HOORCOLLEGE 1: EEN SOCIAAL-DEMOGRAFISCHE BLIK
(SUPERDIVERSITEIT)
1. Waarover gaat dit vak?
Grootstedelijke en cross-culturele zijn verwanten begrippen die je toch
afzonderlijk kan benaderen. We gaan nu de grootstedelijke als ingangspunt zien.
Het grootstedelijkheid zit vooral in de urbanisatie en urban studies. De enige
echte definiëring over grootstedelijkheid is een kwantificering v 100.000
mensen. Nu noemen we steden met meer dan 1miljoen een metropool, dus
Brussel is niet alleen grootstad maar een metropool. Meer dan de helft vd
wereldbevolking leeft in (groot)steden. Er is een toenemende belang vd stad als
leefomgeving. De grote veranderingen beginnen in de stad dan pas in naburige
gebieden.
Het samenwonen in de stad zorgt voor problemen/uitdagingen. Hoe beleven we
dat samenwonen? En wat zijn onze representaties over anderen tijdens het
samenwonen? We kijken naar visuele eerste indrukken, soms ook de taal die we
horen en zo categoriseren we mensen. Maar er bestaat ook een angst voor wat
we niet kennen, hierdoor ontstaan foute assumpties.
De Chicago school had een theorie vd sociale desorganisatie. Door migratie en
verstedelijking ontstaat er een controleverlies. De migranten vertonen crimineel
gedrag en de stad door zijn grootheid kon dat niet controleren. Deze theorie is
achterhaald maar toch zien we dat terug opduiken, zie aanslagen, Trump.
Angst en foute assumpties om te categoriseren (Syrische familie of Oekraïens
familie?). Hoe kan ik als hulpverlener die blik loslaten?
2. Complexiteit – verschillende lagen
We moeten dit dus interdisciplinair bekijken of benaderen (zeker als
hulpverlener). Er moet een contextuele blik zijn, een individu is een samenspel
van meerdere omgevingen. Iedereen behoort tot meerdere sociale groepen
,CROSSCULTURELE EN GROOTSTEDELIJKE PSYCHOLOGIE
(school, hobby, werk, familie). Hoe kunnen we dus cross-cultureel mensen
benaderen? Door het individueel en collectief te bekijken. Wat maakt wat we
doen wat we doen? De historische invloed heeft hier invloed opgehad maar ook
de politiek-economische invloed (neoliberaal). Wat je doet is heel bepaald door
wat je doet (heb je een diploma of niet). Het westen heeft een individualistische
blik maar we kunnen in contact komen met mensen die een collectieve blik
hebben. Het beleidswerk speelt ook een rol, hulpverlener kan een mening hebben
over de hulpverlening voor mensen zonder papieren maar het mandaat kan daar
anders over denken. Ethiek speelt dus ook een rol. Dit vertelt ons wat goed is en
wat niet. Een hulpverlener moet hier ook een zoekende houding hebben.
Je kan dus met verschillende brillen hier naar kijken:
- Sociaal-demografische: migratie
- Sociaaleconomische: armoede
- Cultureel: diversiteit en identiteit
- Politiek
- Psychologisch
3. Superdiversiteit
Superdiversiteit is meer dan een synoniem voor diversiteit of multi-culturaliteit.
Deze term komt v Vertovec en ontstond na een periode v multiculturalisme. Het
is een nieuwe fase in de migratie en demografie. Op een halve eeuw ve beperkte
etnisch-culturele diversiteit naar een immigratiesamenleving. Multiculturalisme
is het promoten v tolerantie, respect voor collectieve identiteiten en groepen
(vooral migranten en etnische minderheden). Door tolerant te zijn naar die
groepen kunnen we hun makkelijker een plekje geven en zo minder angst
creëren in de bevolking. We gaan ons dus specialiseren in bepaalde minderheden
om hun meer gelijk te behandelen.
Kansen bieden om:
- Groep te representeren bij lokaal of nationaal beleid
,CROSSCULTURELE EN GROOTSTEDELIJKE PSYCHOLOGIE
- Instituties te herstructureren naar pluralistische provisies v
dienstverlening
- Maatregelen te nemen om gelijkheid, respect en tolerantie te promoten.
