VERZEKERINGSRECHT
Praktisch
Cursus: cudi
Wetgeving: wetboek verzekeringen kluwer / cudi
Examen
o Gesloten boek
o 3 soorten vragen
Essayvraag / open vraag: enkele zaken van de cursus combineren
Casus: de verschillende juridische vragen die zich stellen op lijsten +
toelichten waarom die partij al dan niet gelijk zou kunnen krijgen
10 deelvraagjes / stellingen: juist / fout + motiveren (basisbeginselen van de
cursus, puntenpakker)
Discussiecolleges: 3 november
Waarom is het goed dit vak te volgen? Waarom is
verzekeringsrecht belangrijk?
Dagelijks leven
o Verzekeringen is iets dat leeft, maar mensen staan er pas stil bij als ze iets
voorhebben
Hebben mensen hun verzekeringspolis goed gelezen?
Bieden de verzekeraars aan wat ze oorspronkelijk beloofd hebben?
Professioneel
o Grote advocatenkantoren hebben meer en meer vraag naar mensen die kennis
hebben van verzekeringsrecht
o Verzekeringsondernemingen, bedrijven, de overheid, controle-instanties hebben
nood aan goede verzekeringsspecialisten
o Regulatory: economische activiteit van verzekeringen
Vb. Brexit: verzekeringsondernemingen die hoofdkantoor in UK hadden,
wilden naar België komen kantoren nodig die dit konden begeleiden
o Verzekeringstussenpersonen
Verzekeringsagent = agent heeft link met meerdere
verzekeringsondernemingen (vb. KBC)
Makelaar = onafhankelijk, bekijkt de hele markt
Belang?
Agent biedt enkel verzekeringen van betrokken
verzekeringsonderneming aan, terwijl makelaar de hele markt
1
, bekijkt en de beste optie zoekt voor de concrete persoon die erom
vraagt
Meer reglementering bij makelaar + meer bijstand van kantoren
o Controleautoriteiten voor verzekeringen:
Nationale Bank: prudentieel toezicht
Kijken of onderneming vergunning krijgt als
verzekeringsonderneming en opvolgen van financiële toestand van
die verzekeringsonderneming
FSMA (Financial Services and Markets Authority): gedragstoezicht
Toezicht op contractuele relatie en voorwaarden
Toezicht op hoe verzekeringskantoren zich gedragen op de markt
o Geven ze wel juiste informatie?
o Belangrijke sector
Verzekeringen maakt deel uit van de “financiële diensten”
Insurance Europe = Europese federatie van de nationale
verzekerings- /beroepsverenigingen
Lobby naar Europese wetgever
Europa heeft zeer grote impact op de verzekeringsreglementering
Assuralia: Belgische beroepsvereniging van verzekeringsondernemingen
Deel van Insurance Europe
Verzekeringsondernemingen zijn de belangrijkste institutionele belegger
Worden gefinancierd door premies van verzekerden
Premies gaan ze beleggen en dus spelen ze belangrijke rol in de
economie
Verzekeringen als vorm van risicobeheer
o Sociale zekerheid kent zijn grenzen
o Ook verzekeringen kennen hun limieten
o Vb. naast sociale zekerheid beroep doen op een medische kostenverzekering of een
ongevallenverzekering
o Vb. als je een kleine Peugeot hebt, zal je misschien geen omniumverzekering nemen;
maar als je met een Ferrari rijdt, zal je waarschijnlijk wel een omnium +
diefstalverzekering nemen
2
,Waar zitten verzekeringen in onze maatschappij?
VIERKANT Verzekeringen
Grenzen van de verzekeringen bewegen in aantal richtingen
Naar boven: domein waar verzekering zich uitbreidt
o Bepaalde risico’s worden meer en meer verzekerd
o Technische onverzekerbaarheid de toepassing van de verzekeringstechniek
verhindert die verzekerbaarheid
Technisch moeilijk en onverzekerbare risico’s
Vb. overstroming / natuurramp
Komt statistisch niet vaak voor, dus moeilijk risico te bepalen
Als het gebeurt, zijn zeer veel mensen betrokken en is er veel schade
Frequentie is laag, maar schade is hoog
Als iedereen slechts een kleine premie betaald heeft, dan zal het
voor de verzekeraar niet mogelijk zijn om al die schade in één keer te
betalen
Vb. pandemies en epidemies
Vb. terrorisme: zeer zelden, maar als het gebeurt veel schade
o Publiek-private samenwerking
Onder druk van maatschappelijke ontwikkelingen worden er oplossingen
gezocht juridische stimulans
De overheid gaat met de private sector mee om vooral eigenlijk die private
sector te garanderen dat er een buffer is
o Onzekerheid van de nanotechnologie
Vb. gebruik van gsm voor hersenschade: meer en meer studies hierover
Vb. invloed fossiele brandstof op het klimaat: meer en meer studies hierover
Impact naar schade, blijft onzekerheid
Probleem: verzekeringen nemen wel risico’s op, maar bij die onzekerheden
blijft er onduidelijkheid
o Juridische onverzekerbaarheid
Vb. aansprakelijkheidsverzekeringen
Zeer belangrijk, zowel voor particulieren als ondernemingen
Vroeger was dit tegen de openbare orde: aansprakelijkheid had
belangrijke afschrikkende functie, dus verzekering zou dit
ondermijnen
3
, Heden: bescherming voor zowel aansprakelijke (financiële steun,
zorgen dat deze niet heel zijn leven in de problemen zit) als voor het
slachtoffer (zorgen dat deze zeker betaald wordt)
Opzettelijk veroorzaakte schade = probleem moet dit verzekerd
worden?
