Verpleegkunde semester 1
KBS 4 + H1
Visies op gezondheid:
1. Medische, monocausale visie op gezondheid
- In een monocausale verklaringswijze van gezondheid en ziekte, heeft het ontstaan
van ziekte 1 oorzaak. Voor de gezondheidsziekten van nu, is deze monocausale
verklaringswijze niet volledig. Deze ziekten ontstaan namelijk door meerdere
factoren, verloop is sluipend.
- De rol van patiënt was tijdens een behandeling vaak passief (physician-centred care).
Echter ervaren patiënten een betere zorg, wanneer zij actief deelnemen aan hun
eigen zorg en betrokken worden bij de besluitvorming (patient-centred care).
2. Biologische visie op gezondheid
- Overleving van het individu wordt bepaald door de mate waarin het organisme in
staat is zijn interne, inwendige milieu (lichaamstemperatuur, zuurgraad van het bloed)
constant te houden bij veranderende externe condities.
- Homeostase= het constant houden van het interne milieu.
- Als verpleegkundige kan je zicht krijgen op de biologische gezondheid van iemand,
door het opnemen van de lichaamstemperatuur, of het bepalen van
bloedglucosespiegels.
3. Psychologische visie op gezondheid
- Psychologische benadering is gezondheid, wanneer een persoon in staat is om door
hemzelf gestelde doelen in het leven te behalen. Iemand die zich gezond voelt, kan
zich ook gezond noemen.
- Verpleegkundigen kunnen door te observeren en praten met patiënten inzicht krijgen
in de wijze waarop zij hun psychologische gezondheid ervaren (individuele
benadering).
4. Sociale visie op gezondheid
- Iemand is volgens de sociale visie gezond, wanneer hij de sociale rollen uitvoert
binnen de normen en waarde die gelden in de samenleving/cultuur.
- Verpleegkundigen informeren naar het sociale functioneren. (Of het lukt om zorg te
dragen voor de kinderen/ of een drukke baan te combineren met de thuissituatie.)
5. Humane, multicausale visie op gezondheid
- Er is steeds meer aandacht voor multicausale visie op de gezondheid. Het verbindt
de biologische, psychologische en sociale visie.
- 1948 werd door de WHO als volgend gedefinieerd: een toestand een toestand van
volledig fysiek, sociaal en mentaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van ziekte of
gebrek). = Humane benadering (breder aandacht)
- Well-being(welbevinden):invulling is individueel & afhankelijk van waarden & normen.
6. Dynamische visie op gezondheid
- Bij de dynamische visie wordt er rekening gehouden met veranderde gezondheid,
hierbij ligt de benadering op het aanpassingsvermogen en het bereiken van
evenwicht met de omgeving. Hierbij spelen objectieve aspecten (waarneembaar) een
rol, maar ook subjectieve aspecten (beleving).
- Voor verpleegkundigen is deze dynamische visie op gezondheid belangrijk. Patiënten
ervaren zowel objectief als subjectief een bepaald evenwicht in de draaglast en
draagkracht tussen zichzelf en het externe milieu.
, In de visie van Huber, gaat het om het vermogen om zich aan te passen en zelf te
managen. Het verschil met het WHO visie is dat de nadruk bij Huber ligt op het mogelijk
gezond zijn/worden, zelfs als je ziek bent.
Pijlers voor
positieve
gezondheid
(Huber)
ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health)
- Classificatie met van gezondheid. Zij kijken naar hoe mensen omgaan met hun
gezondheid en neemt het gezondheidsprobleem van de patiënt als uitgangspunt.
- De biopsychosociale factoren staan in relatie met de fysieke en maatschappelijke
factoren. Door de wisselwerking tussen de patiënt en de omgeving kunnen
verpleegkundigen de
aandacht richten op het in
stand houden van
gezondheid of het bevorderen
van de gezondheidstoestand.
- Doel ICF= Het ‘’meewegen’’
van stoornissen, beperkingen
en participatieproblemen bij
het in kaart brengen van
gezondheidsproblemen.
(beslissingen maken in de
gezondheidszorg)
ICD (International Classifaction of Diseases)
- Biedt informatie over gezondheid, ziekte en sterfte. Het ICD- systeem helpt wereldwijd om
de sterfte- en ziektepercentages te monitoren en de voortgang van doelstellingen van het
WHO te meten.
Wat zijn gezondheidsindicatoren? Hoe krijg je inzicht in de gezondheidstoestand?
• Gezondheidsindicatoren geven aan welke gezondheidsproblemen veel voorkomen
en welke leiden tot veel ziekte of hoge sterfte.
• Aan de hand van gezondheidsindicatoren kun gezondheid inzichtelijk maken. Voor
verpleegkundigen is inzicht in de gezondheidstoestand een basis voor preventie en
zorgverlening.
,H2
Health Concept van Lalonde
Dit is een model om invloeden op de gezondheid een plaats te geven. De kern van het
Health Concept wordt gevormd door gezondheidsdeterminanten.
1. Endogene, persoonsgebonden gezondheidsdeterminant (intern milieu/human
biology)
Factoren die zich in het lichaam afspelen en die van invloed zijn op de gezondheid.
• Genetische factoren
Erfelijke factoren zijn van invloed op de gezondheid als er sprake is van afwijkingen in
- De genen (cystische fybrose, hemofilie)
- De chromosomen (Downsyndroom)
- Multifactoriële gezondheidsproblemen, dit is wanneer er genetische factoren een
rol spelen, maar daarnaast meer aan de hand is.
o Hartafwijkingen, te weinig foliumzuur tijdens zwangerschap
o Hart- en vaatziekten, ziekte door moeder, zoals diabetes type 2
- Aanleg speelt ook een rol, dit is een interactie tussen genetische aanleg en exogene
factoren.
o Schizofrenie, genetische aanleg met schade aan ongeboren kind tijdens
zwangerschap door ondervoeding/zuurstofgebrek.
o Depressie, genetische aanleg met een combinatie met uitlokkende factoren.
o Dysthyme stoornis= een lichte vorm van depressie met een minimale duur
van 2 jaar, vaker voorkomend bij mensen op een hoge leeftijd.
