Uitgebreide samenvatting van het onderdeel 'Mondproblematiek bij mensen met een beperking' van het vak Mondzorg bij de bijzondere doelgroep. Deze samenvatting bevat ALLES wat je moet weten voor dit examenonderdeel! Inclusief tips over welke onderwerpen zeker in het examen zullen zitten, super handi...
Mondproblematiek bij personen met een
beperking – mondzorg bij de bijzondere
doelgroep
Puck Schoonen – MOZ3 D1
Inhoudsopgave
1. Mondproblematiek bij personen met een beperking ............................................................................. 2
1.1 Mondgezondheidstoestand van personen met een beperking............................................................. 2
1.2 Determinanten mondgezondheid van personen met een beperking ................................................... 4
1.2.1 Biologische factoren ........................................................................................................................ 4
1.2.2 Leefstijl ............................................................................................................................................ 4
1.2.3 Omgevingsfactoren ......................................................................................................................... 5
1.2.4 Voorzieningen gezondheidszorg...................................................................................................... 5
1.3 Mogelijke acties en aanbevelingen ...................................................................................................... 6
1.4 Mondproblematiek bij patiënten met een ontwikkelingsstoornis ........................................................ 8
1.4.1 Verstandelijke beperking ................................................................................................................. 8
1.4.2 Autismespectrumstoornis (ASS) .................................................................................................... 15
1.4.3 Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (ADHD) ......................................................................... 18
1.4.4 Gedrags- en emotionele stoornis .................................................................................................. 19
1.5 Mondproblematiek bij patiënten met een sensorische beperking ..................................................... 20
Doof en slechthorend .................................................................................................................................. 22
1.6 Mondproblematiek bij patiënten met een motorische beperking ...................................................... 23
1.7 Aandoeningen, syndromen en casuïstiek ........................................................................................... 24
MUN-H en MHC APP .................................................................................................................................... 24
Angelman syndroom .................................................................................................................................... 25
Downsyndroom ........................................................................................................................................... 25
Klinefelter syndroom ................................................................................................................................... 27
Neurofibromatose 1 (Ziekte van Von Recklinghausen) ............................................................................... 27
Prader-willi syndroom.................................................................................................................................. 27
Rett syndroom ............................................................................................................................................. 28
Tubereuze sclerosecomplex ........................................................................................................................ 29
Velocardiofaciaal syndroom – Di George syndroom ................................................................................... 29
Specifieke nomenclatuur ............................................................................................................................. 30
Doorverwijzing naar 2e en 3e lijnszorg ......................................................................................................... 30
, 1. Mondproblematiek bij personen met een beperking
1.1 Mondgezondheidstoestand van personen met een beperking
Definitie
“Disability”: an umbrella term for impairments, activity limitations and participation restrictions, denoting
the negative aspects of the interaction between an individual (with a health condition) and that
individual’s contextual (environmental and personal) factors. Disability is neither simply a biological nor a
social phenomenon.
Definitie van ‘beperking’ in de mondgezondheid: Personen die zelf niet kunnen instaan voor hun
(mond)gezondheid omwille van hun mentale, fysieke of medische toestand en dat zonder
leeftijdsbeperkingen”.
Terminologie
Terminologie zoals: gehandicapten, zwakzinnigen, mentaal gestoorden, krankzinnigen, mentale retardatie
niet te gebruiken
Wel: persoon met een handicap
- Controverse: cap in hand (-) vs. hand in cap (+)
- Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)
Personen met een beperking – de cijfers
- Wereldwijd: 15% van de populatie = 1000 miljoen personen
- België̈: in 2012, 15,8% van de populatie tussen 15 en 64 jaar
- Vlaanderen: eind 2017: 341 668 personen met een erkenning van handicap
Gezondheidsproblemen?
- Ervaren barrières tot de gezondheidszorg
- Slechtere gezondheidsuitkomsten
o Bepaalde gezondheidscondities vormen risicofactor voor andere gezondheidsproblemen
o Vb. hogere incidentie obesitas bij personen met Downsyndroom
- Stigmatisering, discriminatie, ongelijkheid, armoede
o Armoede negatieve invloed op ontwikkeling beperking (vb. ondervoeding, slechte
leefomstandigheden, ...)
o Beperking heeft negatieve invloed op levensstandaard, werk en inkomen
Mondhygiëne
- Slechter dan de algemene bevolking
- Hogere plaque index
o Zowel bij kinderen als volwassenen met een beperking
- Verdeling van plaque is meer veralgemeend over alle gebitselementen
o In de algemene bevolking eerder dorsaal en linguaal
o (De natuurlijke reiniging van mensen met een beperking is minder)
Cariës
- DMFT heel divers
o Hogere DMFT dan algemene bevolking (vb. kinderen met ADHD)
o Lagere DMFT dan algemene bevolking
o Geen verschil
- Veel onbehandeld tandbederf: 16-69% personen met een beperking
- Minder restauratief herstel
- Meer ontbrekende tanden
o Meer tandextracties
o Meer edentate personen
o Minder vaak prothetisch herstel
o 18-61% edentate personen met verstandelijke beperking geen gebitsprothese
2
, Parodontale aandoeningen
- In verschillende groepen slechtere gingivitis indices
- Proportie personen met tekenen van gingivitis: 39-70%
- Vaker parodontitis
- En ernstigere vormen van parodontitis
Tandtraumata en tandslijtage
- Tandtraumata
o Hogere prevalentie
§ Voornamelijk bij personen met epilepsie en/of ADHD
o Vaker onopgemerkt en/of onbehandeld
- Tandslijtage vaker voorkomend (cfr. onderdeel verstandelijke beperking)
Orthodontische kenmerken
- Vaker voorkomende afwijkingen
o Maloclussie
o Open beet
o Onvoldoende lipsluiting
o Hypodontie
- Kenmerkend bij bepaalde syndromen
Gevolgen
- Uitgebreidheid, ernst en behandelachterstand vaak groter
o Vaak kunnen ze ook niet goed aangeven als ze tandpijn ervaren
- Kan op verschillende manieren tot uiting komen
o Gedragsstoornissen (vb. weigeren van eten, agressiviteit, ...)
o Slecht ruikende adem
o Problemen esthetiek
- > 70% ondervindt impact mondgezondheid op levenskwaliteit
o Vb. negatief zelfbeeld, pijn, discomfort, moeilijkheden bij eten, ...
- 30% zegt tandheelkundig probleem te hebben (Belgische cijfers)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur puckschoonen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €25,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
