Schematiseren en samenvatten
Wat?
Schematiseren en samenvatten zijn vormen van structureren.
Wanneer je een tekst schematiseert en/of samenvat, maak je de opbouw van een tekst overzichtelijk
en duidelijk. Deze tekst kan een studietekst, een boek, een cursus, een website enzovoort zijn.
Zoeken naar de structuur van een tekst is als het ware zoeken naar het geraamte van de tekst: het is
de tekst herleiden tot zijn basiselementen.
Schematiseren houdt in dat de tekst in een schemavorm gegoten wordt. Daarvoor zijn verschillende
opties mogelijk.
Een samenvatting is in feite een verkorte versie van de tekst, waarin enkel de hoofdzaken
overblijven. Vaak is een samenvatting de uitgeschreven vorm van een eerder opgesteld schema.
Waarom?
Schematiseren en samenvatten doe je om de tekst of de leerstof studieklaar te maken. Ze vormen
een noodzakelijke stap die het studeren voorafgaat en het memoriseren vergemakkelijkt.
Hoe?
1. Bekijk eerst de visuele aspecten die de structuur benadrukken (OVUR).
- De lay-out toont je of het om een krantenartikel, een reclametekst, een informatieve tekst of
een verhaal gaat.
- De indeling in alinea’s, de tussentitels en de schuingedrukte of vetgedrukte woorden
ondersteunen de gedachtegang van de schrijver.
- Sta even stil bij deze elementen en maak enkele vooronderstellingen m.b.t. de titel en de
vorm van de tekst.
- Deze visuele aspecten geven je al een idee van het onderwerp van de tekst en je krijgt zo een
antwoord op de vraag: “Waarover gaat deze tekst?”
2. Lees vervolgens met aandacht inhoudelijk de alinea of een kleiner tekstonderdeel (OVUR).
- Zoek de signaalwoorden op die als scharnieren functioneren tussen de verschillende delen
van een tekst:
1. opsomming: ten eerste, eveneens, daarbij, vervolgens, bovendien, ten slotte…
2. oorzaak/gevolg: daardoor, zodat, als gevolg van, wegens…
4. samenvatting, conclusie: dus, kortom, hieruit volgt, uiteindelijk, met andere
woorden, uiteindelijk…
, - Zoek de kernwoorden op. Die kan je onderstrepen of in kleur aanduiden. Beperk het aantal
kernwoorden.
- Probeer uiteindelijk de hoofdgedachte per tekstonderdeel te zoeken. Kortom: je verwoordt in
je eigen woorden wat er in de alinea of het tekstdeel staat. Waarover gaat het? Die
hoofdgedachte schrijf je eventueel in de marge.
3. Gebruik deze aanduidingen in de tekst om een schema of een samenvatting van de tekst te
maken (OVUR).1
4. Je kan de onderstreepte kernwoorden en de hoofdgedachten gebruiken om er een schema van
te maken:
- Je “tekent” de tekst aan de hand van de kernwoorden
- waartussen je de logische verbanden met kleurtjes of met tekens overzichtelijk voorstelt
- zonder gebruik te maken van zinnen (gebruik enkel kernwoorden)
Zo breng je de logica van de gedachtegang in de tekst naar voor. Vaak helpt zo’n visueel schema je bij
het snel onthouden van een tekst.
5. Aan de hand van het schema kan je nadien een samenvatting maken:
- Vertrek daarbij van de kernwoorden en structuuraanduidingen in het schema .
- Een samenvatting is echter een doorlopende tekst waarin je met je eigen woorden de
gedachtegang van de tekst herschrijft.
- Je eigen mening of voorbeelden laat je weg en je neemt ook zo weinig mogelijk zinnen over.
- Je zorgt er zeker voor dat je samenvatting een duidelijke structuur (in alinea’s!) heeft die
anders kan zijn dan die van de opgegeven tekst; je zorgt voor een inleiding (waarover gaat
het), een midden (uitwerking van de argumenten) en een slot (conclusie, samenvatting van
het midden).
Structureren, schematiseren of samenvatten zullen je helpen om teksten die je moet instuderen met
meer aandacht te verwerken. Jij moet uitproberen welke methode jou het best ligt, zo ontdek je je
eigen leerstijl.
Verkort stappenplan
1
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Nell2102. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
