Resume
Samenvatting microbiologie
- Cours
- Microbiologie
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting microbiologie, powerpoints en eigen notities.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
2Inhoudstafel
Hoofdstuk 1: Inleiding......................................................................................................................................................5
1.1 Werkgebied van de microbiologie.........................................................................................................................5
1.2 Geschiedenis van de microbiologie.......................................................................................................................7
1.2.1 De Oudheid.....................................................................................................................................................7
1.2.2 De “Generatio Spontanea” en de ontdekking van micro-organismen...........................................................7
1.2.3 De microbiologie als wetenschap...................................................................................................................8
1.2.4 De medische microbiologie.............................................................................................................................8
1.2.5 Indeling van de levende wereld volgens (micro)biologen..............................................................................9
Hoofdstuk 2: Celbouw van het organisme.....................................................................................................................10
2.1 Prokaryotische versus eukaryotische micro-organismen....................................................................................10
2.2 De kern.................................................................................................................................................................10
2.2.1 Chemische structuur van DNA......................................................................................................................11
2.2.2 Ruimtelijke structuur van DNA.....................................................................................................................11
2.3 Cytoplasma...........................................................................................................................................................11
2.4 Subcellulaire deeltjes en structuren....................................................................................................................11
2.4.1 Mitochondriën..............................................................................................................................................11
2.4.2 Chloroplasten, chromatoforen en chromoplasten.......................................................................................11
2.4.3 Endoplasmatisch reticulum...........................................................................................................................11
2.4.4 Ribosomen....................................................................................................................................................12
2.4.5 Golgi-apparaat..............................................................................................................................................13
2.4.6 Lysosomen....................................................................................................................................................13
2.4.7 Vacuolen.......................................................................................................................................................13
2.4.8 Korrels...........................................................................................................................................................13
2.5 Cytoplasmatisch membraan................................................................................................................................13
2.6 Celwand................................................................................................................................................................14
2.7 Slijmlaag en kapsel...............................................................................................................................................15
2.7.1 Slijmlaag........................................................................................................................................................15
2.7.2 Kapsel............................................................................................................................................................15
2.8 Flagellen & ciliën en pili & fimbriae.....................................................................................................................15
2.9 Endosporen..........................................................................................................................................................16
Hoofdstuk 3: Morfologie................................................................................................................................................17
3.1 Microscopische hulpmiddelen (enkel slides).......................................................................................................17
3.1.1 Lichtmicroscopie...........................................................................................................................................17
, 2
3.1.2 Confocale scanning laser microscopie..........................................................................................................18
3.1.3 Elektronenmicroscopie.................................................................................................................................18
3.1.4 Ter overzicht.................................................................................................................................................19
3.2 Schimmels en aanverwante soorten...................................................................................................................19
3.2.1 Schimmels.....................................................................................................................................................19
3.2.2 Slijmzwammen of myxomyceten..................................................................................................................20
3.2.3 Lichenes of korstmossen...............................................................................................................................21
3.3 Gisten...................................................................................................................................................................21
3.4 Bacteriën..............................................................................................................................................................21
3.5 Overgangsgroepen...............................................................................................................................................23
3.5.1 Archaea.........................................................................................................................................................23
3.5.2 Rickettsiae (obligaat parasitaire bacteriën)..................................................................................................23
3.5.3 Actinomyceten (straalschimmels)................................................................................................................23
3.5.4 Mycoplasma..................................................................................................................................................23
3.5.5 Mycobacteria................................................................................................................................................23
3.5.6 Myxobacteria (glijdende bacteriën)..............................................................................................................24
3.5.7 Cyanobacteria...............................................................................................................................................24
3.6 Protozoa...............................................................................................................................................................24
3.7 Algen....................................................................................................................................................................25
3.8 Virussen, viroïden, prionen..................................................................................................................................25
3.8.1 Virussen.........................................................................................................................................................25
3.8.2 Viroïden.........................................................................................................................................................25
3.8.3 Prionen..........................................................................................................................................................26
Hoofdstuk 4: Microbiële groei.......................................................................................................................................26
4.1 Inleiding................................................................................................................................................................26
4.2 Mitose, meiose en conjugatie..............................................................................................................................26
4.3 Geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting................................................................................................26
