over debets en credits, dagboeken en grootboeken.
Deel 2. Overzicht van de belangrijkste boekhoudprocedures
Hoofdstuk 4. De verkoopcyclus. Over btw, kortingen en dubieuze debiteuren.
Hoofdstuk 5. De aankoopcyclus. Over voorraden en bestellingen in uitvoering.
Hoofdstuk 6. De overlopende rekeningen. Over uitstel- en anticipatieposten.
Hoofdstuk 7. De boekhoudkundige verwerking van vaste activa. Over investeringen en afschrijvingen.
Hoofdstuk 8. De boekhoudkundige behandeling van schulden. Over schulden op korte en lange
termijn en interestlasten.
Hoofdstuk 9. De evolutie van het eigen vermogen. Over de inbreng en de resultaatverwerking.
Deel 3. Onderzoek van enkele bijzondere boekhoudprocedures
Hoofdstuk 10. Onzekerheden en posten buiten de balans. Over het gebruik van voorzieningen en van
nulrekeningen.
Hoofdstuk 11. De verwerking van verrichtingen in vreemde valuta. Over wisselresultaten,
omrekeningsverschillen en termijnverrichtingen.
Hoofdstuk 12. Beleggingen in andere vennootschappen. Over financiële vaste activa en
geconsolideerde jaarrekeningen.
Deel 4. Analyse van de jaarrekening
Hoofdstuk 13. Analysetechnieken. Over liquiditeit, solvabiliteit en rentabiliteit.
Boekhouden: Vragen en oefeningen
Hoofdstuk 1. De boekhoudkundige gelijkheid.
Hoofdstuk 2. De toerekeningsaanpak.
Hoofdstuk 3. Het boekhoudkundige proces.
Hoofdstuk 4. De verkoopcyclus.
Hoofdstuk 5. De aankoopcyclus.
Hoofdstuk 6. De overlopende rekeningen.
Hoofdstuk 7. De vaste activa.
Hoofdstuk 8. De schulden.
Hoofdstuk 9. Het eigen vermogen.
Hoofdstuk 10. Onzekerheden en posten buiten balans.
Hoofdstuk 11. Verrichtingen in vreemde valuta.
,INLEIDING TOT BOEKHOUDEN & FINANCIEN
HOOFDSTUK 1: DE BOEKHOUDKUNDIGE GELIJKHEID
DE BALANS
Boekhoudkundige gelijkheid:
Actief = Passief Of Bezittingen = Eigen vermogen + Schulden
De boekhoudkundige gelijkheid is de basis voor het dubbel boekhouden
= iedere transactie heeft invloed op ten minste twee componenten van de bezittingen
en/of financieringsbronnen
Oefening
Maak beginbalans op:
Maak de berekeningen voor alle posten en stel een balans op per 31/03/20X1
a) Aankoop handelsgoederen op krediet (€60)
• Aankoop handelsgoederen → voorraad stijgt (actief): 1.000 + 60 = 1.060
• Op krediet → Handelsschulden stijgen (passief): 350 + 60 = 410
b) Verkoop tegen boekwaarde van meubels die niet meer nuttig waren (€25)
, • Meubels worden verkocht → rekening meubels daalt (actief): 75 – 25 = 50
• Bank (actief) stijgt 190 + 25 = 215
c) Uitgifte van nieuwe aandelen om machines en uitrusting aan te kopen (€300)
• Uitgifte nieuwe aandelen → Inbreng (passief) stijgt: 1.950 + 300 = 2.250
• Machines en uitrusting aankopen → Rekening machines en uitrustingen stijgt: 375 + 300
= 675
d) Aankoop van een terrein (€600), waarvan €100 betaald werd via de bankrekening. De rest
financiert JOBRA met een lening op lange termijn.
• Aankoop terrein → rekening terreinen (actief) stijgt: 150 + 600 = 750
• Bankrekening (actief) daalt → 215 - 100 = 115
• Schulden op lange termijn (passief) stijgt → 300 + 500 = 800
Wat is de eindbalans?
