INLEIDING IN DE SOCIOLOGIE
Hoofdstuk 1: Op ontdekkingstocht door een bekend
gebied?
1.1 Een beeld van een titel
SAMENLEVING IS EEN SPEELVELD MET SPELREGELS EN SPELERS
Spelregels
= samenleving heeft verschillende types regels
= elke vorm van samenleven heeft zijn eigen regels
Bv. verkeersregels
we verwisselen in het verkeer ook van positie en regels naar gelang de omstandigheden
we moeten ons aanpassen aan omstandigheden, hersenen moeten zich aanpassen
ontstaan nieuwe regels , is vaak ingewikkeld dus kan lang duren voor we ons aangepast hebben
Speelveld
= plaats waar de spelregels toegepast worden
= structuur, contour, grenzen van speelveld
Bv. in het verkeer
Spelers
= diegene die aanwezig zijn in het speelveld
= diegene die vorm geven aan het spel
SPECIFIKE POSITIES
positie = functie die een speler aanneemt in het speelveld er is een zekere continuïteit in de
posities de ene heeft een andere kwaliteit, capaciteit dan de andere posities kunnen wel
veranderen MAAR wissels in posities komen niet frequent of snel voor
Bv. voetbal verdedigers en aanvallers
Bv. wielrennen kopmannen en helpers
SPECIFIEKE ROLLEN
= de manier waarop je de positie invult
= hoe je omgaat met je positie
= je gedrag
Bv. wielrennen kopmannen en helpers rijden een andere soort koers
ROLLEN ZIJN NIET HETZELFDE ALS POSITIES
1
,Bv. kassierster aan de kassa
Positie = plek waar de kassierster zit zit op een stoel achter de kassa
Rol = manier waarop de kassierster je tegemoet treedt, de manier waarop je bediend wordt nors
of behulpzaam
HOGE EN LAGE STATUS
de ene positie vertegenwoordigt een hogere status, een andere positie vertegenwoordigt een
lagere status
Bv. voetbal spits heeft vaak een hogere status dan een verdediger wordt voor meer geld
verkocht dan een verdediger
INFORMATIE, COMMUNICATIE EN INTERACTIE
tussen verschillende rollen in het speelveld
Bv. voetballer gaat tegen de scheids in interactie tussen scheid en speler
Bv. verkeer interactie tussen fietsers en autobestuurders
TAAKVERDELING EN HIERARCHIE
afspraken gemaakt en taken verdeeld binnen een organisatie, binnen een team
elke organisatie heeft een bepaalde hiërarchie is nodig voor structuur
hoe groter de organisatie wordt, hoe meer hiërarchie er aanwezig is
Bv. wielrennen afspraken in teams kopmannen en helpers, ook tactiek als we zouden
zeggen we kijken gewoon wie er het snelste rijdt van A naar B, zou niet werken
niet enkel de renners ook ploegbaas, diëtiste, mecaniciens, …
Bv. KU Leuven rectoren, directeurs
PRODUCTIVITEIT
= ALTIJD EEN RELATIE
hoe veel/ hoe goed heeft een persoon gepresteerd in een jaar tijd productie, resultaat
gerelateerd aan de middelen die je hebt
Wanneer is productiviteit het hoogst?
Bv. een team van 4 en een team van 5 productiviteit is groter in team van 4 want zij produceren
evenveel met 4 als het team van 5
MOTIEVEN
= waarom doet iemand iets
= drijfveren
= middelen die men bereid is in te zetten
individueel motief MAAR ook motieven voor een hele groep of maatschappij
2
,Bv. ik studeer WANT ik wil mijn kennis verbreden
NEUTRALE WAARNEMERS
Waarnemers = diegene die aan de kant van het speelveld zitten
Bv. Commentatoren bij sport beelden zeggen weinig maar dankzij commentaar krijgen ze context
staan heel dicht bij
Bv. supporters staan verder af
Neutrale waarnemers = een afstandelijke waarneming proberen te doen geen gekleurde
waarneming doen moeten meer afstand nemen dan supporters bijvoorbeeld om het hoofd koel
te blijven houden en neutrale waarnemer te zijn
Bv. Neutrale waarnemers zijn vaak wetenschappers neutrale waarnemer zijn in de sport is
moeilijk
1.2 Het dagelijks leven door de bril van de socioloog
1.2.1 Over eten en drinken
Door naar de wijze van eten te kijken, worden sociale patronen zichtbaar.
De man die we hier zien heet
Carluccio, was een Italiaanse kok
verhuist naar Engeland en heeft
daar heel wat ketens uit de grond
gestampt Italiaanse manier van
koken heeft aan heel wat aandacht
gewonnen Italiaanse keuken was
vroeger heel beperkt, op restaurant
kon je enkel pizza en mss pasta
bolognese eten
Wat nu zo gewoon, zo
evident lijkt = resultaat van
evolutie
Sociologen bestuderen deze evolutie waarom, hoe, de gevolgen
Foto beeldt een bepaalde ontwikkeling af mede dankzij kookprogramma’s op tv
3
, Een van de nieuwe trends, heel erg veel gewonnen aan aandacht sushi kan je
tegenwoordig overal eten
Vanwaar komt die trend, waar gaat het heen en welke effecten heeft de trend
Vorm van globalisering die we in ons culinair patroon zien gebeuren
Bv. Muntstraat in Leuven, je vindt alle soorten keukens tegenwoordig terug sushi,
Mexicaans, Marokkaans, …
1.2.2 Over sport
VOORBEELD 1
Elke sport kent in principe dezelfde
basiscomponenten
Wielrennen
Speelveld = route die afgelegd moet worden
Spelers = renners
Spelregels = regels over oortjes, wegwerpzones,
voederzone
Discussie over interactie en communicatie
discussie over het gebruik van oortjes om te
communiceren met de renners en ploegleider in
balsporten is het veel makkelijker te communiceren
want de spelers zien elkaar of je al dan niet dat
overzicht hebt kan een verschil maken in het
eindresultaat
VOORBEELD 2
Heel veel verwachtingen voor het EK
verwachtingen zijn niet beantwoordt, het is niet
gelukt gaat heel veel aandacht naar
In dit team
Taakverdeling en hiërarchie
Interactie en communicatie
Posities
Rollen
VOORBEELD 3
Geweld in het voetbal, hooligans
Zelfs al als je heel jong bent jongetje is
gesocialiseerd is gewoon geworden aan die
omstandigheden heeft het overgenomen van
anderen, vaak ouderen
We zitten hier op de grens van normgedrag en
overschrijdend gedrag
4
