H2.1 Middellandszeegebied Gebergtevorming en aardbevingen
5a.1
5a.1het
hetinterne
internesysteem
systeemvvaarde
aardeen
ende
debetekenis
betekenisvvendogene
endogeneprocessen
processenvoor
voorde
devorming
vormingvvreliëf
aan het
reliëf aardoppervlak
aan het aardoppervlak
Het actualiteitsbeginsel= het uitgangspunt dat fysische processen zoals die nu plaatsvinden
in het verleden ook plaatsvonden
Endogene processen (processen die binnen de aarde plaatsvinden)
Opbouw van de aarde
Opbouw aardkost en mantel
Lithosfeer- aardkost + bovenste deel v mantel (harde deel)
vast gesteenteà opgebouwd uit platen die als het
ware drijven op de Asthenosfeer
Asthenosfeer- buitenste deel v mantel (zachtere deel)
plastische deel v mantelà niet vloeibaar maar kan wel
bewegen
Convectiestromen
1. Binnenkern: vastà verwarmt de buitenkern
2. Buitenkern: vloeibaaràverwarmt mantel
3. Plastische deel Mantelà door lagere dichtheid (door warmte) transport
van taai vloeibaar gesteente: convectiestroom
4. Convectiestroming in v vast gesteente (platen) in lithosfeer
De mantel wordt verwarmd, om de warmte kwijt te raken komt het
materiaal in beweging = convectiestroming
à door bewegingen breekt lithosfeer in stukken: platen
De convectie stromen in asthenosfeer zetten de platen in de lithosfeer in
beweing= proces v platentektoniek
Twee soorten platen
◉ Continentale korst (50 km, graniet, lichter)
◉ Oceaankorst (6 km, basalt, zwaarder)
, Paragraaf 4.2 Endogene krachten
Divergente Plaatgrens = platen bewegen uit elkaar
- Magma dat uit de breuk ontsnapt en afkoelt vormt nieuwe aardkostà bij divergente breuken
op bodem v oceaan kan het magma hoge midoceanische ruggen vormen
= langgerekt gebergte met vulkanen langs de grens v 2divergente platen op de bodem v oceaan
- omdat de platen nog steeds uit elkaar bewegen: gas en magma makkelijk ontsnappenà dit
veroorzaakt effusieve eruptie= relatief rustige uitbarstingen, veroorzaakt door relatief
vloeibaar magma en weinig gasdruk
vorming v grote schildvulkanen= brede vulkaan met flauwe helling
Convergente Plaatgrens= platen bewegen naar elkaar toe
- bij botsing v 2continentale platen: duwen ze elkaar omhoog en ontstaat er een
plooiingsgebergte (door exogene processen slijten dit soort gebergte weer af daardoor grote
verschillen tussen gebergten uit vers. Plooiingsfase)
- bij botsing v een zwaardere en lichtere plaat: subductie= zwaarte plaat zakt de bodem in en
smelt af
Op de plaats waar de oceanische plaat onder de continentale plaat duikt ontstaat een
diepzeetrog= een langgerekte diepte in de oceaan aan rand v convergente plaat
doordat subductie met grote kracht gebeurdà spleet in aardkost die de aardmantel in loopt,
omdat deze spleet in oceaan ligt is het diepzeetrog
- aan rand v convergente plaat: gebergtevorming= de beweging zorgt voor horizontale en
verticale druk op een stuk aardkost dat als gevolg opgeheven wordt
- Het smeltende gesteende vd oceanische plaat in de asthenosfeer zorgt voor extra druk- meer
magmaà vulkanisme (dit magma stijgt op en breekt met enorme kracht door aardkost)
Bij subductie vaak stratovulkanen= kegelvormige vulkaan met steile helling, onstaat bij
explosieve eruptie
Explosieve eruptie= heftige uitbarsting veroorzaakt door taai stroperig magma en hoge
gasdruk à pyroklastica= al het materiaal dat door vulkaan wordt uitgestoten
Soms zoveel materiaal weggeblazen dat er een caldera achterblijft= komvormige diepte
met ingestorte magma kamer/ top v vulkaan door eruptie weggeblazen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elinedemeester1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.