Resume
Samenvatting G&D in EU en Internat. Politiek
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Van A tot Z wat er in de les wordt vermeld
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Gender en diversiteit in de EU en internationale politiekProf. Dr. H. Touquet
2021 - 2022
Het examen;
- 21 juni 09.00-12.00 - Sint-Jacobstraat 2, gebouw Meerminne - lokaal S.M.001
- Openboek examen: alle artikels mogen mee. Maar geen (!) tijd om te lezen. Dient
vooral als geheugensteuntje (bijvoorbeeld refereren in antwoorden): ken de
belangrijkste concepten. Geen opmerkingen erbij schrijven. Onderstrepingen zijn
toegestaan.
- Literatuuroverzicht mag toegevoegd worden aan literatuurbundel
- Examen bestaat uit 4 a 5 open vragen met deelvragen. Niet elke vraag telt even
zwaar meer. Het % staat erbij.
- Formuleer helder. In je antwoorden mag je refereren naar auteurs (bv. Imam et al.
betogen …). Letterlijke citaten zijn niet (!) toegestaan. Aantonen dat je het in
eigen woorden kan uitleggen.
Vragen die je kan verwachten:
a. Hebben jullie de kennis eigen gemaakt (kennisproductie: concepten als critical
juncture, ratchet effect, het wollstonecraft dilemma, velvet triangle, pincers, worlds
of compliance, intersectionaliteit, vernacularisation, etc.)
b. Kunnen jullie ook een standpunt innemen en onderbouwen? Je mag het eens of
oneens zijn met de auteurs en mij. Het gaat om de kwaliteit van het argument:
diepgaand, uitgewerkt, genuanceerd, samenhangend.
- Zie de vragen op het einde van de les & Vleuten (2012), Woodward (2012),
Galligan & Clavero (2012)
Voorbeeldvraag:
De EU vormt een extra bestuurslaag boven het nationale niveau. Daardoor ontstaat een
specifieke dynamiek.
a. wat is de kern van feminist institutionalism?
b. Ben je het eens met de term feminist in feminist institutionalism?
c. Kan je feminist institutionalism verklaren waarom de EU in 1997 instemde met een
transformatieve strategie als gender mainstreaming?
d. Beargumenteer of de EU het moeilijker en/of gemakkelijker heeft om de belangen
van vrouwen te behartigen. → argumentatie vraag (geen juist/fout)
Inhoudstafel
Les 1: Introductie 4
1. Wat is gender? 4
Les 2: Geschiedenis van gendergelijkheid binnen de Europese Unie 8
1. Theoretische lens: het feministisch historisch institutionalisme 9
2. Enkele sleutelmomenten in de geschiedenis van EU en gendergelijkheid beleid 10
2.1. Waarom stemmen lidstaten in met duur beleid? 10
2.2. Waarom soms stagnatie, soms vooruitgang? Achteruitgang 12
1
, 3. Instrumenten voor gendergelijkheid-beleid: voordelen, nadelen 14
Les 3: De implementatie van het gelijkheidsacquis in de Europese Unie 16
1. Actoren in de Europese Unie: De EU arena 16
2. Implementatie 20
2.1. Bindende instrumenten 20
2.2. Niet-bindende instrumenten 22
2.3. Het acquis en de uitbreiding 22
Les 4: Wat is intersectionaliteit? EU en intersectionaliteit 24
1. Vragen over vorig college 24
2. Wat is Intersectionaliteit? 24
3. Intersectionaliteit en EU-beleid 28
4. Hoe intersectioneel is EU migratiebeleid? 29
Les 5: Gender & veiligheid: De Women, Peace and Security agenda – VN en NAVO 32
1. Feministische stroming in IR (zie Tickner & True) 32
2. Gender, vrede en veiligheid 33
3. De Verenigde Naties & gendergelijkheid 34
4. Women, Peace and Security Agenda 35
Les 6: Naar een Men, Peace and Security Agenda? 41
1. Women, Peace & Security Agenda 42
2. Masculinities 43
2.1 Mannelijkheid & normen 43
3. Gendernormen en geweld 45
3.1 Mannelijkheid en (post-)conflict 45
4. Mannen in de WPS agenda 46