o Evolutie in visie naar “opzet”
Vb. kredietverzekering
Vroeger: je moest zelf maar zien dat je met een solvabele tegenpartij
handel voerde
Nu: kredietverstrekkingen zijn volledig verzekerbaar
Ondergrens: domeinen waar verzekeringen worden ingebeukt door alternatieven
o De grens van de kapitaalmarkt of de alternatieven van verzekeringen
o Captives = ondernemingen die zeggen “wij lopen risico’s op productaansprakelijkheid
en kunnen dit laten verzekeren op de verzekeringsmarkt, maar kunnen ook proberen
dit zelf te verzekeren door zelf een onderneming op te zetten (= captive) die
bepaalde risico’s zal beheersen)
Captive = een aparte onderneming die gelinkt is aan een welbepaalde
onderneming of een aantal ondernemingen om daar de
verzekeringsactiviteit te gaan opvangen.
o Herverzekering
Sommige risico’s zijn wat groot voor een verzekeraar, dus die gaat zichzelf
dan herverzekeren
Herverzekeringsmarkt: internationale spelers
Soms zullen herverzekeringsondernemingen zich ook herverzekeren =
retrocessie
Linkerkant: speelveld van de sociale zekerheid
o Private verzekeringen beuken in op de SZ
Vb. wettelijke pensioenen: budget blijft een moeilijk gegeven, waarbij de
pensioenen zijn afgetopt op 50.000 EUR per jaar zeer duidelijke
inkomensval, die meer en meer wordt opgevangen door private
verzekeringen die aanvullende pensioenen aanbieden
Vb. ziekteverzekeringen: kosten lopen meer en meer op tussenkomst van
SZ in medische kosten, maar patiënt betaalt nog 25 percent uit eigen zak
private verzekeringen gaan dit gat zo veel mogelijk opvullen
o SZ-instellingen proberen ook mee op de private markt te gaan
Ziektefondsen bieden ook aanvullende producten aan
Rechterkant: beleggingsinstellingen / banken
o Banken en beleggingen zijn belangrijke spelers op de financiële markt, maar eerder
aard van korte termijn
o Levensverzekeringen: lange termijn
4
, Je betaalt een bepaalde premie met de bedoeling dat wanneer je op
pensioen zou gaan je van dezelfde levensstandaard zal kunnen blijven
genieten
Tak 21 en tak 23
Duurzaamheid / sustainability
Sustainable finance
o E: Environment
o S: Social
o G: Governance
Vb. Kun je nog een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten voor een olie en een gasbedrijf?
o Op die wijze ondersteun je misschien hun activiteiten, maar tegelijkertijd, als daar
een ontploffing plaatsvindt en die zijn daarvoor aansprakelijk, zou het wel in het
belang van de slachtoffers en de samenleving zijn dat daar ook een verzekering is
o Vraag naar de risicobeoordelingen van verzekeraars: in hun investeringen en in het
domein van hun verzekerde producten
Juridische onzekerheid, maar zeer belangrijk: “big data”
o Hoe meer data en informatie de verzekeraar heeft, hoe beter hij de risico’s kan
beoordelen
o Stel u wil hospitalisatieverzekering, verzekeraar zal willen weten hoe gezond u bent,
of u grote kans heeft op ziekte, leeftijd…
o Ethische vragen + privacy (GDPR)
Het bovenstaande was dus waar we spelen en waar er veel evoluties zijn en zich op juridisch, ethisch
en sociaal vlak vragen stellen. Juridisch zien we ook dat er een sterke toename is van de wetgeving,
dat heeft zijn voor- en nadelen.
Contractuele relatie
EU Verzekeringsonderneming / verzekeraar Verzekeringnemer
Verzekerde
Distributie Begunstigde
Verzekeringstussenpersonen
(Agenten en makelaars)
OPM.: benadeelde (slachtoffer bij aansprakelijkheid) maakt geen deel uit van het contract
5
