Table of Contents
Deel 1: Elementaire eenheden van de sociologie ............................................................... 3
Hoofdstuk 1: Sociologie als wetenschap ................................................................................... 3
Stelling 1: Wat sociologie niet is..................................................................................................... 3
Stelling 2: Sociologie bestudeert sociaal handelen ........................................................................ 3
Stelling 3: Sociologie bestudeert sociale feiten ............................................................................. 5
Stelling 4: Sociologie is een product van sociologen in de samenleving ....................................... 6
Stelling 5: Sociologie jaagt mythen ................................................................................................ 6
Stelling 6: Sociologie is sociale theorie........................................................................................... 8
Stelling 7: Sociologie pakt sociale problemen empirisch aan ........................................................ 8
Stelling 8: Sociologie is een product van methodologische innovaties ......................................... 9
Stelling 9: Sociologie bestudeert de mens in de samenleving ..................................................... 11
Stelling 10: Sociologie bestudeert de samenleving in de mens ................................................... 11
Hoofdstuk 2: Cultuur .............................................................................................................. 12
1. Het concept cultuur.................................................................................................................. 12
2. Sociale constructies .................................................................................................................. 13
3. Normen .................................................................................................................................... 14
4. Instituties .................................................................................................................................. 15
5. Deviantie .................................................................................................................................. 15
Hoofdstuk 3: Sociale relaties en netwerken ............................................................................ 17
1. Groeperingen en sociale verbanden ........................................................................................ 17
2. Cohesie, interdependentie, sociale solidariteit........................................................................ 18
3. Netwerken in de sociologie ...................................................................................................... 19
4. Van netwerk naar sociaal kapitaal ........................................................................................... 21
Hoofdstuk 4: Macht, gezag en hulpbronnen ............................................................................ 23
1. Macht en gezag ........................................................................................................................ 23
2. Marx: ongelijkheid als economische macht ............................................................................. 24
3. Weber: sociale uitsluiting ......................................................................................................... 26
4. Kapitaal: vormen van beschikkingsmacht ................................................................................ 27
Deel II: Tussen sociologie en economie ........................................................................... 28
Hoofdstuk 6: Het ontstaan van de sociologie .......................................................................... 28
1. Economie als wetenschap en als wetenschappelijk object...................................................... 28
2. De Methodenstreit ................................................................................................................... 28
3. De Franse receptie ................................................................................................................... 30
4. De Duitse Sonderweg: Weber en de ‘Sozialökonomik’ ............................................................ 31
5. Besluit: ideaaltypische vergelijking .......................................................................................... 33
Hoofdstuk 7: Kannibalisme en de imperialistische ambitie ...................................................... 33
1. Het economisch imperialisme: Gary Becker ............................................................................ 33
2. De ‘new economic sociology’: Mark Granovetter .................................................................... 38
Hoofdstuk 8: Diffusie en inspiratie .......................................................................................... 40
1. New Institutional Economics (D. North)................................................................................... 41
2. Rationele handelingstheorie .................................................................................................... 44
Deel 3: Elementaire eenheden van de economische sociologie........................................ 50
Hoofdstuk 9: Economisch handelen en economische instituties .............................................. 50
1. Economisch handelen is meer dan marktruil ........................................................................... 50
2. Economisch handelen is ingebed in het sociale ....................................................................... 52
