1) POSITIONERING VAN ICT
1. Gegevensverwerking
• Informatica
- De leer van methoden en technieken voor het ontwikkelen, opzetten en gebruiken van
informatiesystemen
- Met digitale computers: de leer van de gegevensverwerking d.m.v. computers
• Informatiesysteem
- Geheel van samenwerkende componenten, dat gegevens verwerkt tot bruikbare informatie
a. Gegevens versus informatie
• Gegevens
- Verzameling van ruwe feiten
- Georganiseerde codes
- Verschillende vormen: numeriek, alfanumeriek, grafisch…
• Informatie
- Gegevens die concrete betekenis hebben gekregen, begrijpbaar zijn gemaakt
- Overdraagbare kennis, kan gecommuniceerd worden
- ICT: informatie- en communicatietechnologie
• Eigenschappen
- Accuraat: nauwkeurig, zonder fouten
- Volledig
- Relevant: betrekking op nemen van beslissingen
- Tijdig: niet verouderd
- Verifieerbaar: controle op juistheid en volledigheid
b. Het gegevensverwerkingsproces
• Invoerfase
- Bepaalde gebeurtenissen doen gegevens ontstaan
- Moeten verzameld worden
- Moeten geverifieerd worden op accuraatheid en volledigheid
- Worden soms gecodeerd
• Verwerkingsfase
- Gegevens worden geclassificeerd of gesorteerd
- Bewerkingen worden uitgevoerd
- Samenvattingen en overzichten worden gemaakt
• Uitvoerfase
- Omzetten van verwerkte gegevens in een voor eindgebruiker leesbare vorm
• Opslag
- Bewaren en beschermen van gegevens
- Kan gebeuren in elk van bovenstaande stadia
Vergelijken met fysiek productieproces
,2. Informatie- en communicatiesysteem
• Digitale computer
- Programmagestuurde machine, met intern geheugen, voor zelfstandig (zonder programmabesturing)
afwerken van diverse taken met betrekking tot invoer,…,uitvoer van verwerkte gegevens
- Hardware: apparatuur die hierbij tussenkomt
• Interne geheugen
- ‘parkeerplaats’, tijdelijke opslag voor gegevens en programmaopdrachten in verwerking
- Computerprogramma
o Beschrijving van een voorschrift om hardware in eindig aantal stappen een aantal taken uit te laten
voeren
- Hulpgeheugens (secundair geheugen) = extern geheugen
o Aanvulling van interne geheugen en permanente opslag
o Vb. harddisks, tapes, USB-sticks, cd- en dvd-roms
• Centrale verwerkingseenheid (CPU)
- Uiteindelijke verwerking van gegevens
- Besturingsorgaan (CU) heeft stuur- en controlefunctie:
o Haalt gegevens en programmaopdrachten op uit interne geheugen
o Schrijft resultaten opnieuw weg
o Interpreteert, initieert en bestuurt programmaopdrachten
o Bestuurt invoer- en uitvoerbewerkingen
- Reken- en logisch orgaan (ALU) voert rekenkundige en logische bewerkingen uit op gegevens
o Nodige gegevens worden uit interne geheugen naar tijdelijke opslagplaats in ALU overgebracht
o Resultaten van bewerkingen worden opnieuw gekopieerd naar interne geheugen
o Logische bewerkingen hebben als resultaat ‘waar’ of ‘onwaar’
• Invoerapparatuur
- Gegevens en programma’s in het interne geheugen brengen
- Vb. toetsenbord, muis, optische en magnetische lezers
- Gegevens kunnen ook via specifieke apparatuur worden ingevoerd vanuit opslagmedium
- Vb. magneetschijf, dvd-rom
• Uitvoerapparatuur
- Verwerkte gegevens vanuit interne geheugen opnieuw beschikbaar stellen in bruikbare vorm
- Vb. beeldscherm, printer
• Applicatieprogrammatuur
- Programmatuur waarmee eindgebruiker van een computer werkt
- Oplossing voor specifieke eindgebruikersproblemen
- Specifieke betekenis binnen waardeketen bedrijf
- Vb. tekstverwerkingsprogramma, boekhoudpakket, facturatieprogramma
• Systeemprogrammatuur
- Vormt brug tussen apparatuur (hardware) en toepassingssoftware
- Vb. besturingssysteem, vertaalprogramma
,• User interface
