Infectieziekten 2:
samenvatting vaccins
1
,VACCINS – INTRO
Ideaal vaccin
= specifiek + met geheugen + liefst levenslang + liefst 1 dosis
!! Meeste vaccins zijn niet ideaal
Immuunantwoord
→ Primair: IgM, daarna IgG
→ Secundair (booster/infectie): IgG (snel antwoord)
Vaccinatieprogramma België
Tegen welke pathogenen vaccineren we?
- Hexavalent vaccin:
o Polio
o Difterie
o Tetanus DTP vaccin
o Pertussis
o H. influenza B
o Hepatitis B
- MBR vaccin:
o Mazelen
o Bof
o Rubella
- Andere: HPV, meningokokken C, pneumokokken, rota, influnza
Basisschema vaccinatie België:
+ elke 10j en bij zwangere
+ influenza => bij zwangere mensen en ≥65j
2
,Soorten en samenstelling
Algemene samenstelling = antigen (AG) + hulpstof/adjjuvans + preservatief middel
Levend afgezwakt vaccin
VB.: mazelen, bof, rode hond (rubella), rota, windpokken (varicella)
→ afgezwakt door “passage in celculturen”
Voordelen - Lage dosis
- Beperkt aantal vaccins nodig
- Geen hulpstof nodi
- Goed 1e antwoord
- Lange bescherming
Nadelen - Niet voor zwangere en pt met verzwakt immuunsysteem (IS)
- Kans op reversie naar virulentie
Niet levend vaccin
→ meestal met hulpstof (meestal aluminiumzouten maar kan ook emulsies, MPL,… zijn)
Voordelen Dankzij hulpstof:
- Lokale inflammatie
- Houdt ag op zijn plaats
- Stimuleert de immuunrespons (ir) en antigenpresenterende cel (apc)
→ geeft betere ir, minder dosis nodig en beperkt aantal vaccins, stuurt het IS
Nadelen - Meer dosissen tov levend
- Meestal hulpstof nodig
Type niet levend vaccin Kenmerken Vb.
Geïnactiveerd volledig pathogeen Inactivatie via straling of formaldehyde Hepatitis A, pertussis
Bevat het pathogeen met alle AG
Split vaccin Bevat deel van de AG en het pathogeen Griepvaccins
Sub-unit vaccins Bevat enkel de AG Griepvaccins
Verschillende types:
- Kort eiwit
- Geconjugeerd polysacharide
- Ongeconjugeerd polysacharide
Toxoïd vaccins Bevat het geïnactiveerd toxine Difterie, tetanus
mRNA vaccin
vb.: COVID-19 vaccins, ook al lang gebruikt in kankerbehandeling
→ bevat de info die codeert voor een AG in een menselijke cel (vaak APC)
Viraal vector vaccin
vb.: ebola, COVID-19
→ ander virus wordt aangepast zodat deze het pathogeen-specifiek AG tot expressie brengt
Belang van vaccineren
heeft verschillende effecten/doelen:
- Verminderen van het aantal vatbare mensen
- Verminderen van morbiditeit en mortaliteit
- Bescherming tegen infectie en dragerschap
- Controle transmissie
- Mogelijkheid tot eliminatie en eradicatie
!! Eradicatie => pokken volledig geëracideerd, polio voor 99;9%
3
,Begrippen
groepsimmuniteit = voldoende mensen hebben immuniteit → zorgen zo dat het pathogeen de niet-beschermden niet bereikt
!! Geldt enkel bij pt op pt overdraagbare pathogenen + bij random spreiding van de niet-beschermden
‘Niet-beschermden’ = niet-gevaccineerde mensen, patiënten met slecht IS en pasgeborenen
opm. – hoe besmettelijker je pathogeen, hoe hoger het % aan groepsimmuniteit moet zijn
Toediening
Oraal IM/SC
Voordelen - Makkelijke campagne - Minder ag nodig
- Comfort - Minder risc op neuro-vasculaire schade
- Lokale immuniteit
Nadelen - Minder systemische IR - Toediening via speciaal materiaal
- Moeilijkere administratie
Neveneffecten
→ belangrijk om info te verzamelen uit case reports, fase 1/2/3 studie, literatuur, case-control studies,…
!! Kijk steeds naar incidentie tussen wel en niet gevaccineerde mensen
Simultaan vaccineren
types minimaal interval
2x niet levend samen of eender welk interval
niet + wel levend samen of eender welk interval
2x wel levend samen of interval van 4 weken tussenlaten
Wat bij nieuwe vaccins? → controleer bijsluiter, indien simultane toediening niet mogelijk is volgens bijsluiter:
types minimaal interval
ander vaccin is niet levend interval van 2 weken
ander vaccin is levend interval van 4 weken
Vaccinatie twijfel en communicatie met pt
Waarom is er twijfel?
- Infecties zelfs zijn (hier) niet meer vaak te zien
- Men focust op neveneffecten van vaccins
- Bij vragen consulteert men een arts, maar onder artsen is nood aan betere opleiding
- Bij vragen consulteert men een dr. Google, maar hier kan fake news gevonden worden + op sociale media is er geen
validatie van de info
!! Er is een duidelijke correlatie tussen het vertrouwen van artsen in het vaccin & het vertrouwen van de bevolking erin
Wat bij twijfel?
- Luister naar bezorgdheden/argumenten
- Beantwoordt vragen + informeer
- Benadruk belang van groepsimmuniteit en vaccinatie
4
, HEXAVALENT VACCIN
= vaccin tegen polio, difterie, tetanus, kinkhoest/pertussis, H. influenza B en hepatitis B → DTPa-IPV-Hib-HepB
Merknaam: Hexacym/Hexyon, infanrix-Hexa
DTP
Tetanus
→ schema = 8w – 12w – 16w – 15m – 5/7j – 14/16j – elke 10j
→ bij inhaal primo: 0 – 1m – 6m
Wat bij volgende immuunstatus?
- >10j sinds rappel/primo → rappel geven
- >20j sinds rappel/primo → 2x rappel geven (0 – 6m)
- geen documentatie = geen vaccinatie → primo geven
Wat bij wonde?
Difterie en pertussis
→ schema = 8w – 12w – 16w – 15m – 5/7j – 14/16j – elke 10j
DTP vaccins
Er zijn al verschillende geweest:
- Tevax → T-anatoxine niet meer op de markt
- Tedivax → Td
- Boostrix → Tdpa
- Triaxis → Tdpa
- Revaxis → Td-IPV
- Boostrix-UPV → Tdp-IPV
- Repevax → Tdp-IPV
H. influenza B
→ schema: 8w – 12w – 16w – 15m
!! Geen booster nodig op 5/7j want piekincidentie ligt rond 4/6m + op 5/6j is de immuniteit sterk genoeg
Stel: immigrante kindje van >5j → moet je ook niet gaan vaccineren tegen H. influenza B
Hepatitis B
→ schema: 8w – 12w – 16w – 15m
Hoe jonger bij infectie, hoe groter de kans om drager te worden en zo een chronische ontsteking te ontwikkelen
5