5. Naar een MPS agenda? 46
6. Wright en Duriesmith: problemen met MPS 47
6.1 Wright: argumenten pro en contra integratie masculinities in WPS 48
6.2 Duriesmith: Analyse van projecten 49
Les 7: Ras en racisme in internationale relaties 51
1. Ras en racisme in ontstaansgeschiedenis IR 52
1.1. Onstaansgeschiedenis IR 53
2. Pionier: W.E.B. Du Bois 55
3. Oekraïne & ras en racisme in IR 57
3.1. Afrikaans perspectief op oorlog in Oekraïne (Philani Mthembu) 58
4. Kolonialisme en het ontstaan van de Europese Unie 59
4.1. Eurafrica 60
Les 8: Norm diffusie 65
1. Centrale vraag 65
2. Definitie norm 65
3. Verspreiding gendermaatregelen 66
4. UN Quota's 66
5. De verspreiding van quota’s volgens Bush 66
2
, 6. Modernisation theory 67
7. World Polity theory 68
8. WPS agenda en norm diffusie 69
Les 9: Van Global naar Local, van South naar South 74
1. Van globaal naar lokaal niveau 74
1.2 Hoe gaat een lokale organisatie te werk? 75
2. Van lokaal naar globaal 77
Les 10: Gender, seksualiteit, fundamentalisme en ontwikkeling 80
1. Gender, fundamentalisme en religie 81
1.1 Religieuze orthodoxie en gender 81
1.2 Religieus fundamentalisme 81
1.3 Islam, religieus fundamentalisme en vrouwenrechten 82
Les 11: Transnationale bewegingen en LGBTQ Rights in Internationale Politiek -
Gastles door dr. prof. K. Slootmaeckers 89
1. Transnational vs Global 89
1.1 Transnational solidarities 90
1.2 Transnational Activism and Human Rights Regime 90
2. Is the Human Rights frame always helpful? 91
2.1 LGBT rights and the fetishisation of the legal system 91
2.2 How laws can remain un-implemented 91
2.3 Attitudinal panopticon and underreporting 92
3. Human Rights, what else is lost? 93
4. Transnational activism and diffusion of modes of activism 94
4.1 The complexities of contemporary international politics - Geo-temporality 95
4.2 Transnational movements: lost in translation? 95
3
, Les 1: Introductie
1. Wat is gender?
Klassieke ideeën over geslacht en gender
- Er zijn twee geslachten: binair en biologisch idee: gender ook vaak
binair.
- De dichotomie man-vrouw is “natuurlijk”
- De dichotomie masculien-feminien is “natuurlijk”
- Iedereen kan/moet worden geclassificeerd als of man of vrouw
- De link geslacht – gender (expressie van je biologische natuur) is
onveranderlijk, van alle tijden & doorheen elke context bv. mannen
zorgen voor de jacht → zorgen voor het inkomen, etc.
→ feministisch onderzoek:gaat hier tegenin/ter discussie
Gender
● De betekenis die in een cultuur (of in bepaalde tijd) wordt gegeven aan (reële en
gepercipieerde) biologische verschillen
● En een systeem van betekenissen dat bepaalt hoe we de wereld rond ons
begrijpen en interpreteren
● In een binair gender system worden menselijke kwaliteiten verdeeld in
tegenstellingen
Masculien Feminien
abstract concreet
publiek privé
sterk zwak
rationeel emotioneel
4
, ★ Essentialisme (& essentialistisch feminisme)
- Verschillen tussen genders komen voort uit aangeboren verschillen in de
biologie van mannen en vrouwen: genderpatronen kunnen verklaard worden vanuit
onze biologie.
- Tussen vrouwen en mannen zijn er duidelijke chromosale en hormonale
verschillen, die een impact hebben op hun specifieke sociale rollen
- Essentialistisch feminisme: Vrouwen hebben een aantal essentiële kenmerken,
voortkomend uit hun biologische kenmerken (bv. Empathie, solidair,
(op)voedend,…): je wordt zo geboren ← → ”One is not born but rather becomes
a woman (S. De Beauvoir): je wordt een vrouw door socialisatie patronen.
