Samenvatting Sociale psychologie
Hoofdstuk 1 : Kennismaking met de psychologie
1.1 studieobject van de sociale psychologie
1.1.1 gebiedsomschrijving
Definitie sociale psychologie van Gordon Allport:
De wetensch. studie v/d manier waarop de gedachten, gevoelens en handelingen v/d mensen
beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van andere
mensen.
+ aanvulling : ook hoe we zelf actief inspelen op anderen + bewuste (intentionele)/onbewuste
beïnvloeding
Een wetenschappelijke studie...
➢In tegenstelling tot intuïtieve kennis of het gezond verstand
➢Beweringen die empirisch getoetst kunnen worden
Onderzoeksmethodes
methode kenmerken
begrijpende methode - kwalitatief
- gevalsstudie : vertrekkend van 1/paar casussen
- ++ nauwgezet & systematischer dan de intuïtieve benadering.
- beperking: subjectiviteit
correlationele methode - samenhang tss variabelen uitgedrukt i/e correlatie : pos, neg, nul
- toont geen oorzakelijk verband aan
experimentele methode - zorgt vr mogelijkheid te onderzoeken of een bep. variabele invloed heeft op een andere
- in volledig controleerbare ruimte/situatie
- geen storende variabelen
- equivalente groepen (= gelijkaardige, identieke proefgroepen) gevormd door aselecte
steekproef uit één en dezelfde populatie
- onafhankelijke variabele : experimentele groep + afhankelijke variabele : controlegroep
- causale (= oorzakelijke) relaties aantonen
- empirische cyclus; hypotheses → toetsing
… de gedachten, gevoelens en handelingen van mensen... :
→ soc. psychologie houdt zich bezig met zichtbare gedrag, gedachten en gevoelens
⇒ = A-B-C model v/h gedrag :
- Affectieve component (gevoelens)
- Behavior (manifeste gedrag)
- Cognitieve aspecten (waarneming, geheugen en denken)
→ Innerlijke gedragsaspecten : objectief observeerbaar maken om wetensch. te zijn
- directe weg bv. een feitelijke keuze laten maken
, - indirecte weg bv. het laten beoordelen van uitspraken adhv schaal 1-5 hoe akkoord
.. beïnvloed worden door de feitelijke, voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van
anderen..
- feitelijke/directe aanwezigheid : directe beïnvloeding
bv leerkracht vraagt om voor te lezen, interacties binnen klas
- voorgestelde aanwezigheid : indirecte beïnvloeding
bv. rekening houden met kritiek van vriendinnen voor je een nieuwe t-shirt koopt
- impliciete/verborgen aanwezigheid: gedrag wordt meegestuurd door onzichtbare instanties
bv. bij reclame weet je niet wie ontwerpers zijn maar via hun werk hebben ze invloed op wat je koopt
Conclusie: soc. psychologie gaat niet om een specifiek soort gedrag, elk gedrag kan sociaal zijn. Het
gaat om de wijze waarop naar het gedrag wordt gekeken.
1.1.2. De eigen invalshoek van de sociale psychologie
→ bevindt zich op snijpunt sociologie/psychologie
Onderscheid met de sociologie/psychologie:
Sociologie: aandacht voor de meer globale maatschappelijke/groepskenmerken v/h gedrag
bv. onderzoek van agressie : ‘agressie is maatschappelijk fenomeen, zoeken nr specifieke groepen i/d
samenleving’
Psychologie : aandacht op het individu zelf
Sociale psychologie : aandacht voor gedrag van individuen zover het gericht is op/beïnvloed wordt dr
het gedrag van anderen
bv. onderzoek van agressie : kijkt naar individu en onmiddellijke omgeving : wat is invloed
rolmodellen i/d opvoeding?
Eigen plaats binnen de psychologie
Algemene psychologie:
aandacht voor de algemene wetmatigheden, zonder oog te hebben vr de specifieke soc. factoren
Ontwikkelingspsychologie:
beschrijven v/d complexer wordende sociale interacties, zonder in te gaan op de alg. wetmatigheden
Persoonlijkheidspsychologie:
aanvulling, andere wijze van verklaringen dan de sociale psychologie vaak voor dezelfde
fenomenen + vooral oog vr innerlijke factoren die aan basis liggen van gedrag : één bron (aanleg v.
