HOOFDSTUK 6 – BOUWSTENEN VAN ONDERWIJZEN
1. INLEIDING
Onderwijs = een complex, doelgericht fenomeen waarbinnen veel wordt onderwezen.
Uitgangspunt? Bereiken van leerresultaten is het primair resultaat van de leeractiviteiten van
lerende.
ENERZIJDS: doelgericht karakter
ANDERZIJDS: doelen worden niet door lerende zelf bepaald + niet alle leeractiviteiten, nog
alle leerresultaten worden even sterk gewaardeerd
ONDERWIJZEN: het geheel aan maatregelen en interventies die in een leeromgeving worden
genomen om het leerproces van lerende doelgericht te ondersteunen
Overwegingen die gemaakt moeten worden bij de definitie van onderwijzen:
(1) Onderwijzen is niet noodzakelijk één persoon (leerkracht)
reeks van functies die kan worden opgenomen door combinaties van verschillende
personen (leraren /medeleerling /stagebegeleiders) MAAR ook door materiële
hulpbronnen (handboek / video / digitaal schoolbord)
(2) Er wordt niet direct verwezen naar leraar
ze verzorgen wel vaak het onderwijs en nemen de belangrijkste onderwijsfuncties op
MAAR er zijn ook alternatieven:
o Ouders of voogd bij thuisonderwijs
o Leerlingen onderwijzen elkaar
o De school
elke school neemt maatregelen om het leren te ondersteunen
voorbeeld: planning van vakken in het uurrooster, inrichten van vakgebonden
lokalen
o Het handboek – al dan niet gekoppeld aan elektronische middelen
Lerende krijgt oefeningen, info en allerhande hulp aangeboden die tot doel
hebben het leren uit te lokken, te richten, op te volgen
o Digitale hulpmiddelen wordt het leerproces ondersteund
voorbeeld: via discussie fora, lesopnames, …
MICTRIVO3-ONDERZOEK: overgrote meerderheid van scholen gebruikt een leerplatform om
specifieke onderwijsfuncties in te vullen.
Leerplatform moet het leren van leerling ondersteunen door info aan te reiken, oefenkansen
te bieden,…
(3) Doelgerichte of intentionele karakter staat centraal
Incidenteel leren vindt continu plaats in het onderwijs
voorbeeld: leren spreken, voedselvoorkeuren leren kennen, mensen leren kennen,…
Incidenteel leren = zonder de expliciete bedoeling iets te leren
= het onopgemerkt oppikken van info
1
, (4) De term leeromgeving verwijst letterlijk naar de fysieke of virtuele omgeving waarbinnen
leren plaatsvindt.
Leren kan eigenlijk overal plaatsvinden, MAAR is steeds gesitueerd
het vindt plaats in een specifieke context.
We spreken van onderwijzen als:
in deze contexten gerichte inspanningen worden geleverd om het leren van de lerende te
ondersteunen.
Door maatregelen in de leeromgeving wordt getracht de kans te maximaliseren zodat
leerling beoogde doelen bereikt: leeromgeving onderwijsleeromgeving
Brede omschrijving onderwijzen
ONDERWIJZEN: het geheel aan maatregelen en interventies dat er op gericht is doelgericht te
ondersteunen ongeacht de context waarin dit gebeurt en wat er geleerd wordt.
Deze maatregelen en interventies situeren zich op:
Macroniveau (beleidsniveau)
De aandacht gaat uit naar concrete interacties tussen onderwijsgevende en leerling
in deze module ( wij leggen hierop focus)
DOELEN EN EVALUATIE LEERTAKEN EN LEERINHOUDEN
In evaluatie wordt opgevolgd of de doelen Leertaken richten de activiteiten af op de
gerealiseerd worden doelen
Indien JA: in welke mate en op
welke wijzen ze bereikt worden Leerinhouden bepalen het voorwerp van
leertaak
WERKVORMEN EN MEDIA/TECHNOLOGIE
Werkvormen is een manier om leertaken met leerinhouden aan leerlingen aan te bieden
Media/technologie is het middel waarmee dit gebeurt
Voorbeeld: hoorcollege heeft leerling als leertaak om aandacht gericht te houden en de
aangeboden info te verwerken. Medium: docent die hierbij allerhande media (ppt) kan gebruiken
2
, Bouwstenen van onderwijzen in hun onderliggende samenhang
Opmerking: onderlinge afstemming tussen de verschillende bouwstenen is van groot belang
beslissingen over het medium beïnvloeden bijvoorbeeld de selectie van leertaken door
onderwijsgevende en de aanpak ervan voor lerende
Beslissingen over de invulling van de bouwstenen wordt niet zomaar genomen
onderwijzen is een contextgebonden fenomeen
Analyse van de context, vooral de beginsituatie is essentieel
Beginsituatie = stand van zaken voor het onderwijs van start gaat
Materiële infrastructuur
Schoolbeleid
Pedagogische visie
Kenmerken van de groep van leerlingen (wat kennen en kunnen ze al,…)
helpt om leeractiviteiten uit te lokken die hen instaat stelt de doelen te realiseren
Kenmerken van leerkrachten
2. DOELEN EN EVALUATIE
Doelen sturen het onderwijzen .
Evaluatie in het onderwijs = alle inspanningen die er op gericht zijn na te gaan of (delen van) de
doelen worden gerealiseerd
Gaat over alle inspanningen m.b.t. de opvolging, rapportering en bespreken van de
mate waarin leeractiviteiten resulteren in het realiseren van doelen.
Gaan ook na of de doelen op een kwaliteitsvolle wijze worden nagestreefd
Gaat ook over evaluatie
Doelen en evaluatie zijn onlosmakelijk verbonden
Doelen bepalen wat er dient te worden geëvalueerd
Evaluatie is afgestemd op de doelen en
operationaliseert deze 3
Opmerking: soms kan alleen uit de evaluatie worden achterhaald wat de doelen zijn.
De evaluatie bepaalt wat er wordt nagestreefd.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ElsVDB. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