- Interactie tussen computer en gebruiker
• Interactieve applicatie
- Gebruiker voert invoer online ingeeft via muis, toetsenbord…
- Krijgt output online terug via scherm
• Batch-verwerking
- Computer leest input van vooraf klaar gezette bestanden
- Schrijft output weg naar bestanden
3. Beleidsinformatica
• Beleidsinformatica
- Studie van informatica zoals die ingezet en beheerd moet worden in bedrijfscontext
• Veel ontwikkelingen:
• Lingua Franca: XML
- Bevat niet alleen pure gegevens, maar geeft ze meteen betekenis d.m.v. tags mee verwerkt in document
- XML bouwt voort op HTML
• Relationele databases
- Gegevens moeten opgeslagen kunnen worden in een formaat makkelijk terug te vinden
• Infrastructuren en architecturen
- Omgaan met toenemende complexiteit
- Infrastructuren: zoveel mogelijk gemeenschappelijk, schaalbaar en betrouwbaar ter beschikking stellen
van informatie- en communicatievoorzieningen
- Architecturen: gebruik van lagen om functionaliteiten te onderscheiden
• Waardeketen
- Geeft sjabloon om betekenis te geven aan technologie binnen bedrijfsvoering
- Bedrijven groeien uit tot extended enterprises virtueel samenwerkingsverband tussen componenten
2) VOORSTELLING VAN GEGEVENS: BINAIRE GEGEVENSCODES
1. Binaire getallen: bits en bytes
a. Digitale en analoge systemen
• Computer werkt op basis van stroomstoten, op precieze tijdstippen gegenereerd door klok
• 2 verschillende toestanden: aan- of afwezigheid van pulsen
• Binaire talstelsel: 0 en 1 = bit (Binary ditIT)
• Computer is digitaal systeem
• Digitaal= slechts beperkt aantal toestanden kunnen voorgesteld worden
• Analoog= onbeperkt aantal toestanden voorstellen
- Vb. volume knop: continue verandering van waarde
• Gegevens zijn gecodeerde voorstellingen van verschijnselen uit werkelijkheid
• Gegevens moeten voorgesteld kunnen worden -> met digitale computer verwerkt kunnen worden
Gecodeerde vorm aangepast aan opslag- en verwerkingsmogelijkheden van computer
, Gegevenssoorten:
• Booleaanse = PandA gegevens
- Al dan niet aanwezig zijn van bepaald fenomeen
• Numerieke gegevens
- Gegevens die door getallen worden voorgesteld
- Vb. lengte, prijs, hoeveelheid
• Alfanumerieke gegevens
- Gegevens die door lettertekens, cijfertekens worden voorgesteld
- Vb. adres, naam, titel
• Grafische gegevens
- Gegevens die door afbeeldingen worden voorgesteld
- Zowel stilstaande als bewegende beelden
• Geluid
- Gegevens die overeenkomen met bepaalde klanken
• Specifieke computergegevens
- Opdrachten die aan een computeronderdeel kunnen gegeven worden
Problematiek: sommige gegevenssoorten moeten van analoge naar digitale voorstelling omgezet worden
b. Basisbegrippen van binaire talstelsel
• Positioneel talstelsel
- waarde van symbool verandert naargelang plaats waar symbool zich bevindt
• Basisgetal
- aantal symbolen in een talstelsel
• Waarde van een positie
- Basisgetal verheven tot de macht, die nummer van positie uitdrukt
• Waarde van symbool
- Symbool vermenigvuldigd met waarde overeenkomstige positie = gewogen waarde van symbool
• Waarde van getal
- Som van gewogen waarden van symbolen waaruit het getal bestaat
• Symbolen na komma
- Posities die toegevoegd worden van links naar rechts genummerd als -1, -2, …
c. Bits en bytes
• Bit is kleinste gegevenseenheid binnen een computer
• 8 bits samen = byte
- 28 = 256 combinaties van bits in 1 byte
- Van 0 tot 255
• Algemeen: N posities => 2𝑁 verschillende getallen van 0 tot 2𝑁 – 1
• Veelvouden van bytes
- Kilobyte (210 bytes) , megabyte (220 bytes) , gigabyte, terabyte en petabyte
In communicatietechnologie: kilobits, megabits,… = 1/8 kilobyte, 1/8 megabyte,…