Definitie essentialisme
● Essentialisme verwijst naar een reductie van de diversiteit in een populatie tot één
enkel criterium dat wordt beschouwd als de bepalende "essentie" en het meest
cruciale karakter ervan. Dit gaat vaak gepaard met de bewering dat de "essentie"
onvermijdelijk en van nature gegeven is. Gewoonlijk wordt aangenomen dat deze
culturele categorieën betrekking hebben op werkelijk bestaande en discreet
identificeerbare verzamelingen van mensen. Nog verrassender is dat velen ook
veronderstellen dat het mogelijk is elke categorie - bijvoorbeeld Duitsers, of vrouwen,
zwarten of homo's - te begrijpen door zich uitsluitend te richten op de primaire
identificatie ervan, in plaats van op de manier waarop zij andere categorieën overlapt,
bestrijdt en/of versterkt (Calhoun, 1997: 18)
Essentialistisch feminisme baseert zich op andere wetenschappen, bv in
de evolutionaire biologie en sociobiologie:
★ Evolutionaire biologie & sociobiologie
= studie van evolutionaire processen in de natuur, zoals natuurlijke
selectie, afkomst en de manier waarop levensvormen zijn
geëvolueerd doorheen de tijd
Sociobiologie= studie van het verklaren van sociaal gedrag door evolutie
- Voorbeeld: “ Males with their cheap throwaway sperm, we would expect to be
promiscuous; mating costs them so little they seek sexual opportunities
wherever they can” (Jeremy Cherfas)
→ je verklaart bepaald gedrag vanuit een biologisch element.
- Dat soort wetenschappelijke verklaringen, onderzoek draagt binaire ideëen over
geslacht en gender.
★ Evolutionaire psychologie
= wetenschap die stelt dat veel menselijk gedrag gebaseerd is op psychologische
aanpassingen die zich net als fysieke eigenschappen ontwikkelden als respons op
veranderingen in de omgeving.
5
, ⇒ Een aantal takken in de wetenschap die het binaire idee voeden en die misschien het idee
van de sociale constructie van gender in vraag stellen en het binaire idee terug introduceren.
Kritiek: wat is de precieze waarden van die vaststellingen uit die wetenschappen? Hoe moeten
we dat beoordelen. bv. je kan niet alles uit de oudheid en dat mannen jagers waren en
vrouwen bessen plukten empirisch gaan vaststellen.
Ook feministische kritiek op die wetenschapsdomeinen:
The egg and the sperm – Emily Martin (1991)
● Bij het doorzoeken van leerboeken en tijdschriftartikelen vond zij talloze beschrijvingen
van sperma als actief, onafhankelijk, sterk en krachtig, door het mannelijk lichaam in
troepen geproduceerd; eicellen daarentegen werden afgeschilderd als groot en
ontvankelijk, hun acties gemeld met de passieve stem, en hun lot overgelaten aan de
spermacellen die zij al dan niet tegenkwamen. Deze voorstelling van zaken bleef
voortduren, zelfs na de ontdekking dat sperma weinig vooruitstuwing produceert en
zich in feite aan de eicellen hecht door een wederzijds proces van moleculaire binding.
Martin's punt? Dat wetenschappelijke kennis op cultureel bepaalde manieren tot stand
komt en dat voor Euro-Amerikaanse wetenschappers gendergebonden
vooronderstellingen een groot deel van die patronen uitmaken.
● ⇒ nooit buiten die gegenderde wereld staan waarin je zelf opgevoed bent. M.a.w.
positionaliteit is altijd belangrijk. Als je uitspraken doet, moet je ook reflecteren over je
eigen ideeën, opvattingen, waarden en normen.
Is biologisch geslacht binair?
→ met als gevolg dat je veel dingen in vraag stelt
Heel veel biologen die nu ook meer en meer zeggen dat het eigenlijk niet zo binair is.
bijvoorbeeld het ‘mannenbrein’ en het vrouwenbrein’.
❖ Anne Fausto-Sterling
- Bioloog
- “The five sexes”, artikel uit 1993
- Er zijn niet twee, maar eigenlijk vijf geslachten, met veel variatie ertussen
- Naast male, female ook herm (twee duidelijke geslachtskenmerken,
hermafrodiet), merm (pseudo-mannelijke hermafrodieten) en ferm (pseudo-
vrouwelijke hermafrodieten)
→ de variatie is groter dan wat we vaak denken.
Bi-modaal vs. binair
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur zversmes. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,79. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53068 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans