H1: Inleiding
Economen bestuderen creatie van welvaart
-economie is goed indien welvaart creëert en investeert in de toekomstige welvaart
Economische kringloop
-natuurlijk evenwicht tussen productie en consumptie
Factormar Arbeid, diensten,
Goederen en
Geleverde G&D
kt land, kapitaal diensten
Loon, huur,
interest, winst
+overheid (belastingen etc) en buitenland
Uitgaven
Hoe gaat het met de economie?
aan G&D
-relatief lage werkloosheid, opnieuw groei na de
krimp in 2020 MAAR skill Bedrijven mismatch
-budgettaire situatie van de overheid ☹
-(zeer) hoge beurskoersen ? Goeie economie nee
Bedrijven maken meer winst dan ooit
vooral dominante topbedrijven hebben grotere winst
HOE?
-innovatie
-afschermen van hun markten via schaalvoordelen, patenten
-killer acquisitions: concurrentie elimineren laat hoge prijzen toe
(niet per se hogere lonen voor de werknemers)
Hoge prijzen om winst te maximaliseren leidt tot
-lagere verkoop dan bij lagere prijzen
lagere productie lagere tewerkstelling
lagere lonen, minder kansen
-arbeider: lager loon, minder jobs, hogere prijzen, geen aandelen
-kenniswerker: hoger loon, meet job mogelijkheden, hogere prijzen, meer aandelen
=marktmacht van bedrijven voedt de ongelijkheid
Welvaart = containerbegrip waar economie als discipline ook zijn eigen invulling aan geeft
Vanaf 19e eeuw grote veranderingen tussen landen door IR – kapitalisme
1
, -productie binnen bedrijven
-markten = plaats waar bedrijven en klanten producten vrijwillig ruilen tegen prijs >
productiekost om de eigenaars te vergoeden voor ondernemingsinitiatief
-private eigendom kapitaalgoederen
Daarna geografische expansie van lokale nationale internationale markt
=verdere mogelijkheid tot welvaart verhogende specialisatie en ruil
Kapitalisme geen garantie op welvaart
=veel landen hebben bedrijven, private eigendommen en markten, maar hun economieën
slagen er toch niet in om de welvaart te verhogen
-rol overheid:
Slaagt er niet in om private eigendommen voldoende te beschermen
Markten zijn niet competitief
Overheid gecapteerd door rent-seekers = voordeel halen via politiek
Ecologie
Stijging welvaart gepaard met gebruik van gezamenlijk natuurbudget
Milieu-impact (I) = f(P,A,T) = f(populatie, consumptie, technologie)
Ecologische voetafdruk = grond- & wateroppervlak waar iedereen recht op heeft =
1.8 hectare
Duurzaamheidsuitdaging = maatschappelijk probleem
2
,H2: Welvaart en marktevenwicht
2.1 Wat is economie?
Moderne economie = complex systeem van productie en consumptie met beperkte
middelen
Private bedrijven produceren G&D + tewerkstelling
Overheden voorzien aanbod G&D , kopen aan bij bedrijven + tewerkstelling
!reguleren, maatschappelijke projecten
Consumenten kopen aan + betalen belastingen + vormen menselijk kapitaal
dat de eco doet draaien
Activiteiten en transacties gebeuren op markten
2.2 Allocatieprobleem
Welvaart = in welke mate leidt de inzet van schaarse middelen (allocatie) tot
economische baten
Schaarste middelen goed middelenbeheer is belangrijk, de maatschappij
kan niet alle gewenste G&D produceren omdat middelen beperkt zijn
Welvaartsanalyse = verschil tussen baten en kosten van de inzet van middelen
!goede allocatie vereist goede info (systeem kan inefficient zijn vanuit allocatief
oogpunt) zie voorbeelden gezondheidszorg en lifestyle diseases
=> zoektocht naar welvaart is multi- en interdisciplinair
2.3 Markten
Markten voor welvaart optimaliserende allocatie
Welke voordelen halen kopers en verkopers uit marktparticipatie?
Hoe zijn de voordelen zo groot mogelijk voor de samenleving?
= groep kopers en verkopers van een bepaald goed/dienst
Kopers bepalen vraag en verkopers bepalen aanbod bepalen de prijs en
hoeveelheid (ie allocatie)
Voorlopig uitgangspunt:
Producten zijn identiek (homogeen)
Veel kopers en verkopers zodat niemand invloed heeft op de prijs
VRAAG
Ceteris paribus = bij ongewijzigde omstandigheden (al de rest hetzelfde)
Gevraagde aantal zal dalen als de prijs stijgt = negatieve relatie
3
, Verandering in gevraagde aantal door:
Prijsverandering: BEWEGING langs de vraagcurve
Elke andere factor: VERSCHUIVING/WENTELING langs de vraagcurve
= verandering die bij elke prijs de gevraagde hoeveelheid wijzigt
Consumenteninkomen
Smaken/voorkeuren
Aantal kopers
Verwachtingen
Prijs van verwante producten
-substitutiegoederen
o Prijsdaling van A daling in vraag van B
o Yoghurt en choco
o Bier en sinaasappelsap
o Elektriciteit en verwarmingsketels op aardgas
-complementaire goederen
o Prijsdaling van A toename in vraag van B
o Yoghurt en bosvruchten
o Confituur en brood
o Benzine en benzinewagens
AANBOD
Aangeboden hoeveelheid zal dalen indien de prijs daalt
Kosten verkoper:
-kapitaalkost/item
-materiaalkost/item
Marginale kost: bijkomende productiekost per extra geproduceerde eenheid
Verandering in aangeboden aantal door;
Prijsverandering: BEWEGING langs de aanbodcurve
Andere factor: VERSCHUIVING van de aanbodcurve
Prijzen van gerelateerde goederen
Inputprijzen (prijzen van G die een kost zijn in de productie)
Productiviteit (technologische vooruitgang)
Verwachtingen
VRAAG EN AANBOD SAMEN
Evenwicht = prijs heeft een zodanig niveau bereikt zodat:
aangeboden hoeveelheid = gevraagde hoeveelheid
kopers noch verkopers hebben incentive om iets te veranderen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elisatje123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.