Filosofie Samenvatting SE Ethiek
Ethiek
- Moraal
- Kritisch
- Prescriptief (schrijft iets voor) itt. descriptief(beschrijft iets)
- Niet vrijblijvend
5 types savater
Ethische posities: antwoord op de vraag Wat is goed? > uitgangspunten, manier denken,
criteria (maatstaf) die je hanteert om handeling goed of fout te beoordelen.
1. Deugdethiek
Homomensurasatz: De mens is de maat van alle dingen >>relativistisch
- (Plato)
- Aristoteles
Teleologisch wereldbeeld > alles aangeleerd op een doel
def. van de mens: zoion logon ecuon > animal rationale = het redelijke dier
bij geboorte het doel om mens te worden (Mens zijn vereist menswording)
2 soorten handelen: Poiesis en Praxis (het leven is een omvattende praxis)
Uiteindelijke doel = gelukzaligheid
1. Het kennend begrijpen
2. Ervaren erkenning
3. Genot en pijn
Echt geluk in optimale zelfverwerkelijking
Volledig ontplooien logos > ratio
Volledig zoion logon = zeer wijs =deugdzaam>in iedere situatie het juiste weten te doen
Deugdzaam mens: heeft phronèsis>praktische wijsheid: handeling zelf is juist (midden)
2. Egoïst: welbegrepen eigenbelang
3. Hedonist: alleen handelingen die genot/plezier brengen zijn goed (ook lange termijn)
4. Altruïst: andere op de eerste plaats
5. Utilist
- Bentham (17e /18e eeuw)
- Mill (17e /18e eeuw)
Trolleyology: test soort ethist
Net zo helder en empirisch als natuurkunde > gebaseerd op zintuigelijke waarneming
Mens = dier > van nature streven naar genot en vermijden pijn
Genotsmaximalisatie en pijnminimalisatie voor iedereen
Hedonistische calculus in hedons (eenheden genot en pijn)
Kritiek:
1) Naturalistische drogreden: “Is and ought should never be confused.”
2) Totaal plaatje> jezelf opgeven groter goed = tegen intuïtief en onrealistisch
3) Hoe kwantificeer je genot en pijn?
4) Praktisch niet uitvoerbaar > te complex
5) Toekomstige gevoelens niet kenbaar
6. Intuïtionist: elk mens besef van goed en kwaad> morele intuitie
7. Gelovige> Godsgebodtheorie
Externe autoriteit bepaalt wat goed en slecht is: God is algoed en alwetend dus zijn zijn
geboden goed
Problemen
Ethiek
- Moraal
- Kritisch
- Prescriptief (schrijft iets voor) itt. descriptief(beschrijft iets)
- Niet vrijblijvend
5 types savater
Ethische posities: antwoord op de vraag Wat is goed? > uitgangspunten, manier denken,
criteria (maatstaf) die je hanteert om handeling goed of fout te beoordelen.
1. Deugdethiek
Homomensurasatz: De mens is de maat van alle dingen >>relativistisch
- (Plato)
- Aristoteles
Teleologisch wereldbeeld > alles aangeleerd op een doel
def. van de mens: zoion logon ecuon > animal rationale = het redelijke dier
bij geboorte het doel om mens te worden (Mens zijn vereist menswording)
2 soorten handelen: Poiesis en Praxis (het leven is een omvattende praxis)
Uiteindelijke doel = gelukzaligheid
1. Het kennend begrijpen
2. Ervaren erkenning
3. Genot en pijn
Echt geluk in optimale zelfverwerkelijking
Volledig ontplooien logos > ratio
Volledig zoion logon = zeer wijs =deugdzaam>in iedere situatie het juiste weten te doen
Deugdzaam mens: heeft phronèsis>praktische wijsheid: handeling zelf is juist (midden)
2. Egoïst: welbegrepen eigenbelang
3. Hedonist: alleen handelingen die genot/plezier brengen zijn goed (ook lange termijn)
4. Altruïst: andere op de eerste plaats
5. Utilist
- Bentham (17e /18e eeuw)
- Mill (17e /18e eeuw)
Trolleyology: test soort ethist
Net zo helder en empirisch als natuurkunde > gebaseerd op zintuigelijke waarneming
Mens = dier > van nature streven naar genot en vermijden pijn
Genotsmaximalisatie en pijnminimalisatie voor iedereen
Hedonistische calculus in hedons (eenheden genot en pijn)
Kritiek:
1) Naturalistische drogreden: “Is and ought should never be confused.”
2) Totaal plaatje> jezelf opgeven groter goed = tegen intuïtief en onrealistisch
3) Hoe kwantificeer je genot en pijn?
4) Praktisch niet uitvoerbaar > te complex
5) Toekomstige gevoelens niet kenbaar
6. Intuïtionist: elk mens besef van goed en kwaad> morele intuitie
7. Gelovige> Godsgebodtheorie
Externe autoriteit bepaalt wat goed en slecht is: God is algoed en alwetend dus zijn zijn
geboden goed
Problemen