4.4 Groei van bacteriën..............................................................................................................................................27
4.4.1 Individuele bacteriegroei..............................................................................................................................27
4.4.2 Groei van de bacteriële populatie................................................................................................................27
4.4.3 Uitwisseling van genetisch materiaal tussen bacteriën................................................................................28
4.5 Groei van fungi (gisten en schimmels).................................................................................................................29
4.5.1 Ongeslachtelijke voortplanting van de fungi................................................................................................30
4.5.2 Geslachtelijke voorplanting van de fungi......................................................................................................30
4.5.3 Levenscycli van de fungi................................................................................................................................30
, 2
4.6 Groei van virussen................................................................................................................................................30
4.6.1 Aanhechtingsfase (virusintrede of virusadsorptie).......................................................................................31
4.6.2 Injectie van het faag-DNA.............................................................................................................................31
4.6.3 Intracellulaire vermenigvuldiging en lysis.....................................................................................................31
4.7 Invloedsfactoren op de groei van micro-organismen..........................................................................................31
4.7.1 Voedingsstoffen/samenstelling van het groeimedium.................................................................................31
4.7.2 Temperatuur.................................................................................................................................................32
4.7.3 Zuurtegraad of pH.........................................................................................................................................34
4.7.4 Zuurstof.........................................................................................................................................................34
4.7.5 De wateractiviteit (aw)...................................................................................................................................35
4.7.6 Antimicrobiële stoffen..................................................................................................................................35
4.8 Kweken van micro-organismen...........................................................................................................................36
Hoofdstuk 5: Het microbieel metabolisme....................................................................................................................36
5.1 Enzymen...............................................................................................................................................................36
5.1.1 Rol in het microbieel metabolisme...............................................................................................................36
5.1.2 Enzymstructuur.............................................................................................................................................36
5.1.3 Ezymwerking.................................................................................................................................................36
5.1.4 Enzymkinetiek...............................................................................................................................................37
5.1.5 Enzymremming.............................................................................................................................................37
5.2 De stofwisseling van micro-organismen..............................................................................................................38
5.2.1 Indeling van de micro-organismen naar stofwisseling.................................................................................38
5.2.2 Waar hebben micro-organismen energie voor nodig?.................................................................................38
5.2.3 Oxidatie- en reductiereacties als basis voor het metabolisme.....................................................................39
5.2.4 Energieleverende reacties............................................................................................................................39
5.2.5 Biosynthetische of energieconsumerende reacties.....................................................................................41
Hoofdstuk 6: Microbiële ecologie..................................................................................................................................41
6.1 Mineralisatie van de C-, N- en S-cyclus................................................................................................................41
6.1.1 Mineralisatie van organische verbindingen..................................................................................................42
6.1.2 Stikstofcyclus.................................................................................................................................................43
6.2 Bodemmicrobiologie............................................................................................................................................44
6.2.1 Microbiële diversiteit in de bodem...............................................................................................................44
6.2.2 Beïnvloeding van het bodemleven...............................................................................................................44
6.3 Symbiose..............................................................................................................................................................45
6.3.1 Samenleving van bacteriën met hogere planten..........................................................................................45
6.3.2 Zwamwortelsymbiose (Mycorrhiza’s)...........................................................................................................46
, 2
6.3.3 Planteneters en hun pensflora.....................................................................................................................47
Hoofdstuk 7: Taxonomie, nomenclatuur en identificatie..............................................................................................47
7.1 Taxonomie en identificatie..................................................................................................................................47
7.2 Nomenclatuur......................................................................................................................................................48
7.3 Taxonomie van de schimmels..............................................................................................................................49
7.4 Taxonomie van de gisten.....................................................................................................................................50
7.5 Taxonomie van de bacteriën................................................................................................................................50
7.6 Taxonomie van de virussen..................................................................................................................................50
Hoofdstuk 8: Industriële microbiologie.........................................................................................................................51
8.1 Inleiding................................................................................................................................................................51
8.2 Het fermentatieproces.........................................................................................................................................51
8.3 Micro-organismen als product.............................................................................................................................52
8.3.1 Micro-organismen als voedselbron..............................................................................................................52
8.3.2 Productie van vaccins....................................................................................................................................53
8.4 Metabolieten als product....................................................................................................................................53
8.4.1 Antibiotica.....................................................................................................................................................54
8.4.2 Enzymen........................................................................................................................................................55
, 2
Hoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Werkgebied van de microbiologie
Definities:
Microbiologie: de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van de bouw en de levensverrichtingen van
micro-organismen.
Micro-organismen:
1. Organismen die uitsluitend met behulp van een (elektronen)microscoop te zien zijn.
2. Organismen die in hun levenscyclus tenminste 1 periode doormaken, waarin een enkele cel zich als
individu vermenigvuldigt.
3. Microscopische organismen die bestaan uit een enkele cel of celcluster samen met de virussen die
microscopisch zijn, maar niet cellulair.