Graag meer info? Ga naar canvaspagina “ Inleiding tot boekhouden en financiën” en nadien
naar de powerpoint van hoofdstuk 1. Of in het handboek H1 deel B: de balans p7. Volledig
schema balans zie p73
RESULTATENREKENING
Resultaat van het boekjaar:
• Winst
o Herinvesteren (overdragen volgend boekjaar)
o Uitkeren (dividend)
• Verlies
o Moet je overdragen naar volgend jaar
Meer weten? Komt zeer kort voor in H2, HB p 27. Volledig
schema RR zie p73
DEBET EN CREDIT
Alle boekingen van het journaal worden gesorteerd in het grootboek via t rekeningen. Alles wat
op een bepaalde balanspost gebeurde wordt bij elkaar gezet.
,Hoe weet je of iets debet of credit is?
Debet= linkerkant, kant van bezittingen (waarvoor worden de middelen gebruikt). Maar je kan
er ook kosten mee financieren (resultatenrekening)
Credit= rechterkant, kant van eigen vermogen en schulden (financieringsbronnen-waar komen
de middelen vandaan) maar fin bronnen komen ook van opbrengsten uit de resultatenrekening.
• 4 belangrijke opdelingen
o Bezittingen
o Schulden/ eigen vermogen
o Opbrengsten
o Kosten
• Per transactie moet je je dus afvragen welke kant van de boekhoudkundige gelijkheid
wordt beïnvloedt (rechts of links)
• Bezittingen
o Je bezittingen stijgen = debet
o Je bezittingen dalen= credit
• Schulden/eigen vermogen
o Ze dalen = debet
o Ze stijgen= credit
• Opbrengsten
o Dalen= debet
o Stijgen= credit
• Kosten
o Stijgen aan debetzijde
o Dalen aan creditzijde
• Debet staat meer links want gaat over linkerkant
• Credit staat iets meer rechts want is rechterkant
• Voorbeeld
o Meneer Englishman richt bv Teabag op door storting €1000
Bank (links/debet) en Inbreng (rechts/credit) stijgen
Dt 5500 Bank 1.000
Ct 1119 Inbreng 1.000
Cijfers zijn de rekeningnrs uit MAR
Eerste cijfer (bv 5) duidt klasse (er zijn er 8, 1-7 en 0) rekening aan
,Meer weten? H3: het boekhoudkundige proces (wordt uitgelegd in het begin van de video die
online staat).
T rekening
Via t rekeningen kan je journaalposten invullen. Zo kan je bv een journaalpost ‘bank’ hebben
waar je de transacties van die rekening weergeeft in een t rekening.
Bv op de actiefzijde van de balans hebben we een saldo van €50 000 bij de bank. Dit ziet er als
volgt uit:
De linkerkant is ALTIJD debet, rechts ALTIJD credit. Staat iets dus links op de balans (bank staat
op de actiefzijde van balans), komt dat ook links in de t rekening. Stel dat we dus een kapitaal
hebben van €50 000 dan komt het op de t rekening ‘kapitaal’ rechts te staan. Want de post
‘kapitaal’ staat in de balans op de passiefzijde.
Als er bedragen bijkomen op de actief zijde, worden die op de t rekening aan de linkerkant
bijgeteld. Komt er op de passiefzijde van de balans iets bij, dan wordt dit bijgeteld op de credit
(rechterkant) van de t rekening.
Maar stel:
Hoe duid je dit aan in t rekening?
Alles wat erbij kwam, zet je bij op de debetzijde. Alles wat eraf ging,
zet je bij op de creditzijde.
Bij T rekeningen van de passief zijde (bv kapitaal) gebeurt dit
omgekeerd. Daling= debetzijde, Stijging= creditzijde
Zie filmpje : https://www.youtube.com/watch?v=q0j7rzHaW6M
,HOOFDSTUK 3: HET BOEKHOUDKUNDIG PROCES
Over debets en credits, dagboeken en grootboeken
Transacties worden op systematische wijze bijgehouden d.m.v. boekingen in een journaal (=
een dagboek waarin alle transacties van een boekhoudkundige entiteit in chronologische
volgorde staan).
