27 september 2021: itj
• Leerplicht vanaf 5 jaar (gezakt sinds vorig jaar)
• De welvaartsstaat voorbij?
◦Nederland: burger is de verzorgingsstaat ontgroeid --> participatiesamenleving
‣ Snel terugtredende overheid
‣ Nadruk op 'eigen verantwoordelijkheid' --> als individu instaan voor je eigen
verantwoordelijkheid
‣ Bv. Ouderparticipatiecrèche (= kinderopvang in nederland is minder sterk ontwikkeld dan in
belgië, een stuk of 5-8 ouders/gezinnen gaan samenwerken en samen de kinderen
opvangen. Bv maandag gaat ouder A de kinderen opvangen, op dinsdag ouder B
enzoverder. De overheid trekt zich er niets van aan)
‣ Maar ook: wantrouwen tov burger die zorg ontvangt (als je op een leefloon leeft, wordt je
aanzien als een profiteur)
• Waait deze visie ook over naar Vlaanderen?
• Discussiepunt: de welvaartsstaat voorbij???
2. De sociale zekerheid (SZ)
• = basis voor onze welvaartstaat
• = het geheel van voorziningen, met als doel de financiële bestaanszekerheid van de burgers door
bepaalde sociale risico's te dekken
• Voorbeelden
◦Een ongeval
◦Ziekte
◦Werkloosheid
◦Psr stelt voor wnr je zelf ontslag neemt, je ook een SZ moet krijgen
◦Kinderbijslag (groeipakket)
◦Pensioen
7
• % mensen in armoede zou 44% zijn indien SZ niet bestaat
• 2 functies
Dankzij SZ = 16%
◦Vervaningsinkomen voorzien bij verlies van arbeidsinkomen (pensioen, ziekteuitkering,..)
◦Aanvulling op inkomen voorzien bij bepaalde sociale lasten (groeipakket/kindergeld,
vakantiegeld)
3 stelsels van sociale zekerheid
--> Verzekerd voor alle sociale risico's (ziekteuitkering, pensioen,..)
--> Hebben geen arbeiderscontract (krijgen geen vakantiegeld, niet verzekerd
voor werkloosheid)
--> voor alles verzekerd behalve voor werkloosheid (ze kunnen niet werkloos
worden)
, De sociale zekerheid, bekeken vanuit het werknemersstelsel
• Financiering sociale zekerheid
◦Sociale bijdrage werknemers (13,07%) en werkgevers
◦Overheidssubsidie
◦Alternatieve financiering
◦Btw inkomsten (0%, 6% of 21%)
‣ Elektriciteit
• Op vlak van geneeskundig strekking --> stijgende lijn
• Gezinsbijslag --> dalende lijn
• Door corona (2020), meer werkloosheid
• Gezondheidszorg gaat blijven stijgen
• Naast de sociale zekerheid: systeem van bijstandsuitkering
◦Bv leefloon, inkomensgarantie ouderen (IGO)
◦Bedoeld voor mensen die geen inkomen hebben uit arbeid en geen recht hebben op een
vervaringsinkomen via de SZ
◦= ultieme vangnet 18- 24 jaar --> meer en meer
◦Na een maatschappelijk onderzoek van OCM vraag naar lee oon
◦950 euro als alleenstaande, 1295 euro voor een gezin
fl
,• Basis van SZ: verzekeringsprincipe versus soldariteitsprincipe
◦Horizontale solidariteit
‣ Bv. Kinderbijslag
◦Verticale solidariteit
◦Intergenerationele solidariteit
‣ Bv. Pensioen, kinderbijslag
zonder risico met risico
inkomen 10000
hoog 1307
laag inkomen 1000 1307
• Concrete toepassing: het groeipakket
◦= vroegere kinderbijslag
◦Bescherming tegen 'sociaal risico': het hebben van kinderen
◦Bevoegdheid van de gemeenschappen (zie later, 6e staatshervorming)
◦Progressief/proportioneel universalisme, met categoriale selectiviteit en inkomensselectiviteit
‣ Universalisme: elk kind krijgt een bepaald groeipakket
‣ Progressief/proportioneel: sommige kinderen krijgen een hoger bedrag
‣ Inkomensselectiviteit: als het gezin een inkomen heeft onder een bepaald bedrag, dan
gaat het kind een hoger groeipakket krijgen
‣ Categoriale selectiviteit: kinderen die tot bepaalde categorieën behoren, krijgen ook een
hoger groeipakket (bv. Kinderen met een mentale beperking, wezen, 1 ouder of 2 ouders
verloren,...)
• Voor de kinderen/jongeren, geboren voor januari 2019:
◦Gewone kinderbijslag
‣ Cijfers niet te kennen
◦Wezenbijslag: cijfer niet kennen
◦Forfaire bijslag voor kinderen, geplaatst bij particulier
◦Bijkomende bijslagen;
‣ Leeftijdsbijslag (hoe ouder de kinderen, hoe duurder de kinderen)
‣ Sociale toeslagen: als inkomen onder grens is, éénoudergezinnen, langdurig zieken
‣ Bijkomende bijslag voor kinderen met een aandoening of handicap
‣ Schoolbonus
‣ Kinderopvangtoeslag
◦Wnr rang 1 wegvalt doordat hij/zij begint te werken, wordt het kind van rang 2 nu rang 1 enzo
verder
• Voor kinderen die vanaf 1 januari 2019 geboren worden:
◦Prinicpe van elk kind is gelijk
‣ Bij de geboorte/adoptie: 1144,44 euro per kind
‣ Basisbedrag: 166,46 euro
◦Schoolbonus
◦Sociale toeslagen op basis van inkomen
, ◦Zorgtoeslagen enkel op basis van inkomen
◦Zorgtoeslagen voor (half)wezen, kinderen met beperking en pleegkinderen
◦Participatietoeslagen
‣ Kinderopvangtoeslag: als kind naar erkende niet-inkomensgerelateerde opvang
‣ Kleutertoeslag
‣ Schooltoeslag = vroegere studiebeurs voor basis- en secundair onderwijs (automatische
toekenning)
• Discussie: wat kost een kind (per maand, in euro)?
• Studie gezinsbond (cijfers van augustus 2021)
350,65
458 38
562 09
674 41
518,66
29 september
B) De verschillende niveaus van het beleid mbt kinderen, jongeren en welzijn
Het beleid mbt kinderen, jongeren en welzijn wordt gemaakt op verschillende niveaus:
• Europees niveau
• Federaal niveau
• Gemeenschapsen gewestniveau
• (Provinciaal niveau)
• Lokaal niveau
Europees beleid
• Europese commisie (27 leden), commissievoorzitter, Europese raad, voorzitter van Europese Raad
Parlement
• "Welzijnsbeleid zo dicht mogelijk bij burger"
• Toch heeft EU focus op oa wergelegenheid, anti-discriminatie, gezondheid
• Sociale beleidsthema's EU: europese pijler van sociale Rechten
◦Oa recht op betaalbare en goede opvang en onderwijs, recht op bescherming tegen armoede,
inclusie van personen met een handicap, gelijke kansen,...
Ursula von der leyen
(= commissievoorzitter)
Charles michel
• Parlement --> keurt wetsvoorstellen goed of af
• Jeugdbeleid van de EU legt focus op oa onderwijs, tewerkstelling, participatie, gezondheid en
welzijn, vrijwilligerswerk
• Beleidsinstrumenten van de EU:
◦EU-wetgeving
◦Structurele dialoog
‣ Structureel (2 x per jaar, EU youth conference), samen discussiëren over bepaalde thema's
