CRITICAL DISCOURS ANALYSIS
- Systematische, linguïstische analyse van het discours in zijn sociale context => taal is niet neutraal!
- Doordat we de wereld representeren door taal, construeren we actief een specifieke werkelijkheid met een specifieke betekenis
- Sociale kwesties, kwesties van macht/uitsluiting en ideologie, gedreven door een kritische houding
DISCOURS EN DISCOURSANALYSE
Geen eenduidige definitie
Sociaal constructivistische benadering
o Discourstheoretische analyse (DT)
o Discursive Psychology (DP)
o Critical Discourse Analysis (CDA)
Discours is een sociaal gedeelde verzameling van ideeën, uitspraken beelden, etc. met betrekking tot een specifiek onderwerp met
andere woorden ‘a group of statements’
DISCOURS
DEFINITIE VOLGENS SCHRIFFIN ET AL. (2001)
Drie hoofdcategorieën:
1. Alles wat verder gaat dan de zin,
2. Taalgebruik, en,
3. Een breder scala van sociale praktijken die niet-linguïstische en niet-specifieke gevallen van taal omvat
DEFINITIE VOLGENS JORGENSEN & PHILIPS (2002)
1. Abstract: een specifieke manier om (een deelaspect van) de wereld voor te stellen en te begrijpen
2. Concreet: taalgebruik als een sociale praktijk
A GROUP OF STATEMENTS
Een discours is een representatie van de wereld die een specifieke realiteit reflecteert en actief construeert door betekenissen toe te kennen
We gebruiken taal met een reden, bedoeling of doel -> dit kan op een expliciete of impliciete manier worden uitgedrukt
Betekenis overbrengen aan anderen door de specifieke discursieve keuzes die ze hebben gemaakt (kleding, haarstijl, muziek, etc.)
Taal is niet neutraal, niet enkel om betekenis over te brengen, maar ook symbolisch en constitutief
1
, TAAL
TAAL ALS CODE TAAL ALS DISCOURS
- Positivisme - Sociaal constructivisme
- Labelt ‘pre-existing’ realiteit - Construeert realiteit door deze te benoemen
- Transmissie tussen zender en ontvanger - Betekenistoekenning (realiteitsconstructie)
- Instrumenteel - Instrumenteel en symbolisch
DISCOURSANALYSE
DEFINITIE
- Patronen in weergave en interpretatie van de werkelijkheid
- Patronen terugvinden in tekstueel materiaal
- Relaties zoeken tussen objecten, personen en taal
- Kwalitatieve onderzoekstechniek, maar systematische analyse:
o Verantwoording van geselecteerde teksten
o Uitgebreid argumenten en verantwoorden hoe/welke stappen ondernomen
o Leiden door theorie en methodologie (van specifiek naar algemeen)
KENMERKEN
- Reflexiviteit (wees zo transparant mogelijk)
- Articulatie (wat wordt niet gezegd? Afwezigheid van woorden)
- Empirische manifestatie
BOUWSTENEN
1. Welke taal gebruiken ze?
2. Hoe gebruiken ze taal?
3. Waarom gebruiken ze het?
4. Wat willen ze uitdrukken door de taal?
2