ONDERNEMINGSRECHT
Inhoud
1. bEGRIPPEN EN ALGEMENE REGELEN........................................................................................................ 7
A. Ondernemingsrecht.............................................................................................................................. 7
B. Handelaars en ondernemingen............................................................................................................ 7
C. Bronnen van ondernemingsrecht.......................................................................................................... 8
D. Algemene beginselen van economisch recht...................................................................................... 11
E. Algemene regelen voor ondernemingen............................................................................................. 11
1. Bewijs.............................................................................................................................................. 11
2. Opening rekening............................................................................................................................ 13
3. Verplichtingen bij de start van een onderneming............................................................................14
4. betalingsachterstand handelsverbintenissen..................................................................................17
5. Onbeslagbaarheid woning zelfstandige........................................................................................... 19
6. Ondernemingsrechtbank................................................................................................................. 20
7. Sluikwerk......................................................................................................................................... 20
2. Vennootschappen en verenigingen......................................................................................................... 21
3. Enige handelsovereenkomsten............................................................................................................... 24
A. Handelstussenpersonen en distributiecontracten..............................................................................24
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 24
2. Handelstussenpersonen in juridische zin......................................................................................... 24
3. Handelstussenpersonen in economische zin................................................................................... 33
4. Precontruactuele informatie bij commerciële samenwerkings- overeenkomsten...........................36
B. Overeenkomsten m.b.t. de handelszaak............................................................................................. 37
1. Eigendom, uitbating, rechtsaard, kenmerken en bestanddelen van de handelszaak.......................37
2. Overdracht van de handelszaak...................................................................................................... 39
3. Verpanding van de handelszaak...................................................................................................... 39
4. Uitbatbing van de handelszaak door een ander dan de eigenaar tegen vergoeding........................39
5. Handelshuur.................................................................................................................................... 40
C. Pand.................................................................................................................................................... 42
1. Begrip.............................................................................................................................................. 42
D. Financiële zekerheidsovereenkomsten............................................................................................... 43
E. Endossement van de factuur............................................................................................................... 43
1
, ONDERNEMINGSRECHT
1. Overdracht van schuldvordering conform het gemeen recht..........................................................43
2. Endossement van de factuur........................................................................................................... 43
3. Vergelijking tussen de overdracht van schulvordering cfr. het gemeen recht en het endossement
van de factuur..................................................................................................................................... 44
F. Factoring............................................................................................................................................. 44
G. Leasing................................................................................................................................................ 45
4. Elektronische handel............................................................................................................................... 46
4.1 Toepasselijke wetgeving.................................................................................................................... 46
4.2 Definities........................................................................................................................................... 46
4.3 Grondbeginselen............................................................................................................................... 47
4.4 Informatie en doorzichtigheid........................................................................................................... 47
4.5 Informatie en doorzichtigheid en elektronische handel....................................................................48
4.6 Reclame en elektronische handel...................................................................................................... 48
4.7 Langs elektronische weg gesloten contracten...................................................................................50
4.8 Elektronische handtekening.............................................................................................................. 51
4.9 Het registreren van domeinnamen................................................................................................... 52
6. Recht van de intellectuele eigendom...................................................................................................... 53
A. Algemeen............................................................................................................................................ 53
1. Belang............................................................................................................................................ 53
2. Nadelen.......................................................................................................................................... 53
3. Kenmerken...................................................................................................................................... 53
B. Auteursrecht....................................................................................................................................... 54
A. Het auteursrecht sensu stricto........................................................................................................ 54
B. Naburige rechten............................................................................................................................ 56
C. De auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s....................................................56
D. De bescherming van databanken.................................................................................................... 56
C. Octrooirecht........................................................................................................................................ 57
A. Algemeen........................................................................................................................................ 57
D. Merkenrecht................................................................................................................................... 59
E. Tekeningen- en modellenrecht........................................................................................................ 61
E. Specifieke beschermingsregimes..................................................................................................... 63
G. Handhaving..................................................................................................................................... 64
2
, ONDERNEMINGSRECHT
7. Europees Economisch recht.................................................................................................................... 66
Vooraf..................................................................................................................................................... 66
1. Europese integratie......................................................................................................................... 66
2. Interne markt.................................................................................................................................. 66
3. Eigen rechtsorde............................................................................................................................. 67
A. Kort overzicht van de mededingingstheorie........................................................................................ 69
1. Economische theorieën................................................................................................................... 69
B. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen..................................................................69
1. Algemeen........................................................................................................................................ 69
2. Algemene structuur van de concurrentieregelen uit het VWEU......................................................69
3. Toepassingsgebied van het Europees mededingingsrecht wat betreft de sectoren........................70
4. De afbakening van de relevante markt als onderdeel van de mededingingsbeoordeling................70
C. Het verbod van kartelafspraken (art. 101 VWEU)...............................................................................70
1. Nadere ontleding van de toepassingsvoorwaarden van art. 101, lid 1 vWEU..................................71
2. Nietigheidssanctie van art. 101, lid 2 VWEU....................................................................................72
3. Ontheffing van het kartelverbod..................................................................................................... 72
4. Handhaving van het kartelverbod................................................................................................... 72
5. Toepassing van art. 101 VWEU m.b.t. bepaalde categorieën van afspraken...................................73
D. Het verbod van misbruik van machtpositie in art. 102 VWEU.............................................................74
1. Vaststelling van de machtspositie................................................................................................... 75
2. Misbruik.......................................................................................................................................... 75
3. Ongunstige beïnvloeding van de handel tussen de lidstaten...........................................................76
E. Concentratiecontrole.......................................................................................................................... 76
1. algemeen........................................................................................................................................ 76
2. Toepassingsgebied: het begrip ‘concentratie’.................................................................................76
3. Toepassingsgebied: de communautaire dimensie...........................................................................77
4. Procedure........................................................................................................................................ 77
5. Beoordeling van concentraties........................................................................................................ 77
F. De toepasselijkheid van de EU-concurrentieregels op overheidsbedrijven.........................................78
Fbis. Staatssteun (art. 107 VWEU).......................................................................................................... 78
G. Vrij verkeer van goederen binnen de EU............................................................................................78
1. Algemeen........................................................................................................................................ 78
3
, ONDERNEMINGSRECHT
2. Het verbod van kwantitatieve in- en uitvoerbeperkingen en maatregelen van gelijke werking......78
3. De noodzaak van positieve integratie.............................................................................................. 79
H. Vrij verkeer van personen en diensten binnen de EU.........................................................................79
1. Algemeen........................................................................................................................................ 79
2. Het recht van vestiging.................................................................................................................... 79
3. Vrij verkeer van diensten................................................................................................................. 80
4. Positieve integratie......................................................................................................................... 80
8. Belgisch economisch recht...................................................................................................................... 81
Inleiding.................................................................................................................................................. 81
A. Belgisch mededingingsrecht............................................................................................................... 81
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 81
2. Materieelrechtelijke bepalingen..................................................................................................... 82
3. Organen en procedure.................................................................................................................... 85
4. Schadevergoeding........................................................................................................................... 86
B. Marktpraktijken en consumentenbescherming..................................................................................87
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 87
2. toepassingsgebied........................................................................................................................... 88
3. Voorlichting van de consument....................................................................................................... 88
4. Overeenkomsten met consumenten............................................................................................... 90
5. Reclame en oneerlijke handels- en marktpraktijken........................................................................97
6. Promoties inzake prijzen............................................................................................................... 108
7. Gezamenlijk aanbod en openbare verkoop................................................................................... 110
8. Geregistreerde benamingen.......................................................................................................... 110
9. Handhavingsmechanismen............................................................................................................ 111
C. Prijsreglementering in België............................................................................................................ 112
1. Prijsreglementering m.b.t. de bepaling van de prijs van goederen en diensten............................112
2. Prijsreglementering m.b.t. de vrije en overvalste mededinging....................................................116
3. Prijsreglementering m.b.t. informatie over en aanduiding van de prijs van goederen en diensten
.......................................................................................................................................................... 116
D. Belgisch vestigingsrecht.................................................................................................................... 117
1. Algemeen...................................................................................................................................... 117
2. Vestigingsvoorwaarden................................................................................................................. 117
4
Inhoud
1. bEGRIPPEN EN ALGEMENE REGELEN........................................................................................................ 7
A. Ondernemingsrecht.............................................................................................................................. 7
B. Handelaars en ondernemingen............................................................................................................ 7
C. Bronnen van ondernemingsrecht.......................................................................................................... 8
D. Algemene beginselen van economisch recht...................................................................................... 11
E. Algemene regelen voor ondernemingen............................................................................................. 11
1. Bewijs.............................................................................................................................................. 11
2. Opening rekening............................................................................................................................ 13
3. Verplichtingen bij de start van een onderneming............................................................................14
4. betalingsachterstand handelsverbintenissen..................................................................................17
5. Onbeslagbaarheid woning zelfstandige........................................................................................... 19
6. Ondernemingsrechtbank................................................................................................................. 20
7. Sluikwerk......................................................................................................................................... 20
2. Vennootschappen en verenigingen......................................................................................................... 21
3. Enige handelsovereenkomsten............................................................................................................... 24
A. Handelstussenpersonen en distributiecontracten..............................................................................24
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 24
2. Handelstussenpersonen in juridische zin......................................................................................... 24
3. Handelstussenpersonen in economische zin................................................................................... 33
4. Precontruactuele informatie bij commerciële samenwerkings- overeenkomsten...........................36
B. Overeenkomsten m.b.t. de handelszaak............................................................................................. 37
1. Eigendom, uitbating, rechtsaard, kenmerken en bestanddelen van de handelszaak.......................37
2. Overdracht van de handelszaak...................................................................................................... 39
3. Verpanding van de handelszaak...................................................................................................... 39
4. Uitbatbing van de handelszaak door een ander dan de eigenaar tegen vergoeding........................39
5. Handelshuur.................................................................................................................................... 40
C. Pand.................................................................................................................................................... 42
1. Begrip.............................................................................................................................................. 42
D. Financiële zekerheidsovereenkomsten............................................................................................... 43
E. Endossement van de factuur............................................................................................................... 43
1
, ONDERNEMINGSRECHT
1. Overdracht van schuldvordering conform het gemeen recht..........................................................43
2. Endossement van de factuur........................................................................................................... 43
3. Vergelijking tussen de overdracht van schulvordering cfr. het gemeen recht en het endossement
van de factuur..................................................................................................................................... 44
F. Factoring............................................................................................................................................. 44
G. Leasing................................................................................................................................................ 45
4. Elektronische handel............................................................................................................................... 46
4.1 Toepasselijke wetgeving.................................................................................................................... 46
4.2 Definities........................................................................................................................................... 46
4.3 Grondbeginselen............................................................................................................................... 47
4.4 Informatie en doorzichtigheid........................................................................................................... 47
4.5 Informatie en doorzichtigheid en elektronische handel....................................................................48
4.6 Reclame en elektronische handel...................................................................................................... 48
4.7 Langs elektronische weg gesloten contracten...................................................................................50
4.8 Elektronische handtekening.............................................................................................................. 51
4.9 Het registreren van domeinnamen................................................................................................... 52
6. Recht van de intellectuele eigendom...................................................................................................... 53
A. Algemeen............................................................................................................................................ 53
1. Belang............................................................................................................................................ 53
2. Nadelen.......................................................................................................................................... 53
3. Kenmerken...................................................................................................................................... 53
B. Auteursrecht....................................................................................................................................... 54
A. Het auteursrecht sensu stricto........................................................................................................ 54
B. Naburige rechten............................................................................................................................ 56
C. De auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s....................................................56
D. De bescherming van databanken.................................................................................................... 56
C. Octrooirecht........................................................................................................................................ 57
A. Algemeen........................................................................................................................................ 57
D. Merkenrecht................................................................................................................................... 59
E. Tekeningen- en modellenrecht........................................................................................................ 61
E. Specifieke beschermingsregimes..................................................................................................... 63
G. Handhaving..................................................................................................................................... 64
2
, ONDERNEMINGSRECHT
7. Europees Economisch recht.................................................................................................................... 66
Vooraf..................................................................................................................................................... 66
1. Europese integratie......................................................................................................................... 66
2. Interne markt.................................................................................................................................. 66
3. Eigen rechtsorde............................................................................................................................. 67
A. Kort overzicht van de mededingingstheorie........................................................................................ 69
1. Economische theorieën................................................................................................................... 69
B. Europees mededingingsrecht gericht tot ondernemingen..................................................................69
1. Algemeen........................................................................................................................................ 69
2. Algemene structuur van de concurrentieregelen uit het VWEU......................................................69
3. Toepassingsgebied van het Europees mededingingsrecht wat betreft de sectoren........................70
4. De afbakening van de relevante markt als onderdeel van de mededingingsbeoordeling................70
C. Het verbod van kartelafspraken (art. 101 VWEU)...............................................................................70
1. Nadere ontleding van de toepassingsvoorwaarden van art. 101, lid 1 vWEU..................................71
2. Nietigheidssanctie van art. 101, lid 2 VWEU....................................................................................72
3. Ontheffing van het kartelverbod..................................................................................................... 72
4. Handhaving van het kartelverbod................................................................................................... 72
5. Toepassing van art. 101 VWEU m.b.t. bepaalde categorieën van afspraken...................................73
D. Het verbod van misbruik van machtpositie in art. 102 VWEU.............................................................74
1. Vaststelling van de machtspositie................................................................................................... 75
2. Misbruik.......................................................................................................................................... 75
3. Ongunstige beïnvloeding van de handel tussen de lidstaten...........................................................76
E. Concentratiecontrole.......................................................................................................................... 76
1. algemeen........................................................................................................................................ 76
2. Toepassingsgebied: het begrip ‘concentratie’.................................................................................76
3. Toepassingsgebied: de communautaire dimensie...........................................................................77
4. Procedure........................................................................................................................................ 77
5. Beoordeling van concentraties........................................................................................................ 77
F. De toepasselijkheid van de EU-concurrentieregels op overheidsbedrijven.........................................78
Fbis. Staatssteun (art. 107 VWEU).......................................................................................................... 78
G. Vrij verkeer van goederen binnen de EU............................................................................................78
1. Algemeen........................................................................................................................................ 78
3
, ONDERNEMINGSRECHT
2. Het verbod van kwantitatieve in- en uitvoerbeperkingen en maatregelen van gelijke werking......78
3. De noodzaak van positieve integratie.............................................................................................. 79
H. Vrij verkeer van personen en diensten binnen de EU.........................................................................79
1. Algemeen........................................................................................................................................ 79
2. Het recht van vestiging.................................................................................................................... 79
3. Vrij verkeer van diensten................................................................................................................. 80
4. Positieve integratie......................................................................................................................... 80
8. Belgisch economisch recht...................................................................................................................... 81
Inleiding.................................................................................................................................................. 81
A. Belgisch mededingingsrecht............................................................................................................... 81
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 81
2. Materieelrechtelijke bepalingen..................................................................................................... 82
3. Organen en procedure.................................................................................................................... 85
4. Schadevergoeding........................................................................................................................... 86
B. Marktpraktijken en consumentenbescherming..................................................................................87
1. Inleiding.......................................................................................................................................... 87
2. toepassingsgebied........................................................................................................................... 88
3. Voorlichting van de consument....................................................................................................... 88
4. Overeenkomsten met consumenten............................................................................................... 90
5. Reclame en oneerlijke handels- en marktpraktijken........................................................................97
6. Promoties inzake prijzen............................................................................................................... 108
7. Gezamenlijk aanbod en openbare verkoop................................................................................... 110
8. Geregistreerde benamingen.......................................................................................................... 110
9. Handhavingsmechanismen............................................................................................................ 111
C. Prijsreglementering in België............................................................................................................ 112
1. Prijsreglementering m.b.t. de bepaling van de prijs van goederen en diensten............................112
2. Prijsreglementering m.b.t. de vrije en overvalste mededinging....................................................116
3. Prijsreglementering m.b.t. informatie over en aanduiding van de prijs van goederen en diensten
.......................................................................................................................................................... 116
D. Belgisch vestigingsrecht.................................................................................................................... 117
1. Algemeen...................................................................................................................................... 117
2. Vestigingsvoorwaarden................................................................................................................. 117
4