Met deze samenvatting, incl. alle powerpoints + eigen lesnotities, haalde ik in 1ste zit een 16/20 in 2022 bij Prof. S. Vandenbogaerde.
TIP: Koop je reader op tijd + begin op tijd de (verplichte) teksten te lezen.
(geen reader overkopen want is steeds een nieuwe editie)
(deze samenvatting be...
Examen: tips and tricks
• Noodzakelijk
§ Beginnen
§ Volhouden
• Lees de teksten
• Tekst = tool
• Waarom tekst lezen? => voor jezelf, voorbeeldvragen zie later toledo
• Codexen mb naar examen? => nee
,28/9 Privaatrechtsgeschiedenis
Wat?
Wat is rechtsgeschiedenis?
• Recht
• Rechtsgeschiedenis –
twee invalshoeken
• Intern recht
• Extern recht
• Rechtsgeschiedenis
Wat bestuderen?
Recht = logisch (of net niet?)
- Vb. EOT via rechtbank
• door KR ‘tot de dood ons scheidt’ => rechter moet er bij zijn, ondanks het tss 2 partners is
- Vb. art. 1674 Oud BW
• ‘Indien de verkoper in de verkoopprijs van een onroerend goed voor meer dan zeven twaalfden is benadeeld,
heeft hij het recht om de vernietiging van de koop te eisen, ook al had hij bij het contract uitdrukkelijk afstand
gedaan van het recht om die vernietiging te vorderen, en al had hij verklaard de meerdere waarde te schenken’
• = zeer archaïsch, eenzijdig (gaat enkel over de verkoper); toch staat het er in
• Art. 1674 Oud BW (benadeling) verdwijnt => misbruik van omstandigheden
- U denkt aan art. 1382 Oud BW bij ongeval (schadevergoeding) – is dat normaal?
• Vroeger: oog om oog, tand om tand
• => niet altijd logisch
Invalshoek 1: intern recht
• Inhoud primeert, niet de vorm
§ Vb. contract
§ Vb. huwelijk
Invalshoek 2: extern recht
• Materiële bronnen van het recht
• Formele bronnen van het recht (=/ formele wet: uitgaande van wetgevende macht)
§ Wetgeving door machthebbers
§ Rechtspraak door rechters (hoe die wet wordt toegepast in de praktijk)
§ Rechtsleer door geleerden
§ Gewoonte door de maatschappij
• => Materiele (maatschappij) zorgt dat formele (regels) bestaat
• Kenbronnen: vroeger veel moeilijker
Privaatrecht: Wat bestuderen?
• Externe aspecten, maar nuances
§ Nadruk op West-Europa
§ “Ons” recht
§ Globale invloed
§ Noord-Europa?
§ Oost- en centraal Europa?
• Interne privaatrechtsgeschiedenis
§ Studie van de rechtsregels
§ Specifieke rechtstakken minder aan bod
q Vb. verzekeringsrecht
, § Nadruk op West-Europese stelsels
• Periode vanaf ±1750
§ Nadruk vooral op 19de en 20ste eeuw
§ Opletten:
q Law in the books (ideal)
q Law in action (realiteit)
q Law in the minds (visie op recht verandert)
Waarom?
Waarom extern recht bestuderen?
• Bewustwording van:
§ Juridische traditie
§ Achtergronden van het recht
§ Het unieke van ons recht
§ Verhouding tussen
q Wetgeving
q Rechtspraak
q Rechtsleer
Waarom intern recht bestuderen?
• Begrijpen
• Verbeteren
• Leren uit het verleden
Algemeen
• Rechtsgeschiedenis ≈ ervaring
• Relativering hedendaags recht
• Lessen uit het verleden + recht verbeteren
Hoe?
Historisch
Juridisch
• Gevolg:
• Geen oudheidkunde
• Wel: hoe werkte recht toen in de praktijk?
• Gebruik van anachronismen
Keuze tussen beide
Recht valt niet uit de lucht
Rode draad
• Recht – context
• Recht – plaats en tijd
• Recht – voortdurend in beweging
• Recht – antwoord op uitdagingen binnen specifieke samenleving
• Recht – tussen traditie en vernieuwing – rechtsgeschiedenis biedt flexibiliteit en stabiliteit
Doelstelling
• Uitnodiging tot historische reflectie op actualiteit
• Selectieve eerder dan encyclopedische benadering
• Regulierungsprobleme – geen Dogmengeschichte in de traditionele zin van het woord
• Algemene cultuur bevorderen (jurist als humanist)
• Meertaligheid aanscherpen
Concrete thema’s
1. Is recht glocal? Globale en Europese rechtsgeschiedenis vanuit een Belgisch perspectief.
2. Codificatiegeschiedenis van de 19de tot 21ste eeuw.
3. Verlichte geesten.
4. Tot de dood ons scheidt? Bloei en ondergang van het huwelijk en concurrentie van andere samenlevingsvormen.
5. Erfrecht.
6. Verbintenissenrecht.
7. Een goede zaak: het goederenrecht vanuit historisch perspectief.
8. Rage against the machines: industrialisatie en sociaal recht.
9. Justice ou liberté: oorlog en privaatrecht.
, 10. Procesrecht en alternatieve geschillenbeslechting.
5/10 2. Codificatie
• Relatie met Verlichting (°18E)
§ Obv de rede
• Definitie: originele onderneming dat volledig rechtsgebied behandelt, dat comprehensief en exaustief (alle
elementen) is, en doorlopend, homogeen en logisch opgesteld (def wordt niet gevraagd)
§ Gewone verzameling van rechtsregels >< codificatie: er zit een systeem achter
• Voordelen
§ Innovatief
§ Verstaanbaar en toegankelijk
§ Draagt bij tot rechtszekerheid
• Gaat in tegen gevestigde juridische orde, daarom:
§ Rechtsleer: commentaarverbod
§ Rechters:
o Bouche de la loi
q franse revolutionairen zeiden ‘rechters moeten wet enkel toepassen zoals wet daar
staat’
q ze moeten geen lacunes proberen in te vullen
q => perfecte SDM (vermijden dat rechter nieuwe wetten maken)
o Cassatie als waakhond
q Referé au législatif (sinds 2017 arrest bindend bij 1 ste verwijzing)
• Waarom tribunal de cassation onderdeel was van WM: men kon 2x in
cassatie en bij de 3de x werd probleem voorgelegd aan cassatie als WM en
moest cassatie een creatieve oplossing zien te vinden
q Prestige steeg door houding WOI en WOII
• D viel binnen in B, HvC zal openlijk protesteren
§ Maar: mislukt
Voorbeelden
• Scandinavië
§ 17de – 18de eeuw
§ Sveriges rikes lag
• Duitse wereld
§ Allgemeine Landrecht (Pruisen)
o Tip: kaarten bekijken
§ Allgemeines Bürgerliches Gesetzsbuch in Oostenrijk (ABGB)
o Progressief wetboek, begin 19E
o Nog steeds van toepassing
• Vooral Frankrijk: Code Civil 1804
Code Civil (CC)
• Weinig kans op in de 18de eeuw
• Franse Revolutie cruciaal
§ Oorzaken: standenmpij, hongersnood, belastingen, absolutisme:
aristocratie is voeling kwijt met lagere klassen
• Niet onmiddellijk codificatie
• Onder Napoleon wel, want
§ Codificatie is element van orde
§ Werkt legitimerend (meer dan generaal) voor zijn macht als keizer
§ CC heeft blijvend effect, meer dan overwinningen
• 1800: Vier commissarissen aangesteld
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur summacumlaude. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