1
, 3. Economische structuren als historisch product ....................................................................... 53
Hoofdstuk 10: Kapitalisme als economische organisatie .......................................................... 56
1. Wat kapitalisme (niet) is........................................................................................................... 56
Wat kapitalisme is ........................................................................................................................ 57
2. Genese en dynamiek van kapitalisme ...................................................................................... 58
3. Kapitalisme of kapitalismes? .................................................................................................... 60
Hoofdstuk 11: Reciprociteit en giftrelaties .............................................................................. 63
Inleiding ........................................................................................................................................ 63
1. De oorsprong van reciprociteit: Mauss over de gift................................................................. 63
2. Grootschalige gifsystemen: evergetisme ................................................................................. 66
3. Giften onder het kapitalisme ................................................................................................... 67
Hoofdstuk 11: Staatste redistributie ....................................................................................... 68
Inleiding: de staat en de restributie ............................................................................................. 68
1. Ontstaan van de staat .............................................................................................................. 68
2. De welvaartstaat: origne en typologie ..................................................................................... 71
2
,Deel 1: Elementaire eenheden van de sociologie
Hoofdstuk 1: Sociologie als wetenschap
Stelling 1: Wat sociologie niet is
▪ Sociologie is geen anti-economische
✓ Anti–economische is elke kritiek die zich verzet tegen de fundamenten van
de economische wetenschap
▪ Wereld zou beter af zijn zonder de economische wetenschap
✓ Bestaat binnen de sociologie, maar ook elders
✓ Omgekeerd hebben vele sociologen ook een vruchtbare wisselwerking met
economische theorieën (en vice versa)
✓ Gelijkenissen tussen economische wetenschap en sociologie:
▪ Handelen van de mens
▪ Hoe de mens hun handelingen coördineert en hoe ze samenleven
▪ ➔ Zijn beide sociale wetenschappen
▪ Sociologie is geen socialisme
✓ Socialisme is een politieke ideologie
✓ Populatie van sociologen heeft vele politieke ideologieën (waaronder
socialisme, in allerhande vormen)
↔ De sociologie als wetenschap heeft geen ideologie
↔ De sociologie als wetenschap heeft geen politiek programma
✓ Wat hebben ze allemaal gemeen: het vermogen om eigen meningen te
onderwerpen aan consistente theorievorming en een open confrontatie met
de werkelijkheid
▪ Sociologie is meer dan een verhaal
✓ Verhaal: uitleg zoals het gebeurd zou kunnen zijn, cf. een model
▪ Uitleg over wat de werkelijkheid kan zijn
✓ Nuttige stap naar wetenschappelijke verklaring, maar niet voldoende
✓ Kan nooit meer zijn dan een basis voor empirische toetsing
▪ Kan wel een model zijn om de werkelijkheid mee te vergelijken
▪ GEEN verklaring voor de werkelijkheid
✓ Centraler in de economie (en meer geformaliseerd) dan in de sociologie
✓ Verhalen zijn in eerste betekenis een theorie of hypothese
▪ Tweede betekenis: relaas vd werkelijkheid zoals die mogelijk had
kunnen zijn
▪ Sociologie praat het verwerpelijke niet goed
✓ Verwijt is gebaseerd op een misverstand: sociologie probeert te construeren
hoe mensen goed en kwaad definiëren, hoe en waarom sommigen deze
‘regels’ overtreden
✓ Maar: maakt zelf geen onderscheid tussen goed en kwaad
✓ Sociologische verklaringen kunnen relevant zijn voor morele oordelen, maar
ze vervangen ze niet
✓ Sociologie kan het verwerpelijke niet goedkeuren, omdat ze als discipline
niets verwerpelijks kent
Stelling 2: Sociologie bestudeert sociaal handelen
• Het sociale verwijst naar: sociaal handelen
• Deze stelling vertrekt vanuit het individu
3
, Gedrag
Handelen
Sociaal handelen
•
o Wat is sociaal handelen?
▪ Deelverzameling van handelen, wat deelverzameling van gedrag is
▪ Gedrag = alles wat uiterlijk waarneembaar is aan mensen (niezen,
babbelen, lopen…)
▪ Handelen = acties die we intentioneel doen (we kunnen zeggen
waarom we dit doen)
• Bv licht aandoen omdat je wilt dat het licht brandt
▪ Essentieel aan het onderscheid tussen niet- intentioneel gedrag en
handelen is dat het laatste per definitie niet ‘zinloos’ kan zijn, dat
handelingen steeds een zekere betekenis hebben voor wie ze uitvoert
▪
o Sociale handelingen = alle handelingen die zinvol op andere mensen
betrokken zijn
▪ Wat niet: spreken op uw kamer tegen jezelf
▪ Wat wel: prof die vooraan spreekt tegen de rest vd leerlingen
▪ Opgelet: sommige handelingen zijn afhankelijk vd situatie sociaal of
individueel
• Bv; bidden op kamer (alleen) is individueel
• Bv: bidden in kerk waar alles geleid wordt is sociaal
▪ Deelverzameling van handelen
• Criteria voor ‘sociologie bestudeert sociaal handelen’
o Criterium 1: intentionaliteit
o Criterium 2: coördinatie
▪ Er moet invloed zijn op andere mensen
o Let op: zelfde ‘gedraging’ behoort tot verschillende deelverzamelingen
(ademen, bidden)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur HWSamenvatting. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
