Moraliteit en ethiek
Moraliteit?
Gaat over de manier waarop mensen met elkaar omgaan.
Wat mag wel en wat mag niet in de omgang van anderen?
Wat is het juiste om te doen?
Ethiek?
Denken over moraliteit.
Belangrijk: theorieën scherpen ons denken!
Moraliteit
Geheel aan normen, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen reguleert met het
oog op de belangen en het welzijn van anderen
1. waarden
Een waarde geeft aan wat je goed, gewenst en waardevol acht
Abstract: principes en idealen
Het geeft richting aan je handelen
Pas zichtbaar in handelen van mensen
Voorbeeld: waarheid, vriendschap, trouw
Waarden
Morele waarden (persoonswaarden)
Definiëren wie je bent of wilt zijn (goed/ slecht mens)
Bv. waarheid, wijsheid, rechtvaardigheid, naastenliefde
Objectwaarden
Geven aan wat je hebt of wilt hebben (bepalen handelen)
Bv. rijkdom, geluk, vriendschap
Kernwaarden Nederlandse rechtsstaat
Vrijheid
Gelijkheid
Solidariteit
(Kern)waarden (instellingen, organisaties en bedrijven)
Caring Curious & Connecting (haagse hogeschool)
Professionaliteit, omgevingsgerichtheid, integriteit, openheid (openbaar ministerie)
Honesty, integrity and respect for people (shell)
Persoonlijke waarden
Welke warden zijn voor jou belangrijk
1
, Waarom is die vraag belangrijk
- Eigen (kern) waarden werken door in de persoonlijke integriteit en raken ook aan de
professionele integriteit
-is er voldoende match tussen jou en je functie?
-is er voldoende match tussen jou en je werk?
- Belangrijk om de juiste “taal” te leren spreken
“Dit voelt niet goed” is niet voldoende….
Botsing moraliteit -recht
Waarde niet opgenomen in recht
Recht komt niet overeen met waarde
“lawful but awful..”
Ad 2 – normen
Norm is middel om het doel (de waarde) te bereiken of te bewerkstellingen
Voorbeelden
Je doodt niet
Je steelt niet
Je moet eerlijk zijn
Je moet een ander met respect behandelen etc.
Verschil tussen normen en waarde
Waarden Normen
Doel/uitgangspunt Voorwaarden om doel te bereiken
Abstract Regel/ concreet gedrag
Bijv. Bijv.
- Veiligheid/verantwoordelijkheid - Je dient je te houden aan de
in het verkeer maximumsnelheid
- Veiligheid (gezondheid) - Anderhalve meter afstand
Rechtsbeginselen Rechtsregels
Bijv. Bijv.
- Gelijkheid - art. 1 Grondwet
- Rechtvaardigheid - art. 6 EVRM
2
, Moreel pluralisme
Naast elkaar bestaan van verschillende waarden/normen
Bij verschillende mensen
Bij 1 individu
Kan tot conflict leiden
Bijv.
- Bij individu: abortus (recht op zelfbeschikking vs respect voor leven)
- Bij groepen: veiligheid vs privacy
Ad 3 – houdingen
Manier van handelen van een bepaald persoon
Karaktereigenschap (structureel op dezelfde manier reageren)
Karaktereigenschap bepaalt (mede) de morele keuzes die worden gemaakt
Verwachtingspatroon voor toekomstige keuzes
Bijv.
- Lui vs. Doorzetter
- Optimist vs pessimist
- Eigen belang vs algemeen belang
Onderscheid met religie
Religie omvat meer dan alleen morele regels
Religie heeft centraal betekenis verlenend verhaal
Religie kent meestal bovennatuurlijk opperwezen: oorsprong van alle morele regels
Onderscheid met recht
Veel morele regels -> rechtsregels
Je mag niet liegen art. 3:44 BW-bedrog
Je moet je afspraken nakomen art. 6:74 BW wanprestatie
Je mag niet stelen art. 310 Sr
Maar….
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur PinkPanter. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.