DEEL 1
Recht Een geheel van gedragsregels die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid
Gedragsregel Voorschriften die worden opgelegd om ons gedrag in een bepaalde richting te sturen
Wat anders kan, maar niet anders mag
Afdwingbaar(heid) Aanwezigheid van technieken/sancties, waarmee de naleving van de gedragsregels
wordt gewaarborgd
Uitvaardigen Afkondigen ? Het als een voorschrift of bevel openbaar maken
Sanctie Sanctionering, opgelegd bij overtreding andere regels dan strafrechtelijke,
afdwingingsmiddelen
Vb: schadevergoeding
Straf Opgelegd bij misdrijven,
Vb: geldboete, gevangenisstraf
Misdrijf Schendingen van welbepaalde rechtsregels, namelijk strafrechtsregels
Rechtszekerheid Door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn, wat hen te wachten
staat als ze zich op een bepaalde manier gedragen, en hebben ze minder het gevoel
aan willekeur onderworpen te zijn.
Rechtsbron De verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt
Wet in ruime zin De wetgeving: federale wetten, decreten en ordonnanties, beslissingen van de
uitvoerende macht
Algemeen bindende beslissing
Wet in enge zin Wordt opgesteld en gewijzigd door federaal parlement
Gewoonte Gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap als bindende
rechtsregels worden beschouwd
Algemene rechtsbeginselen Ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel worden geacht
voor de samenleving
Rechtspraak Geheel van rechterlijke uitspraken: vonnissen, arresten en uitspraken over de
geschillen die hen worden voorgelegd
Rechtsleer Geschriften van juristen, geheel van publicaties waarin rechtsgeleerden hun
opvattingen over het recht meedelen
Publiekrecht Regelt organisatie en werking van de overheid en de relatie van de overheid met de
burgers
Grondwettelijk recht Fundamentele regels van het publiekrecht, omvat regels over de inrichting en de
werking van de verschillende staatsmachten + de fundamentele rechten en vrijheden
van de burgers
Bestuursrecht / Regelt de werking en de structuur van de organen van de uitvoerende macht, maakt
administratief recht wegwijs in verschillende administratieve diensten en hun werking, alsook in het
statuut van de ambtenaren die er werken
Strafrecht Regels met betrekking tot het opleggen van strafsancties
Fiscaal recht Regels met betrekking tot het heffen en innen van de belastingen
Gerechtelijk recht / Regels met betrekking tot
procesrecht - organisatie, bevoegdheid en werking van rechtscolleges
- manier waarop men moet procederen
- rechtsmiddelen die tegen een rechterlijke uitspraak kunnen worden
aangewend
- uitvoering van rechterlijke uitspraken
Verdere indeling
- gerechtelijk privaatrecht (geschillen van privaatrechtelijke aard)
, - strafprocesrecht/strafvorderingsrecht (recht dat voorschrijft hoe misdrijven
worden vervolgd en bestraft)
Privaatrecht Regelt verhouding tussen burgers onderling
Handelsrecht Van toepassing op handelaars en op daden van koophandel
Burgerlijk recht Verhouding tussen burgers in het algemeen
Personenrecht Rechten en plichten tov anderen, vanaf wanneer en tot wanneer, en of hij deze
rechten en plichten zelfstandig kan uitoefenen
Familierecht / gezinsrecht Verhoudingen tussen echtgenoten, tussen ouders en kinderen, tussen personen die
uit de echt scheiden of uit de echt gescheiden zijn, en in mindere mate tussen
ongehuwd samenwonenden
Huwelijksvermogensrecht Verhouding tussen gehuwden, op vlak van vermogen
Overeenkomstenrecht Verhoudingen die ontstaan op basis van een overeenkomst
Onrechtmatige daad Verhoudingen die ontstaan op basis van een onrechtmatige daad
Zakenrecht Rechten die burgers kunnen laten gelden tov allerhande soorten goederen
Erfrecht Erfrechtelijke verhouding tussen erflater en erfgenamen
Gemengde rechtstak Mengsel van publiekrecht en privaatrecht
Arbeidsrecht Regelt de (arbeids)verhoudingen tussen werkgevers en werknemers
Sociale zekerheidsrecht Regelt de verschillende sociale voorzieningen
Materieel recht Regels die betrekking hebben op de inhoud van rechten en plichten
Formeel recht Tegenovergestelde van materieel recht, andere naam is procesrecht
Geeft regels hoe een bepaald proces gevold dient te worden
Aanvullend recht Sommige rechtsregels mag men naast zich neerleggen, maar dan alleen maar indien
men (op voorhand) een andere, afwijkende regeling heeft afgesproken.
Dwingend recht van Recht waarvan je niet mag afwijken, afwijkingen worden gesanctioneerd met
openbare orde absolute nietigheid.
Dwingend recht dat niet van Recht waarvan je niet mag afwijken, afwijkingen worden gesanctioneerd met
openbare orde is relatieve nietigheid...
Absolute nietigheid Iedereen kan dit melden, iedereen kan op nietigheid beroepen
Relatieve nietigheid Enkel persoon die door de rechtsregel beschermd wordt, kan zich op nietigheid
beroepen
Rechtshandeling Menselijke handeling met beoogd rechtsgevolg
Rechtsgevolg Juridische gevolgen die de rechtsfeiten met zich meebrengen: straf + 3 soorten
rechtsgevolgen: transfer van rechten of plichten, opheffing van rechten en plichten,
doen ontstaan van rechten of plichten
Verbintenis Juridische afdwingbare verplichting tussen twee partijen
Vorderingsrecht, Verbintenis door de ene partij doet vorderingsrecht ontstaan voor de tegenpartij
schuldvordering
Vakjargon
Beding, clausule Artikel in een overeenkomst
Contractbreuk Onterecht niet nakomen van je contractuele verplichtingen
Delict Misdrijf
Geding (gerechtelijk) proces tussen twee partijen
Gerechtigde Persoon die recht heeft op iets
Geschil Conflict tussen twee (of meer) partijen
