Oorspronkelijk: 1 enkel prokaryoot 3 celtypes (eubacteriën, archaebacteriën &
eukaryoten)
Eukaryote cellen staan evolutionair gezien tussen archaebacteriën en eubacteriën
Kritische stap in de evolutie: Ontstaan van cellen met celorganellen (door
associatie van een voorlopercel van de eukaryoten met een prokaryoot
ARGUMENTEN:
- Mitochondriën en chloroplasten zijn even groot als bacteriën, hebben eigen
DNA, vermeerderen door te delen en hebben eigen ribosomen die op die
van bacteriën gelijken
Incorporatie van bacteriën in eukaryote cellen
Multicellulaire organismen onstonden 1.7 biljoen jaar geleden door associaties van
ééncellige eukaryoten
Menselijk lichaam: 200 verschillende celtypes, opgedeeld in 5 weefseltypes:
Epitheelweefsel, bindweefsel, bloed, zenuwweefsel en spierweefsel
Bv: Mondepitheel: Epitheel (nauw aan elkaar) + bindweefsel (extra cellulaire
matrix)
Hedendaags voorbeeld associatie: Groene algen zoals Volvox: Individuele
cellen vormen kolonies (= honderden cellen in een gelatineuse matrix) met
verschillende celspecialisaties en taken
1
,Celbiologie 1 2016 -2017
3. Compartimentalisatie van eukaryote cellen
Voordelen:
Efficiëntie van biochemische omzettingen stijgt in beperkte ruimte
Chemische omzettingen die in 2 richtingen kunnen gebeuren dienen gescheiden te
worden (bv. Opbouw en afbraak van vetzuren)
Sommige organellen eisen een andere pH dan het cytosol voor een optimale
eiwitwerking (bv. Lisosomen in lagere pH)
Nadelen:
Transportmechanismes nodig om stoffen door membranen te transporteren E
4. Dierlijke en plantaardige cellen: compartimentalisatie (p5)
4.1 Het plasmamembraan
Omgeeft de verschillende organellen (dubbel of enkelvoudig)
Bevat vooral fosolipiden, eiwitten en cholesterol
Vormt een barrière die in het midden hydrofoob is
Enkel apolaire moleculen zoals O2 en N2, sommige hormonen en kleine polaire
moleculen kunnen erdoor diffunderen
Transportmoleculen zorgen ervoor dat grotere gydrofiele moleculen
doorkunnen
Permeabel voor water
Cellen in hypotoon milieu (lagere concentratie aan opgeloste stoffen) barsten
Cellen in hypertoon (hogere concentratie) milieu zullen krimpen
VERKLARING: Water verplaatst zich zodat er in beide compartimenten dezelfde
concentratie aan stoffen is
2
,Celbiologie 1 2016 -2017
4.2 De celwand
Bij prokaryote cellen is de celmembraan omgeven door een celwand
Bestaat uit een lange aaneenschakeling van suikermoleculen en korte peptiden die
een 3D netwerk vormen
Bij plantaardige cellen bestaat de celwand uit cellulose (aaneenschakeling van
glucose), eiwitten en andere polysachariden
Permeabel voor de meeste moleculen
Verleent stevigheid en voorkomt dat in hypotoon milieu te veel water wordt
opgenomen
De cel barst niet
Er ontstaat een druk die ‘turgor’ wordt genoemd
In beide gevallen is de celwand niet essentieel in isotoon milieu (!)
+ Werking van penicilline
4.3 Het cytosol
Waterig milieu waarin celorganellen zich bevinden
Veel kleine en grote moleculen aanwezig Gedraagt zich eerder als een gel
Veel biochemische omzettingen (vb. Synthese eiwitten uitgaande van RNA op de
ribosomen (zie verder))
4.4 De kern
Grootste organel in een eukaryote cel
Bevat genetische informatie (replicatie en transcriptie vinden hier plaats)
- Samengesteld uit deoxyribonucleïnezuren, omgeven door eiwitten
- DNA verdeeld over meerdere chromosomen
amengesteld uit DNA, omgeven door eiwitten
Omgeven door een dubbele membraan (= Nucleaire envelope)
- Buitenste membraan in verbinding met ER (zie verder)
- In membraan zijn grote poriën aanwezig die transport tussen cytosol en
kernvocht mogelijk maken
Nucleolus aanwezig (niet omgeven door membraan): Hier worden ribosomen
aangemaakt die naar het cytosol worden getransporteerd
3
, Celbiologie 1 2016 -2017
4.5 Mitochondriën
Staafvormig
Omgeven door dubbele membraan
- Binnenste membraan: diepe inkepingen: cristae Oppervlaktevergroting
Matrix (vloeistof in mitochondriën
Energiefabriekjes van de cel (ATP (adenosine trifosfaat) gesynthtiseerd)
Beweging, transportprocessen, chemische omzettingen,… van de cel
Metabole omzettingen (afbraak vetzuren, stikstofmetabolisme,…)
Spelen een rol in de apoptose (geprogrameerde celdood)
Aangenomen dat ze oorspronkelijk bacteriën waren, geïncorporeerd in een EU cel
- Bevatten DNA (weinig tov nucleaire DNA)
- Maar klein # van mitochonriale eiwitten wordt gecodeerd door eigen DNA
4.6 Chloroplasten
Grote groene organellen
Enkel in plantencellen en algen
Dubbele membraan + Thylakoïd membraan verdeeld in 3 compartimenten
Staan in voor de fotosynthese
Ontstaan door incorporatie van een bacterie
- Bevatten eigen DNA
4.7 Endoplasmatisch reticulum
Netwerk van membranen die een lumen omgeven
In verbinding met buitenste nuclaire membraan (DNA RNA Ribosomen)
RER
- Synthese eiwitten uitgaande van RNA op ribosomen
- Daarna gaan ze naar het golgi-apparaat
SER
- Geen ribosomen aanwezig
- Reacties van het lipidenmetabolisme
4.8 Golgi-apparaat
Bestaat uit opeengestapelde langwerpige ‘zakken’/’platen’
Omgeven door membraan
Licht dicht bij het ER
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur saradriesen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.