Samenvatting van de powerpoints, gastlessen en cursus van het vak community based werken in internationaal perspectief. Ik heb met deze samenvatting een 14/20 behaald in eerste zit.
Community-based werken in
internationaal perspectief
1 VERMAATSCHAPPELIJKING
1.1 INLEIDING
Onduidelijk wat exact wordt onder bedoeld
Evolutie naar vermaatschappelijking gesitueerd binnen breder maatschappelijk kader
→ belangrijke veranderingen op economisch, sociaal, medisch- therapeutisch en
ideologisch vlak
Kwekkeboom (2004)
• Proces van vermaatschappelijking alleen daarom alo tot iets voor ons allen
maakt, samen voor staan, gezamenlijk hebben, gezamenlijk wat aan hebben
Vlaams Regeerakkoord 2014-2019
• Maatschappijvisie waar mensen met specifieke ondersteunings- of zorgnood
eigen zinvolle plek in samenleving kunnen innemen. Zorg in en door
samenleving, vrijwilligers en mantelzorgers aks hoeksteen
1.2 WHAT’S IN A NAME
Doel
• Minder instellingen
• Meer inclusie
• Meer zorg in de maatschappij
Vermaatschappelijking is hot
• Populaire term met hoge aaibaarheidsfactor
• Tegelijk: containerbegrip dat vele ladingen dekt
• Dezelfde terminologie, andere invulling/visie
• Onderhevig aan discussie en kritiek
1.2.1 Vermaatschappelijking: een socio historische benadering
Als je een bijdrage kon leveren aan de maatschappij, mocht je blijven leven → zelfs
al had je een beperking (Oude- Grieken)
Duivelsteen → men zeiden dat mensen met een psychiatrische problematieken hier
werden vastgeketend → blijkt niet zo te zijn, in Amsterdam bleek dat die mensen
opgevangen werden door de maatschappij
Pas bij sociale isolatie of ernstige symptomen → hier isolatie om symptomen onder
controle te krijgen, maar werden daarna terug vrij te laten
Vroeger was de zorg vermaatschappelijkt en nu eerder residentieel
1
,Ghislain instituut
• Eerste professor die residentiële setting heeft opgericht in 1850 voor personen
met psychiatrische problematieken samen met Jozef Triest
In totaal 4 varianten
1.2.1.1 Eerste variant
Midden 20ste eeuw
Overheid trekt steeds meer zorgverantwoordelijkheden naar zich toe → van
privésfeer naar openbare sfeer
Verzorgingsstaat
Tweede WO gedaan → overheid meer verantwoordelijkheden geven en werd dan
voor meer dan regulerend verantwoordelijk
Veiligheid en regulerend kader schetsen waren taak verantwoordelijkheid
Overheid is zich met allerlei zaken beginnen bemoeien → arbeid, opvoeding
(schoolplicht)
1.2.1.2 Tweede variant
Jaren ’60-’70: kritiek op residentiële zorg
Extramuralisering van de zorg: recht op volwaardige deelname aan de maatschappij
(positie van patiënt als gebruiker è patiëntenbeweging)
Ontmanteling van de traditionele psychiatrische ziekenhuizen (Basaglia-we 1978t):
deïnstitutionalisering
Oprichting centra GGZ, PAAZ en dagziekenhuizen
Belangrijke rol voor de eerste lijnszorg + nulde lijn (mantelzorg, zelfhulp) è
concentrische cirkels, Art. 107
Verschillende lijnen in de zorg gekomen
PAAZ (psychiatrische afdeling in algemeen ziekenhuis)
Basaglia: directeur groot psychiatrische ziekenhuis en plots besliste om ziekenhuis te
sluiten en op straat de zorg te gaan verlenen → heval, armoede → dit model wordt
nu meer gebruikt in oost- Europese landen om grote residentiële psychiatrie te
sluiten en zorg te vermaatschappelijken
Psychiatrische voorziening sloot hun ziekenhuis en gingen verder in kleine huizen →
mensen zeiden dat ze eenzaam waren en als oplossing hebben ze dan muren van
de huizen uitgeslagen → bleef eigenlijk residentiëel
Goeie vermaatschappelijking houdt rekening met aantal randfactoren die moeten
