Staats- en Europees recht
Deel 1: De algemene beginselen van het Belgisch
publiekrecht
Hoofdstuk 1: De grondwet: basis van het Belgisch
publiekrecht
Publiek recht = verhouding tussen OH en burgers
A. Het ontstaan van België
17e eeuw: Brussel hoofdstad van Zuidelijke Nederlanden
18e eeuw: Brussel nog volledig Vlaams
MAAR verfransing steekt kop op: Frans = cultuurtaal in heel
Europa
1795: Franse revolutionairen vallen BE binnen en annexeren1
BE
actieve verfransing van publieke domein
1850: de verfransing zet zich door
1815-1830: BE wordt herenigd met Nederland Verenigd Koninkrijk der
Nederlanden
Staatshoofd Willem 1 botste met katholieken en hoofdzakelijk Franstalige
liberalen
Rellen na opera “de Stomme van Portici” die later uitgroeide tot revolutie:
de Belgische omwenteling (afkondiging taalvrijheid)
Lagere echelons: streektaal (Nederlands in VL)
Hogere echelons + leger + kerk: Frans
Het Voorlopig Bewind roept op 4 okt 1830 de onafhankelijkheid uit
10 nov 1830: installatie Nationaal Congres
7 feb 1831: afkondiging Belgische Grondwet
1
Bij het Franse grondgebied voegen
1
,Maar de taalstrijd zet zich verder
Algemeen op 2 vlakken
- Cultureel: Davidsfonds, Willemsfonds
- Politiek: algemeen stemrecht en sociale strijd ( vooral Vlaamse
strijd)
1860: Coucke en Goethals (door Frans strafrechtsproces geen
verdediging mogelijk)
1873: eerste taalwet – strafrechtspleging
1878: tweede taalwet - bestuurszaken
1883: derde taalwet – onderwijs
1889: gelijkheidswet
1962: vastlegging van de taalgebieden en faciliteiten
1968: Leuvens Vlaams
1970: eerste staatshervorming met cultuurgemeenschappen
B. Een grondwet, wat is dat eigenlijk?
De basisregel van een vereniging
Een grondwet bepaalt:
De werking tussen de organisatie van de instellingen
De verhouding tussen de instellingen en de burger
De verhouding tussen de instellingen onderling
!! Strenge procedureregels voor wijziging
2
,Hoofdstuk 2: De kenmerken van de Belgische staat
A. Scheiding der machten
Macht kan op verschillende manieren toegewezen worden
Montesquieu vreest machtsmisbruik
Macht wordt verdeeld over 3 instanties:
Wetgevende macht
Uitvoerende macht
Rechterlijke macht: gezamenlijk voor hele land
Niveau:
Federaal
Gemeenschappen en gewesten (met uitzondering van rechterlijke
macht)
Macht instelling Bevoegdheid
Wetgevende macht Parlement en koning Maken van wetten
Controleren van
uitvoerende macht
Uitvoerende macht Koning en regering Leidt het land en voert
de wetten uit
Rechterlijke macht Hoven en rechtbanken Uitspraak doen over
geschillen
Opgelet!!
Scheiding der machten NIET als dusdanig in de grondwet
Ook samenwerking tussen de machten
Ze controleren elkaar
Doel: checks and balances
B. België is een monarchie
3
, Staatshoofd: president of koning?
Nationaal Congres koos voor monarchie
Beperkte persoonlijke macht koning: politiek onverantwoordelijk en
onbekwaam om alleen te handelen
MAAR invloed: bevoegd om te luisteren, te adviseren en aan te sporen
Erfopvolging obv eerstgeboorterecht
C. België is een representatieve en parlementaire democratie
Wetten worden gemaakt door een verkozen parlement (NIET door het volk
zelf)
Evolutie in stemrecht/stemplicht:
1831: cijnskiesstelsel2 obv betaalde belastingen: rijke burgers
1893: algemeen meervoudig stemrecht: mannen > 25j, geen vrouwen
1919: algemeen enkelvoudig stemrecht: mannen > 21j, geen vrouwen
1948: vrouwen stemrecht
1981: > 18j
Representatieve democratie
Versus volksraadpleging
Via verkiezingen laat het volk zich vertegenwoordigen door
parlementsleden
Parlementaire democratie
Regering wordt niet verkozen
Gecontroleerd door parlement
2
Bij verkiezingen is het stemrecht voorbehouden aan personen die
vermogend genoeg zijn om minimaal een bepaald bedrag aan belastingen
te betalen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lotvanbael. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.