• Verworven eigenschappen
- Hoge bloeddruk
o Sprake van als de bloeddruk hoger is dan 135/85 mmHg, of als mensen hier
bloeddrukverlagende middelen voor gebruiken.
o Geïsoleerde verhoogde bloeddruk=Als of alleen de bovendruk of alleen de
onderdruk verhoogd is. Dit komt het meeste voor bij mensen boven de 85jaar.
o Samenhangende chronische aandoeningen: hartziekten, beroerte, dementie.
o Factoren die hoge bloeddruk beïnvloeden: overgewicht, roken, lichamelijke
inactiviteit, te weinig vitamines, alcoholgebruik en teveel zout en vet.
o Essentiële hypertensie: geen spraken van achterliggende
gezondheidsproblemen.
- Afwijkingen in het immuunsysteem
o Oorzaak afwijkingen: bacteriën, virussen, schimmels, parasieten en
verschillende soorten kanker.
o Gevolgen: allergieën, infectieziekten, chronische auto-immuunziekten (reuma)
o Immuniteit: is te krijgen door het doormaken van een infectie, een vaccinatie
en het kan ook doorgegeven worden door borstvoeding.
o Verband niet werkend immuunsysteem: leeftijd, genetische factoren, stress.
- Hoog cholesterolgehalte
o Gevolgen: vroegtijdig overlijden aan coronaire (slagaderverkalking)hartziekten
o HDL-cholesterol breekt LDL- cholesterol af. Een te laag HDL-cholesterol kan
ook een risicofactor zijn. Genetische en leefstijlfactoren spelen een rol. Denk
aan verzadigde vetten in voeding, overgewicht en roken.
o Lichaamsbeweging verhoogt het HDL-cholesterol en een goede
voedingsgewoonte verlaagt het LDL-cholesterol.
, - Wisselende glucosespiegel
o Glucosetolerantie= normaal
o Verminderde glucosetolerantie= onbehandelde diabetes mellitus
o Glucose- intolerantie= behandelde diabetes mellitus
o Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte.
o Negatieve factoren: overgewicht, verzadigde vetten en lichamelijke inactiviteit.
o Gevolgen: depressiviteit, angst, hoger risico op coronaire hartziekten en CVA.
- Overgewicht en obesitas
o Oorzaak: uit balans zijn van de energieopname en het energieverbruik.
o Gevolgen:
§ Lichamelijke beperkingen en ziekten (hart- en vaatziekten, diabetes
mellitus type 2, kanker artrose en ziekten aan ademhalingsorganen)
§ Psychische klachten (menstruatiestoornissen en onvruchtbaarheid)
- Psychische ongezondheid
o Oorzaak: exogene factoren (stress), of endogene factoren
(gezondheidsproblemen)
o Coping= omgaan met
- Veroudering
o Normale veroudering: fysiologische functioneren wordt geleidelijk minder.
o Abnormale veroudering: verouderingsproces is versneld door
gezondheidsproblemen.
o Comorbiditeiten: het hebben van meerdere gezondheidsproblemen tegelijk.
o Verouderingsgerelateerde ziekten: eerder ontstaan, maar pas op latere
leeftijd duidelijk worden, denk aan artrose of kanker.
o Verouderingsafhankelijke ziekten: ziekten waarvan het krijgen op hoge
leeftijd stijgt, zoals Alzheimer, osteoporose en diabetes type 2.
o Intercurrente ziekten: ziekten die niet door veroudering ontstaan, maar op
latere leeftijd wel heftiger kunnen opkomen. Zoals griep of een longontsteking.
o Wear-and-tear ziekten: ziekten die volledig herstellen en verergeren, zoals
herhaald hartinfarct.
Rol verpleegkundigen op endogene gezondheidsdeterminanten
- Verpleegkundigen hebben de taak om problemen te signaleren, zorg te bieden,
mensen bij te staan en te begeleiden in het leren accepteren en omgaan met hun
beperkingen en waar mogelijk verergering te voorkomen.
2. Gezondheidsdeterminant leefstijl & gedrag (lifestyle)
- Geeft de invloed weer die het gedrag van mensen heeft op de gezondheid en het
ontstaan van het verergeren van gezondheidsproblemen.
- Gezondheidsvaardigeheden: De mate waarin mensen bepaalde informatie hebben
over gezondheidsproblemen, maar ook de mate waarin mensen dat begrijpen, om
beslissingen te kunnen nemen.
- Het voedingsgedrag, roken, alcohol/drugsgebruik, seksueelgedrag en
bewegingsgedrag hebben een duidelijke invloed op de gezondheid. Deze worden
beïnvloed door de leefstijlfactor.
- Beweegredenen & werkelijk gedrag
Rol verpleegkundigen op gezondheidsdeterminant leefstijl &gedrag (lifestyle)
Gedrag van de zorgvrager, maar vooral de gedragsveranderingen zijn voor
verpleegkundigen een belangrijk middel om de gezondheid van mensen te verbeteren.
Leefstijl factoren kunnen veel invloed hebben op de gezondheid op langer termijn.
- Gezondheidsvoorlichting geven
- Gezondheidsbevordering à verzadigde vetten terugbrengen in eetpatroon
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur IlseCruiming. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,19. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.