Opeenvolging van boekingen
Het gebeurt met een gebeurtenis dat te boeken valt = een boekhoudkundige transactie. Een
gebeurtenis betaald een leverancier of krijgt geld van een klant.
De accountant analyseert de transactie en boekt deze dagelijks in dagboeken of journalen.
Deze worden chronoogisch volgens datum hierin opgenomen. Er zijn er verschillende:
- Aankoopdagboek: hierin worden de aankoopfacturen geboekt
- Verkoopdagboek: verkoopfacturen
- Financieel dagboek per rekening: transacties die gebeuren via de bankrekening
- Divers journaal: diverse boekingen zoals afschrijvingen of dividenduitkeringen
Transfer naar grootboek
Proef-en saldibalans = Samenvattingen van het grootboek
Jaarrekening: op basis van de saldibalans wordt de jaarrekening opgesteld in een officieel
formaat dat bij de balanscentrale van de nationale bank wordt neergelegd
Gebruikers kunnen deze jaarrekening vrij raadplegen.
,Dubbel boekhouden: iedere transactie heeft invloed op ten minste 2 componenten van de
bezittingen en/of financieringsbronnen.
Debet: bezittingen, waar de middelen voor gebruikt worden.
Credit: eigen vermogen, schulden, financieringsbronnen, waar de middelen vandaan komen.
Een onderneming komt aan financieringsmiddelen, niet alleen door schulden aan te gaan
maar ook door opbrengsten te genereren.
Wat kan een onderneming hier meedoen? Kosten mee financieren, zoals een verzekering
aangaan, personeel betalen etc.
,We werken niet met -, enkel positieve boekingen.
Ten minste 2 componenten worden beïnvloed (je moet altijd een debet of een credit
vinden in een gebeurtenis – je dient je bij elke transactie de vraag te stellen of de
linker of rechterkant wordt beinvloed).
Bezittingen of kosten worden boekhoudkundig op dezelfde manier behandeld en
bevinden zich aan de debetkant
Bezittingen of kosten die stijgen (bij het kopen van bezittingen of het maken van
kosten boeken we daarom aan de debetzijde).
Als we schulden of opbrengsten bij krijgen wordt de creditzijde beinvloed. Schulden
en opbrengsten = credit
Als je iets links wilt doen stijgen dan boek je dat links, als je iets dat links staat wilt
doen dalen dan boek je dat rechts (omdat boekhouden met saldos werkt). Als je
bezittingen of kosten wil doen dalen (bv verkoop wagen dan crediteer je dat – je had
een min kunnen boeken bij debet MAAR we werken niet met negatieve getallen)
Idem voor schulden: wil je opbrengsten doen zakken dan (bijv bij terugbetalen van
lening) dan dien je deze debet te boeken
SAMENGEVAT: stijgen bezittingen en kosten aan de debetkant en dalen ze aan de creditzijde
EN schulden en opbrengsten dalen aan debet en stijgen aan creditzijde
,Financieringsbron is de inbreng
, 1: passief rekeningen (credit) of schulden op 1 jaar binnen vreemd vermogen
2: vaste activia + vorderingen meer dan 1 jaar binnen vlottende activa
3: voorraden
4. actief als passief rekeningen: vorderingen + schulden op korte termijn
5. bank: geldbeleggingen + liquide middelen
6. kostenrekeningen
7. opbrengstrekeningen
2e cijfer: duid de hoofrekening aan.
1 tot 7 = expliciete transacties
Alle transactief moeten worden ingeschreven:
– Zonder uitstel: dagelijks of alleszins snel na transactie
– Getrouw: substantie tonen, met verantwoordingsstuk (zoals facturen)
– Volledig: nodige vermeldingen (volgnummer, bedrag)
– Naar tijdsorde: naar datum verantwoordingsstuk
We betalen cash en er wordt een bezetting geruild voor een andere (is aan dezelfde kant van
de balans) dus we laten aan de andere kant de bankrekening dadlen (credit)
