Dit is een samenvatting van het onderdeel wetenschapsfilosofie van het vak logica en wetenschapsfilosofie in BA 1 aan de VUB. Het stukje psychologie als wetenschap (HT6) ontbreekt.
4. HT 4: Normatieve benaderingen v/d wetenschappelijke methode
→ bepaalde criteria opgelegd aan de wetenschap (waar men moet aan voldoen)
4.1. Het verband theorie-werkelijkheid
° doel wetenschap: op duurzame wijze vat krijgen op (een bep onderdeel van) de
werkelijkheid, en dit door deze beter te kunnen
* begrijpen = verklarende functie
* manipuleren = voorspellende functie
° filosofische vraag = deze naar de betrouwbaarheid van wetenschappelijke kennis
→ concreet: criteria bepalen waaraan wetenschappelijke uitspraken moeten voldoen,
willen zij dat “autoritaire” label waard zijn
° link met logica als het bepalen v/d kwaliteit van uitspraken (als product van
redeneringen)
streeft naar kwaliteitscriterium
→ beeld v/d werkelijkheid ophangen (theorieën,…) -- deeltje v/d werkelijkheid (bep domein van
fenomenen) -- inzicht krijgen
→ begrijpen, verklaren v/d werkelijkheid
→ overlevingskracht: anticiperen, manipuleren (voorspellen)
→ adhv criteria
→ kijken naar methode die verband tss theorie en werkelijkheid weergeeft
° idealiter: duidelijke afbakening wat wel/geen wetenschap is = “demarcatie” (geen twijfel)
→ niet evident! bv moeilijk als men slechts naar uitspraken zelf kijkt (veel onzin wordt op
zeer ‘geleerde’ en samenhangende wijze gebracht)
° probleem: zich (moeten) verlaten op getuigenis
→ mogelijke oplossing: daarnaast zich ook concentreren op de methode of ‘de weg naar’
kennis als kwaliteitstoets: wég met willekeur!
° de eis v/e duidelijk aantoonbaar systematische manier van denken/handelen kan op
diverse manieren worden ingevuld
beweringen: wat is wetenschappelijk en wat niet?
→ hoe ben je tot die bewering gekomen?
→ op systematische manier? (verzamelen van bewijsmateriaal - plausibel? - reproduceerbaarheid?)
, ° we moeten ons uitspreken over 2 dimensies verbonden aan kennis: een empirische
(zintuiglijke) en een rationele (theoretische)
→ vertaald in 2 types van wetenschappelijke redenering: inductief en deductief redeneren
→ deductie: zoals in logica → indien uitgangspunten waar zijn, dan moet ook de conclusie
dat zijn (vb: indien ‘alle katten zijn zoogdieren’ en ‘Arthur is een kat’, dan zeker ‘Arthur is een zoogdier’)
° niet alle redeneringen zijn van die aard, maw de geg leiden soms slechts met bep
waarschijnlijkheid tot de conclusie (bv: indien ‘elke ochtend bij droog weer maakt mijn buurman een
wandeling’ en ‘het regent niet vanochtend’, dan wellicht ‘mijn buurman zal straks een wandeling maken’)
° inductie = veel toegepaste methode, ook/vooral in dagelijks leven, maar niet sluitend, dus
niet iedereen tevreden ermee!
→ dit vertaalt zich in uiteenlopende eisen over het verband theorie-ervaring (v/d
werkelijkheid)
4.2. Verificatieleer
° zeer strenge opvatting: enkel direct verifieerbare waarnemingsrapporten (1) of logische
bewerking (2) daarvan zijn aanvaardbaar als wetenschappelijke uitspraken (vb: water tot 100°C
opgewarmd, kookt)
→ betrouwbaarheid wet kennis opbouwen: theorieën herleiden tot de bouwstenen (absolute zekerheid)
→ is deze eis te veralgemenen binnen wetenschap?
→ 4 problemen!
● universele uitspraken
○ hét doel v/d wetenschap = wetten formuleren, dus veralgemenen tot
universele beweringen
○ vb: (∀𝑥)((𝑀𝑥 & ∼ 𝐾𝑥) ⊃ (𝐸𝑥 ∨ 𝑅𝑥)) → zulke uitspraken zijn per definitie niet
verifieerbaar (vb: toekomst ≠ verifieerbaar)
○ immers: zijn slechts logisch herleidbaar tot een oneindige conjunctie van
particuliere waarnemingen
● tijdsgebonden uitspraken
○ niet slechts alle instanties vandaag, maar ook in verleden en toekomst zijn
evident niet beschikbaar
○ voor verleden betreft dit zelfs particuliere feiten: vergt andere methode (ihb
bronnenkritiek)
○ gerelateerd aan (Hume’s) kritiek op inductie mbt kennis v/d toekomst
(steeds onzeker)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur roosvanwelssenaers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
