BEWEGINGSACTIVITEITEN IN THERAPEUTISCHE CONTEXT
→ Patiënt bekijken, observeren en analyseren
Hoe geef ik gepaste instructies aan mijn patiënt?
→ Bij mislukte poging van iets niet vragen om het opnieuw uit te voeren (werkt
demotiverend en drukt met de neus op de feiten)
Therapeut vraagt zich af: ‘Waarom lukt het de patiënt niet om dit te doen?’
ICF-model:
- Ziekte/ aandoening (trauma, ziekte, pathologie,..)
Pathologie: wat afwijkt van het normale
- Functies & anatomische eigenschappen (symptomen en beperkingen)
- Activiteiten (uitvoering activiteiten ADL)
- Participatie (integratie in het sociale leven)
- Externe factoren (hoe wordt P ondersteund door omgeving?)
- Persoonlijke factoren (leeftijd, geslacht, al dan niet roken,..)
REVALIDATIE
→ Streven naar nieuw max. potentieel dat zo
dicht mogelijk aanleunt bij oude max. pot
/a/ = succesvolle revalidatiel + goede opvolging
zowel P als T
/p/ = geen succesvolle revalidatie, mogelijke
oorzaak: slechte opvolging P en/ of T
Blauw = max potentieel zakt tot dieptepunt door
ziekte/ aandoening
Groen = revalidatie (na herstelproces kan het 2
kanten uitlopen (/a/ of /p/)
I = Intervention
T1 = tijdstip 1: P kan gedurende 3 uur in
rolstoel blijven zitten
T2 = Opvolging na 3 maand
T3 = ontslag rehabilitatie
Tc= Tetraplegen met Complete laesie
Pi = Paraplegen met Incomplete laesie
→ Tc vaker fysiek uitgeput als Tc > Pi
‘74’ tussen I en T1 = patiëntenpopulatie
GME = Gross Mechanical Efficiency; ‘Hoe efficiënt gebruikt de patiënt zijn energie?’ (W, %)
- Rolstoelpatiënten: GME van 5% (= 43W) → zéér laag → Streefdoel: 12% (=90W)
- Validen: GME = +- 30% (=300W) → rest E is warmte-energie
, Reflexboog = beschermingsreactie om overmaat aan plotse uitrekking spieren voorkomen
Voorbeeld: slag van de hamer → reactie: spieren rekken + spierspoeltjes gekneld
Reflexboog → zorgt voor samentrekking van de spier
Dwarslaesie: er wordt geen signaal meer naar de hersenen gestuurd
- P voelt geen aanrakingen/ pijnen meer
- P kan spieren niet gecontroleerd samentrekken
- Activatie reflexboog: plots trillen van de benen
Vb; P rijdt door put in weg → spieren trekken samen
- Max 50% van de spieren behouden, positief voor rehabilitatie (herstelproces)
- Persoon met dwarslaesie transpireert niet onder niveau van laesie
Complete dwarslaesie → verschuiving van wervels (dislocatie)
Tussen elke 2 wervels komt een zenuwbundel naar buiten (8 cervicale zenuwbundels, 7
wervels, de rest wel evenveel zenuwbundels als wervels), de autonome functies
(bloedsomloop etc.) ook verstoord
Polio = kinderverlamming: virale infectie waardoor motorische voorhoorn het ruggenmerg
aantast
- Antagonistische werking valt uit (spieren reageren niet op reflex)
- Volledige atrofie been: femur volledig zichtbaar, geen zichtbare spierweefsels
→ Merkbaar verschil met dwarslaesie (daar wel nog spiercontouren zichtbaar)
- Wandelen kan m.b.v. prothesen → moeilijk om deze perfect te laten passen
- soms lelijk littekenweefsel door ‘afrukking’ ledemaat tijdens ongeval
- rekening houden met krachten: stappen vs sporten (blaren, wonden, etc.)
Nervus Phrenicus: vertrekt op C3,C4,C5 → C3,4,5 keep the diaphragma alive
→ Zorgt dat iafragma (= middenrif) blijft werken = belangrijk ademhalingsmechanisme!!!
→ Na C7 (wervel) vertrekt nog 1 zenuw, C8
Niveau van laesie is laagste niveau dat nog werkt (vb: C3 laesie → C3 werkt, C4 en alles
lager niet)
Tetrapleeg: verlamd op cervicaal niveau (ledematen + romp betrokken)
Dwarslaesie C1 t.e.m. C4 → beademing nodig
- C1/2 dwarslaesie: constant beademing nodig
- C4 dwarslaesie: vaak enkel ‘s nachts beademing nodig
Dwarslaesie van C4 t.e.m C9 → beperkte functie bovenste ledematen
Groot verschil tussen C4 (vanaf C5 ‘werkt’ niet) of C5 (vanaf C6 ‘werkt’ niet) dwarslaesie
- C4 = veel grotere onafhankelijkheid
- C5 dwarslaesie: mogelijk → flexie m. biceps, schouderbewegingen (niet-frontale)
onmogelijk → extensie m. biceps, frontale schouderbewegingen,
dingen vastgrijpen
→ Max. 8 km/u haalbaar met rolstoel (mits leren handschoenen)
- C6 dwarslaesie: triceps werken ook → trekfunctie, propulsie (aandrijving), duwfunctie
→ Max. 15 km/u haalbaar met rolstoel