1 persoon)
Sociale psychologie : vooral oog op externe factoren die op individu inwerken
→ belang van een multidisciplinaire aanpak : onderzoek gebeurt dr onderzoeksgroepen wrin versch.
disciplines bij elkaar komen
,1.2 Enkele belangrijke evoluties
1.2.1 Kenmerken van bij het ontstaan
• Een sterke experimentele traditie
→ op eenduidige manier aantonen welke factoren invloed hebben
→ storende variabelen kunnen onder controle worden gehouden
→ eerste sociaal psychologische experimenten dateren van het einde van de 19de eeuw
bv. experiment van Norman Triplett (1898)
• Nauwe band tussen theorie en praktijk
→ invloed van de WO II
→ praktische problemen die moesten worden opgelost:
- Hoe het moreel van de troepen op peil houden?
- Hoe de burgerbevolking mobiliseren?
- Hoe de burgerbevolking aanzetten om zuinig om te springen met voedsel en grondstoffen?
→ vanaf 1950: explosie aan theorieën → nieuw onderzoek om de theorie te toetsen
- veel van de klassieke theorieën stammen uit de jaren ‘50 en ‘60
1.2.2 Latere aandachtspunten
Ethische aandachts- → soms blootgesteld aan ethisch betwistbare handelingen
punten bv. Toedienen van elektroshocks (van Zimbardo)
→ internationaal opstellen v. deontologische code
- informeren van de deelnemer
- schriftelijke bevestiging van deelname
- na het experiment informeren
culturele → veralgemeenbaarheid van conclusies?
verscheidenheid → belang van replicatieonderzoek
→ crossculturele psychologie: hoe worden bep. gedragsaspecten
beïnvloed door de cultuur ? (Geert Hofstede)
inschakeling nieuwe → gebruik van computer voor het creëren van een virtuele wereld:
technologiën bv. onderzoek naar het Kameleoneffect
, Hoofdstuk 2 : Groepsnormen, de groep als richtsnoer voor het individu
Definitie:
De verwachtingen of voorschriften die leven binnen een groep over de wijze waarop men zich t.o.v.
een bepaald object dient op te stellen of te gedragen.
→ kunnen verband houden met:
- handelen
- denken
- voelen
→ expliciete regels
→ impliciet regels : nergens geschreven, moet je aanvoelen + soms pas duidelijk bij overtreding
2.1 Hoe normen ontstaan
→ verschilt van groep tot groep
→ twee manieren :
1. top-down : eerst in kleine kring en dan opgelegd aan hele groep
2. bottom-up : norm als resultaat van langzaam rijpende consensus binnen de groep als geheel
2.1.2 Normen die binnen de groep zelf ontstaan
Norm Toelichting
Parlementair systeem resultaat van overleg en rationele besluitvorming
Normen als product van → non-verbale dialoog : kijken hoe anderen op situatie reageren
sociale vergelijking → in situaties waarvan we niet weten hoe we erover moeten denken.
→ tot gemeensch. kijk proberen komen = sociale normering
Sociale normering
= tot gemeensch. kijk proberen komen
Experiment met autokinetisch effect (Muzafer Sherif)
Vaststelling een statisch lichtpunt lijkt in volstrekt duistere omgeving te bewegen tgv eigen
oogbewegingen
Fasen 1. individueel in donkere kamer : tonen van lichtpuntje vr enkele seconden
→ op welke afstand?
→ iedereen ontwikkelde eigen individuele norm als referentie bij uitspreken
van hun oordelen
2. in groepjes van drie : bij verschijnen lichtpunt oordeel hardop uitspreken
→ in begin volgt iedereen individuele norm, daarna op norm op elkaar
afstemmen : vorming groepsnorm
3. individueel : groepsnorm als referentie gebruikt
Verklaring Sociale vergelijkingstheorie (Festinger)
= wnr mensen in ambigue situatie terechtkomen wr ze geen enkel obj. criterium
hebben om hun oordeel te toetsen, richten ze zich tot elkaar om via sociale
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yanahagens. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
