Cursus Erfbelasting
Inleiding
Erfbelasting betekent dat de overheid een belasting heft op alle overgangen door
overlijden. Hier is het burgerlijk recht van belang:
Erfrecht
Huwelijksvermogensrecht
Erfbelasting is bruikbaar in heel veel sectoren (notariaat, bankensector,
verzekeringsinstellingen…) en in het privéleven. De overheid haalt een deel van
zijn inkomsten uit erfenissen. Er zijn 2 redenen waarom de regels omtrent
erfbelasting zo vaak wijzigen:
Mensen zoeken altijd naar achterpoortjes om belastingen te kunnen
ontwijken. De overheid probeert met een vake wijziging van deze regels zo
de achterpoortjes te sluiten.
De maatschappij is sterk veranderd.
Er zijn voordelen en nadelen aan hoge erfbelasting:
Positief Negatief
Zachte belasting (je krijgt iets en men Dubbele belasting
trekt er iets vanaf, maar je krijgt nog
altijd iets)
Geeft meer inkomen voor de overheid Druk om te schenken
De sterkste schouders dragen de
zwaarste lasten
(vermogensherverdeling)
Voor overlijdens na 1 september 2018 zijn er grondige wijzigingen in de Vlaamse
erfbelasting. De voornaamste wijzigingen zijn:
De hoogste tarieven gaan omlaag (65%)
Extra vrijstelling voor de langst levende partner (gezinswoning + 50 000
roerende goederen)
Gunstmaatregelen voor weeskinderen jonger dan 21 jaar
Vrijwillige erfenissprong wordt niet langer fiscaal afgestraft
Hoofdstuk 1: Inleiding op het successierecht
1. Situering van het successierecht in de fiscaliteit
De basis van het huidige Wetboek van Successierechten werd grotendeels
geïntegreerd in de Vlaamse Codex Fiscaliteit (VCF). Dit gebeurde in 2015. Hier
zijn er veel wetswijzigingen gebeurd doorheen de jaren die als gevolg zijn van
belastingontwijking en/of van gewijzigde maatschappelijke inzichten.
Sinds de bijzondere financieringswet van 1989 zijn de successierechten en de
rechten van overgang de bevoegdheid geworden van de gewesten. De opbrengst
van de successierechten en van de rechten van overgang komen integraal toe
,aan de gewesten. Sinds 1 januari 2015 gebeurt de inning ervan niet meer
federaal door het bevoegde personeelslid van de registratie, maar door de
Vlaamse Belastingdienst (VLABEL). Er zijn opmerkelijke verschillen qua wetgeving
tussen de Gewesten: onder andere tarieven, vrijstellingen, verminderingen enz.
Met de invoering van de VCF heeft het Vlaamse Gewest een enkel wetboek tot
stand willen brengen waarin alle fiscale materies waarvoor het gewest bevoegd is
samengebracht worden.
Successierechten kan worden beschouwd als indirecte belastingen omdat ze
belastingen heffen op de overdracht van goederen en niet op de verwerving van
inkomsten. Dit is een alleenstaande gebeurtenis.
De erfbelasting is de overkoepelende benaming voor de belastingen die geïnd
worden op het vermogen dat overgaat door een overlijden of daarmee
gelijkgestelde handeling. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen een
rijksinwoner (de belasting wordt successierecht genoemd) en een niet-
rijksinwoner (de belasting wordt recht van overgang door overlijden genoemd).
2. De fiscale woonplaats
Om te kijken welke gewestelijke regels van toepassing zijn, gebruiken we het
lokalisatiecriterium:
Rijksinwoners:
o DC woonde 5 jaar voorafgaand aan het overlijden in hetzelfde
gewest? Dan is er geen probleem.
o DC woonde 5 jaar voorafgaand aan het overlijden in meerdere
gewesten? Hier moet je kijken in welk gewest de DC het langst heeft
gewoond. Woonde de DC evenveel dagen in beide gewesten, dan is
er keuzevrijheid.
Niet-rijksinwoners:
o Hier kijken we naar de ligging van het onroerend goed, of indien
meerdere, die met het hoogste kadastraal inkomen (KI).
3. Successierechten of rechten van overgang?
Successierecht is een belasting die geheven wordt op de verkrijging uit de
nalatenschap van een rijksinwoner. Het recht van overgang bij overlijden is een
belasting die geheven wordt op de verkrijging van een nalatenschap van een
niet-rijksinwoner.
Een rijksinwoner is een natuurlijk persoon die binnen het rijk zijn domicilie of de
zetel van zijn vermogen heeft gevestigd. Een rijksinwoner heeft zijn fiscale
woonplaats in België. Een fiscale woonplaats is je werkelijke, feitelijke domicilie of
je hoofdverblijfplaats.
Er is een tegenstrijdigheid tussen het wettelijke en werkelijke domicilie. Het
bewijs hiervan ligt bij de fiscale administratie, maar het standpunt van VLABEL
keert de bewijslast om bij uittreksel uit het bevolkingsregister. Om te beoordelen
, of iemand rijksinwoner is of niet, bekijkt men de toestand op de dag van het
overlijden.
Het successierecht wordt gevestigd op alles wat uit de netto-nalatenschap van
een rijksinwoner wordt verkregen. De roerende en onroerende goederen waar
dan ook horen hier ook bij. Het recht van overgang bij overlijden wordt gevestigd
op de waarde van de onroerende goederen die in België liggen en verkregen
worden uit de nalatenschap van een niet-rijksinwoner.
Hoofdstuk 2: De berekening van successierechten
1. Algemeenheden
1.1 Inleiding
Successierecht wordt vastgesteld op basis van alle goederen die toebehoren aan
de erflater, waar ze zich ook bevinden, na aftrek van de schulden.
Successierechten zijn dus verschuldigd op het wereldwijde vermogen van de
rijksinwoner. De wetgever maakt voor de heffing van de successierechten geen
onderscheid naargelang de wijze waarop deze goederen verworven worden. Alle
goederen in de nalatenschap + fictiebepalingen (Dit zijn goederen die voor het
overlijden al weggeschonken zijn. Bij het actief worden een aantal goederen
bijgerekend die niet meer in het actief zitten.)
In sommige situaties zullen toch geen successierechten verschuldigd zijn, hoewel
er op het ogenblik van overlijden een overdracht van goederen plaatsheeft. Dit
zal het geval zijn als de overdrachten niet door het overlijden plaatsvinden, maar
ter gelegenheid van het overlijden.
Om te weten of het een overdracht is ter gelegenheid van het overlijden of door
het overlijden, kunnen we de volgende vraag beantwoorden: verkrijgt de persoon
de goederen in de hoedanigheid van de erfgenaam, legataris of niet?
Niet verkrijging naar aanleiding van het overlijden:
Beding van conventionele terugkeer
Beding van aanwas
Bezit van de goederen uit de nalatenschap is van geen belang voor de heffing
van successierechten.
1.2 Belastbare basis
Er moet een aangifte van nalatenschap ingediend worden waarin het actief
geschat moet worden op datum van overlijden en dat daarvan een aantal
schulden afgetrokken mogen worden.
Het opstellen van een aangifte van nalatenschap is niet zo eenvoudig. Naast het
feit dat naar de vorm en inhoud bepaalde regels gerespecteerd moeten worden,
is het vaststellen van de verkoopwaarde op de dag van overlijden geen evidentie.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MelOss. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.