Sarton-medaille van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid en Criminologie
Van de Stichus-slaaf tot de Uber-chauffeur:
6 modaliteiten van de ondergeschiktheidsrelatie in arbeidsverhoudingen
Introductie:
o Betekenis en inhoud van het woord "werk" varieert naargelang plaats, tijd en cultuur
o Onzekere etymologie
fysiek lijden, zwoegen, moeite die men zichzelf bezorgt, moeite, enz...
o Werkrelatie: een werknemer verricht een dienst in de dienst en voor de voordeel van
een andere persoon (natuurlijk of legaal) in een relatie van juridische en
economische ondergeschiktheid
o Arbeidsrecht (modern) werd geboren in de 19e eeuw
Zes kenmerkende werkrelaties: overzicht
1. De vrouw of de man de slaaf
2. De bediende of de lijfeigene
3. De ambachtsvrouw of de ambachtsman
4. De arbeider of de arbeider
5. De werknemer of de kantoorbediende
6. De of de dienstverlener van de digitale platformen
De vrouw of de man de slaaf
a. Slavernij:
- Algemene instelling (beperkte reserves van stoïcijnen en christenen)
- Bronnen
o Oorlogsveroveringen (conservare, servare, servus)
o Geboorte van een slavenmoeder
o Sancties (capitis deminutio maxima)
- Een arbeidscontract zonder arbeiders
o Slaven
o Gezinsorganisatie (gezag van de pater familias)
o Veracht werk (staat van afhankelijkheid, vorm van dienstbaarheid)
b. Cicero, The Duties (44 v.Chr.)
“Over het onderwerp handel en verdiensten, over de vraag welke als een vrij man
waardig moeten worden beschouwd en welke als verachtelijk moeten worden
, beschouwd, hier is de algemeen aanvaarde mening [... ]. Onwaardig voor een vrije en
gemene man zijn bovendien de verdiensten van alle arbeiders wier arbeid en niet
vaardigheid wordt betaald: in deze verdiensten zijn de lonen in feite zelf de
onderpand van dienstbaarheid […] Alle ambachtslieden wijden zich aan een gemene
handel , de werkplaats kan niets goeds bevatten […] Aan de andere kant, voor
beroepen die meer voorzichtigheid vereisen of waarvan een belangrijke dienst wordt
verwacht, zoals geneeskunde , architectuur, het onderwijzen van nobele kennis, zijn
deze beroepen […] prima handelt".
c. Rechtsverhoudingen tussen de meester en de slaaf
- De slaaf (servus) wordt niet beschouwd als een rechtssubject, maar als een
rechtsobject, een zaak (res mancipi) die zijn meester (dominus) toebehoort.
- Hij is onderworpen aan het absolute macht van zijn meester (recht op leven en
dood)
- De meester beschikt over zijn arbeidskracht tot uitputting
- De voortvluchtige slaaf kan worden gearresteerd en opgeëist
(achtervolgingsrecht)
De bediende of de lijfeigene
a. Lijfeigenschap:
- Desintegratie van het West-Romeinse rijk (5e eeuw)
- Rijke landheren rekruteren landarbeiders
- Desintegratie van het Karolingische rijk (9e eeuw)
- Ontwikkeling van het feodalisme (10e-11e eeuw)
- Dubbele hiërarchie (van mannen en land)
- Zij die bidden (oratores), zij die vechten (bellatores) en zij die werken
(laboratores) (bisschop Adalberon)
- De lijfeigene (servus) boer
b. Jacques Necker, Rapport aan de koning over de afschaffing van het recht van
mortmain (1779)
“Zij die eraan onderworpen zijn, beschikken noch over hun persoon, noch over hun
goederen; ze kunnen niet trouwen, noch verkopen, noch schenken, noch hypotheek
geven aan hun erfenis zonder de toestemming van de heer [...] een willekeurige
grootte, en zelfs terugroepen tot dienstbaarheid; en alle eigendommen verworven
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur PaterFamilias. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.