Macro-organismen Micro-organismen
Cellen kunnen niet op zichzelf leven Onafhankelijk van andere cellen
Meercellige structuren
Specialisaties van microbiologen:
Specifieke groepen:
o Viroloog
o Bacterioloog
o Fycoloog of algoloog
o Mycoloog
o Protozoloog
Karakteristieken en activiteiten van micro-organismen:
o Microbiële morfologie
o Microbiële cytologie
o Microbiële ecologie
o Microbiële genetica en moleculaire biologie
o Microbiële taxonomie
, 2
Specifieke domeinen:
o Medische microbiologie
o Levensmiddelenmicrobiologie
o Industriële microbiologie
o Agromicrobiologie
Schadelijke MO Onschadelijke MO Nuttige MO
Ziekten Commensalen Productie en bewaring van
Bestrijding van pathogene Commensalisme = voedsel
MO = fytopathologie symbiose met 1 organisme Verwerking van afval
Ontbindingsprocessen +, 1 organisme / Biotechnologische
Bederfprocessen toepassingen
Verteringsprocessen bij
mens en dier
Toepassingen in de
geneeskunde
Voorbeelden van nuttige micro-organismen:
Productie en bewaring van voedsel:
o Bier-, brood- en wijnbereidingen
o Kazen, yoghurt en melkproducten
o Conserveringsmethodes van basisvoedsel voor mens en dier
Verwerking van afval:
o Huishoudelijk afval
o Industrieel afval
o Giftige stoffen → meststoffen en vruchtbare grond
o Afvalproducten van petroleumraffinage verteren
Biotechnologische toepassingen:
o Productie van enzymen, geneesmiddelen, vaccins, …
o Productie van grondstoffen voor de chemische industrie
o Genetische manipulatie
Verteringsprocessen bij mens en dier:
o Darmflora
o Huidflora
Toepassingen in de geneeskunde:
o Penicilline
o Bestrijding van bacteriële infectieziekten
o Entstoffen en immunoglobulines of antistoffen
, 2
1.2 Geschiedenis van de microbiologie
1.2.1 De Oudheid
In de Oudheid
o Besmettelijke en de niet-besmettelijke ziekten
In het Oude Testament
o Strikte hygiëne
o Verspreiding door afzondering voorkomen
o Vlees niet lang bewaren
Hippocrates
o Overbrenging van besmetting door “uitwaseming” die van een zieke uitgingen
1.2.2 De “Generatio Spontanea” en de ontdekking van micro-organismen
Robert Hooke
o Eerste persoon om micro-organismen waar te nemen
o Eerste microscoop
o Schimmel Mucor
Antonie van Leeuwenhoek
o Nam bacteriën waar
o Microscoop met enkelvoudige lens
o Uitvinder microscoop en grondlegger microbiologie
Aristoteles
o Generatio Spontanea of abiogenesis ↔ biogenesis
o Levend materiaal gaat dood, maar de levenskrachten zouden niet verdwijnen
Experiment aanhangers Generatio Spontanea:
Needham
o Kolf met vloeistof en gunstige condities voor ontstaan van micro-organismen
o Vloeistof opgekookt
o Afgesloten met kurk
o Troebeling → aanwezigheid micro-organismen
Tegenexperimenten Generatio Spontanea:
Francesco Redi
o Maden van rottend vlees afkomstig van eieren van vliegen
Spallanzani
o Experiment Needham met langere duur van verhitting en hermetisch afgesloten kolf
o Geen troebeling → afwezigheid micro-organismen
Appert en Gay Lussac
o Weinig O2 in kolf
Schwann
o Liet lucht toe in kolf
o Verhitte de lucht
o Geen troebeling → afwezigheid micro-organismen
, 2
1.2.3 De microbiologie als wetenschap
Louis Pasteur
o Bewijs verwerping Generatio Spontanea
o Eerste studies over fermentatie
o Micro-organismen aanwezig in lucht → proef met
zwanenhalskolf
o Bewijs biogenesis: levensvormen produceren andere
levensvormen
o Grondlegger van de biochemie en de
moderne bacteriologie
o Bedacht pasteurisatie voor bewaring van
levensmiddelen
o Zag relatie tussen infectieziekten en bacteriën
o Pionierswerk immuniteit: grondlegger
vaccin hondsdolheid
1.2.4 De medische microbiologie
1.2.4.1 Opsporen van ziekteverwekkers
Fracastoro: kleine deeltjes brengen besmetting met
ziekteverwekkers over
Semmelweis: kraamkoorts veroorzaakt door bacteriën als
gevolg van slechte hygiëne
Lister: legde hygiënische maatregelen op → besmetting van
chirurgische wonden vermijden
Robert Koch: grondlegger van de bacteriologie en de medische bacteriologie
o Miltvuurverwekker B. anthracis
o Tuberculoseverwekker M. turberculosis
o Koch’s postulaten → kritische regels voor onderzoek naar relaties tussen ziekten en micro-
organismen = definitieve bewijs dat micro-organismen ziekten kunnen veroorzaken
Koch’s onderzoek naar de relaties tussen ziekten en micro-organismen:
1. Het verdachte pathogeen moet geïsoleerd kunnen worden uit het ziek individu. De verdachte
bacteriesoort moet in alle zieke individuen terugkomen.
2. Uit bacteriemengsels de afzonderlijke cellen van elkaar scheiden. Reincultuur = kweek van 1 type cellen.
3. Het geïsoleerde pathogeen moet in een gezond individu de ziekteverschijnselen kunnen oproepen.
4. De verdachte bacteriesoort moet opnieuw teruggevonden worden uit de besmette individuen die ziek
werden.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannelorekriek. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
72042 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans