Thema's Maatschappijleer HAVO - Hoofdstuk 3 Parlementaire democratie
Samenvatting Thema's Maatschappijleer Havo 4 Hoofdstuk 2: Rechtsstaat (Ik heb zelf een 9,6 gehaald)
Samenvatting thema’s maatschappijleer H3.1/3.5
Tout pour ce livre (104)
École, étude et sujet
Lycée
HAVO
Maatschappijleer
5
Tous les documents sur ce sujet (632)
Vendeur
S'abonner
tindra
Aperçu du contenu
Maatschappijleer hoofdstuk 1 & 2
1.1 wat is maatschappijleer?
Maatschappelijk vraagstuk onderscheidt zich van een persoonlijk probleem.
Kenmerken maatschappelijk vraagstuk:
1. Heeft gevolgen voor verschillende groepen in de samenleving
2. Er zijn verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak
3. De overheid heeft meestal een rol bij de aanpak.
Meningen verschillen door:
-politieke visie
-geloofs- of levensovertuiging
-maatschappelijke positie
Politici nemen besluiten die voor ons allemaal gelden.
1.2 de maatschappij onderzoeken:
Waarde -> uitgangspunt of principe dat mensen belangrijk vinden in hun leven bijvoorbeeld
gezondheid, status, vrijheid, familie, discipline
Normen -> opvattingen/regels over hoe je je op grond van waarden behoort te gedragen. Normen
horen altijd bij de waarde! Normen zijn vaak sociale verplichtingen (regels die door je omgeving
worden opgelegd.)
Geschreven regels -> een regel die (wettelijk) is vastgelegd. Bijv. ‘ je mag niet stelen ‘
Ongeschreven regels -> fatsoensnormen die iedereen kent. Bijv. ‘ je staat op voor ouderen in de bus.’
Via sociale controle dwingen of stimuleren mensen anderen om zich aan normen te houden.
Belang -> het voordeel dat iemand ergens bij heeft. Bijv. Schone lucht, goed salaris,
godsdienstvrijheid
Belangentegenstellingen: belangen zijn soms tegengesteld
Macht -> het vermogen om het gedrag of het denken van anderen te beïnvloeden
Formele macht -> macht die is vastgelegd in wetten of regels bijv. Polititieagent, leraar,
burgemeester.
Informele macht -> macht die niet is vastgelegd in regels. Bijv. Invloed van je vrienden of influencers
Machtsmiddelen -> middelen waarmee je het gedrag van anderen kunt beïnvloeden.
Machtsmiddelen: functie/beroep, kennis, overtuigingskracht, aantal medestanders, geld
Sociale ongelijkheid -> ongelijke verdeling van maatschappelijke kansen, inkomen, kennis en macht.
Deze terreinen laten de volgende grote verschillen zien: kennis, inkomen, status, politieke macht en
invloed.
Sociale cohesie -> hoe sterk mensen zich verbonden voelen met elkaar
Maatschappelijke vraagstukken analyseren:
Algemene onderzoeksvragen -> algemene omschrijving, rol media, rol overheid, vergelijken, eigen
mening
Analysevragen kernbegrippen -> belangen, waarden en normen, macht, sociale ongelijkheid, sociale
cohesie
, 1.3 media en nepnieuws
nepnieuws -> nieuws dat niet op de waarheid is berust, om geld te verdienen, misleiden en het zijn
vaak berichten met sensationele koppen (hoe meer je erop klikt, hoe vaker het bericht in
zoekmachines en social media verschijnt.)
gevaar van nepnieuws: onrust geven (is het betrouwbaar of niet), het kan leiden tot polarisatie (het
proces waarbij tegenstellingen tussen groepen groter wordt en steeds meer tegenover elkaar komt
te staan) ook kunnen er complottheorieën ontstaan (die gaan ervan uit dat bepaalde gebeurtenissen
het resultaat zijn van een samenzwering tussen mensen of groepen met kwaadaardige bedoelingen.)
manipulatie -> opzettelijk feiten verdraaien of weglaten (van feiten, vaak zonder dat de lezer of kijker
zich ervan bewust is.)
propaganda -> bewust eenzijdige informatie geven met als doel de mening van mensen te
beïnvloeden.
Indoctrinatie -> langdurig, systematisch en dwingend eenzijdige opvattingen en meningen opdringen
met de bedoeling dat het publiek deze opvattingen kritiekloos overneemt. Doel: controle van de
machthebber over wat de burgers te zien en te horen krijgen.
Objectief -> informatie gebaseerd op (controleerbare) feiten.
Subjectief -> informatie gebaseerd op iemands mening
Hoor- en wederhoor -> alle betrokken journalisten moeten de kans krijgen te worden gehoord.
Filterbubbel -> websites stemmen hun resultaten af op jouw zoekgedrag via big data, algoritmes en
social media
Referentiekader en selectieve waarneming
Referentiekader -> alles wat je bezit aan kennis, ervaringen, normen, waarden en gewoonten
Selectieve waarneming -> informatie die binnenkomt, wordt zodanig vervormd dat deze zo veel
mogelijk past in ons referentiekader. Hierdoor kun je ook makkelijker vooroordelen ontwikkelen. Je
oordeelt over iets of iemand zonder dat je die persoon of zaak kent.
1.4 kritisch denken
kritisch denken -> het proces om op basis van goed afgewogen informatie tot een beargumenteerde
en onderbouwde mening te komen. Gaat om vaardigheden en de bereidheid je in een onderwerp te
verdiepen en het vanuit meerdere invalshoeken te bekijken: leren argumenteren, logisch redeneren
over oorzaak en gevolg, een onderwerp van meerdere kanten bekijken, van standpunt willen
veranderen
oorzaak-gevolgredenering -> aantonen dat er een logisch verband zit tussen het een en het ander: a
leidt tot b leidt tot c.
2.1 rechtstaat
Nut van regels: het maatschappelijk leven geordend laten verlopen, sluiten aan bij waarden en
normen die we met elkaar delen
Het recht -> het totaal van alle wettelijke vastgelegde regels
Publiekrecht -> rechtsregels over de relatie tussen overheid en burger (en organisaties/bedrijven),
een zaak tussen openbaar ministerie en burger
Privaatrecht -> rechtsregels over de relatie tussen burgers (en organisaties/bedrijven) onderling, ook
wel rechtspersonen genoemd. Bijvoorbeeld huwelijk, scheiding, erfenis
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tindra. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,14. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