We richten ons alleen tot minderheden maar ook naar de dominante
meerderheid. Verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de mensen die migreren
(zij) maar ook bij ons (wij). Iedereen moet aangesproken worden voor dit
probleem. Maar wat zien we? Er is een verzet tegen multiculturalisme,
veranderende spanningen en slecht socio-economische omstandigheden voor de
minderheden. Dit zorgde voor het afbreken vh sociaal systeem, etnische
spanning, groei v extremisme en terrorisme. Alle problemen wat betreft
integratie/multiculturalisme werd bij de minderheid gelegd.
- Marginalisatie v minderheden, voelen zich niet thuis
- Verdeel-en-heers: groepen tegen elkaar zetten en sommige meer kansen
geven dan anderen
- Meer aandacht voor cultuur dan socio-economische deprivatie
- Persistente aanwezigheid v discriminatie en racisme in samenleving
- Diepe en blijvende ongelijkheid bij etnische minderheden
- Drang om eigen cultuur, tradities te behouden
Vertovec zei we moeten naar een post-multiculturalisme
Superdiversiteitsparadigma.
4. De Belgische migratiegeschiedenis in een notendop
1945: aantrekken contigenten (=niet noodzakelijke) Polen en Italianen voor
heropbouw
1956-1969: golden sixties (actief aantrekken gastarbeiders maar ook
hoogopgeleiden voor de internationale instellingen)
1974: immigratiestop (poort voor arbeidsmigratie v buiten EU gesloten)
Jaren ’70-’80: wanneer de Belgen besefte v deze mensen zijn niet meer zo
tijdelijk werden ze migranten genoemd ipv gastarbeiders.
Er was geen beleid zoals Australië
, CROSSCULTURELE EN GROOTSTEDELIJKE PSYCHOLOGIE
Bilaterale akkoorden: wanneer Vlaanderen afspreekt om met een ander land
samen te werken rond bepaalde beleidsmateries (bijna alle turken in Gent komen
v één stad in Turkije).
5. De jaren 1990: scharniermoment naar superdiversiteit
Groeiende diversiteit v landen v oorsprong door:
- Verdere gezinshereniging
- Globalisering
- Asielaanvragen (crisis Bosnië en Kosovo, eerste Golfoorlog)
- Val IJzeren Gordijn (migratie Oost-Europa, uitbreiding EU)
6. Verschil tussen buurten
Men gaan naar wijken die gelijkaardig zijn als de plek vanwaar ze komen. Bv
Molenbeek wordt een achterstandswijk genoemd. Niet omdat mensen dommer
zijn dan andere wijken maar meer omdat die mensen daar tijd nodig hebben om
werk te vinden, de taal nog moeten leren. Die plekken hebben ook weinig
betrokkenheid met elkaar omdat de mensen daar zo snel mogelijk weg willen
gaan. Er is ook minder organisatie v bovenuit (organisationeel gebrekkig). Door
het beleid wordt er weinig georganiseerd waardoor de buurt zelf dingen doet.
Dus buurtwerk is zeer belangrijk om op die plekken te doen.
7. Superdiversiteit van de 21ste eeuw
Resultaat v deze opeenvolgende migratiegolven is een veel complexere sociale
realiteit, zeker in onze steden. Superdiversiteit wijst op kwantitatieve en
kwalitatieve verschillen tegenover de migratie in de 20ste eeuw.
8. Een kwantitatieve breuk: majority-minority cities
Er zijn dus meer en meer mensen die migreren. De verschillende
minderheidsgroepen vormen de meerderheid vd bevolking, majority-minority
cities. Dit is niet meer te keren. 75% vd Antwerpse kinderen heeft op een
bepaalde manier roots uit het buitenland dus ook zonder nieuwe migratie zal
Antwerpen nog steeds een majority-minority city blijven (maar 40% heeft de
Belgische nationaliteit bij geboorte, kan nog steeds zijn dat etniciteit anders is).
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur am5. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.