voldaan worden, goeie vermaatschappelijking is maatschappelijking niet het doel op
zich
2
,1.2.1.3 Derde variant
Normalisatieprincipe: onderscheid beperking- handicap
Beperking: persoonskenmerk
Ook terminologie: persoon met…
Handicap: verlies van functionaliteit van de beperking als samenleving er niet goed
op inspeelt
Samenleving heeft als geheel verantwoordelijkheid voor de gevolgen van individuele
kenmerken
Is ook nog altijd bezig
Focus ligt op wat niet lukt
Dementie vriendelijke steden → variant van dit
De maatschappij ziet het als zijn verantwoordelijkheid om zorgt te dragen voor de
mensen die uit de boot vallen
1.2.1.4 Vierde variant
Uitgangspunt: veronderstelde ineffectiviteit van de sociale sector en een ander beeld
van de moderne burger è van verzorgingsstaat naar participatiestaat: opnemen van
de eigen verantwoordelijkheden (en omgeving) staat centraal è wantrouwen t.o.v. de
zorg ontvangende medeburger + besparingen + verhogen van indicatie-eisen voor
zorg
centraal: (her)verdelen van zorgverantwoordelijkheden
In kielzog neoliberaal discours: veranderd mensbeeld
Recht versus plicht tot participatie
Burgers en hun sociaal netwerk krijgen meer verantwoordelijkheid doorgeschoven ↔
paradox succesfactor voor realiseren van vermaatschappelijking
Garantie recht op zorg?
Vb. persoonsgebonden financiering
1.2.2 Veranderende positie binnen GGZ
3
, 1.2.3 Nieuw begrip? Of historische constante?
Eerder veruitwendiging is van het mensbeeld dat bestaat
Warme solidariteit: ingaat op een bepaald doel, gaat over de manier waarop mensen
zelf kiezen waar hun solidariteit naartoe gaat
• Ziektes die minder opvallen of minder gekend zijn, komen minder in de picture
• Problematieken waar de meerderheid van de maatschappij een aversie van
heeft, vallen uit de boot
Koude solidariteit: iedere Belg draagt zoveel procent af en dat wordt eerlijk verdeeld,
onafhankelijk van of het een fancy project is of niet, we zorgen dat iedereen een deel
krijgt; rechtvaardig systeem
Vormgeving aan de relatie tussen overheid en burgers
Rol van formele hulpverleners (professionals) en informele hulpverleners
(mantelzorg, buren, vrijwilligers,…)
Financiering
Verbonden met solidariteitsopvattingen
• Warme solidariteit
• Koude solidariteit
1.3 VERMAATSCHAPPELIJKING IN DE HUIDIGE BELEIDSCONTEXT
1.3.1 Een verhaal in verschillende sectoren
Geestelijke gezondheidszorg à Art. 107
• “De Koning kan in specifieke financieringswijzen voorzien om, op
experimentele basis en beperkt in de tijd, een prospectieve en
programmageoriënteerde financiering van zorgcircuits en netwerken mogelijk
te maken.” (Vlaamse Regering, 2008)
• 6000 bedden afgebouwd ten voordele van mobiele teams + oprichting functies
Ondersteuning voor mensen met een beperking → Perspectief 2020
• “Gewoon als het kan, bijzonder als het moet.”
• Integrale Jeugdhulp
• “De jeugdhulpverlening ‘vermaatschappelijken’ of met andere woorden
maximaal een beroep doen op de eigen krachten van de gebruikers van de
jeugdhulpverlening en van hun omgeving.” (Vlaams Parlement, 2013)
• Maar ook buiten professionele jeugdhulp: M-Decreet
Ouderenzorg
• “De Vlaamse regering opteert voor een vermaatschappelijking van de zorg
vanuit de overtuiging dat informele zorgverleners een essentiële bijdrage
leveren aan het welzijns- en zorgbeleid. Mantelzorgers en vrijwilligers bieden
in belangrijke mate zorg en ondersteuning in de vertrouwde omgeving van
ouderen.” (Vandeurzen, 2016)
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ibe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
