Ontwikkelingspsychologie
Hoofdstuk 5: Morele ontwikkeling
‘Morele ontwikkeling’: heeft te maken met wat we in een samenleving als goed of slecht beschouwen. Dingen die je
kan doen of niet kan doen, die behoorlijk zijn of onbehoorlijk.
Drie componenten van moraliteit
1- Emoties; gevoelens, inleven in het lijden van de andere… beseffen dat jij aan de oorzaak van dat lijden ligt…
BV: Empathie, spijt, wroeging
2- Cognities; om een oordeel te vormen is er een mate van begrip nodig, je moet je in het perspectief van de
ander kunnen plaatsen. Hoe complexer een problematiek, hoe maar cognitie nodig is.
BV: medische ingrepen, euthanasie…
Sociaal begrip is vereist
3- Gedrag; je moet je gevoelens kunnen uiten in gedrag, anders weten de andere niet hoe je u voelt.
Worden meestal apart bestudeerd, maar zijn gerelateerd.
Visies op morele ontwikkeling
Biologisch Evolutionair, genetische bagage
o In de dierenwereld zijn aanwijzingen te vinden tot eventuele aanleiding van
gedrag.
VB: bijen (vallen nesten aan, ook al sterven ze), honden lijken schuldbesef te
hebben, mensapen/primaten vechten met vrouwtjes zonder hun hoektanden
te gebruiken (indien wel dan is er afkeuring van de groep)
Hersengebieden
o Specifiek gebied in frontale cortex dat reageert op emotionele responsen.
Psychoanalytisch Freud: Uber-Ich (het geweten) en schuld
Nu: inductie, empathie gebaseerde schuld
Sociaal leren Modeleren van moreel gedrag
Behavioristisch Beloningen en straffen
Cognitieve Kinderen als actieve denkers over sociale regels
ontwikkeling
Puur empathisch reageren ≠ moreel gedrag. BV: Je kan bij je kind zitten want die heeft zich bezeert (empathisch),
maar je gaat niet naar spoed (niet moreel).
Schuldgevoelens kan je niet hebben zonder internaliseren van iets. Kinderen van ouders die heel vaak dreigen met
en fysiek geweld gebruiken, blijken minder schuldgevoelig als ze een regel overtreden.
Hoe wordt morele ontwikkeling gestimuleerd?
Inductieve disciplinering
Richt het kind te kijken naar de gevoelens van andere.
o Toont effecten van wangedrag op anderen.
o Toont ellende bij andere.
Laat zien dat kind oorzaak is van de ellende bij andere.
o Je wakkert empathie gebaseerde schuldgevoelens aan. Kinderen zijn dan meer geneigd om pro-
sociaal gedrag te stellen.
BV: “Hij weent omdat hij hem hebt pijn gedaan.”
! Te sterk disciplineren met straf (bv: inhouden van liefde) kan angst bij het kind te groot maken zodat het niet meer
kan nadenken over de oorzaken van zijn gedrag.
, Ontwikkelingspsychologie
Kind factoren bij inductieve disciplinering
Empathie (licht erfelijk, !leerprocessen!): Temperament (stere maten erfelijk):
Empathische kinderen vereisen minder dat gezag Angstig: milde, geduldige tactiek
wordt afgedwongen. → snel een schuldgevoel
Empathisch gebaseerd schuldgevoel = belangrijk, het Onbevreesd: warme relatie en stevige correcties.
geeft aanleiding naar het goedmaken. → niet snel een schuldgevoel
Kenmerken van goede modellen van moreel gedrag
1- Warmte en responsiviteit (een goede band hebben met kinderen).
2- Competentie en gezag (perceptie van kinderen dat ouders macht hebben dat kinderen niet hebben).
3- Consistentie tussen woorden en gedrag.
BELONEN EN STRAFFEN
Straffen bij jonge kinderen
Fysisch en frequent straffen heeft ongewenste neveneffecten: R → SR = gevolg (straf/belang) nieuw
Effectiviteit van straffen Consistentie gedrag.
vergroten door Warme ouder-kind relatie
S → R = leer dat een stimulus automatisch
Positieve disciplinering
Alternatieven voor Time out een bepaald gedrag uitlokt.
straffen Privileges ontnemen
Positieve disciplinering
Proef Solomon, Turner & Lessac (1968)
0 sec. 5 sec. 15 sec.
Wanneer verbod Na 16 dagen Na 8 dagen 1ste dag
overtreden
Kwaliteit gedrag Zonder vrees (kwispelen) Angstig alsof PL aanwezig
De soort straf en hoe je straft speelt een rol.
Experiment:
- Honden worden dagelijks in een labo gebracht waar de PL op een stoel zit met 2 borden voedsel voor hem:
1) Vieze brokken
2) Vlees
- PL zal het tweede bord als een taboe beschouwen.
- Verschillende tijdsstippen van toedienen van straf:
1) 0 sec.: De hond nadert het vlees en wordt direct met een krant geslagen.
2) 5 sec.: De hond eet 5 sec. van het vlees en wordt dan met een krant geslagen.
3) 15 sec.: De hond eet 15 sec. van het vlees en wordt dan met een krant geslagen.
- Vervolgens: opnieuw in labo gebracht maar de PL is niet aanwezig.
Hebben de honden iets geïnternaliseerd?
1) 0 sec.: De honden durven pas na 16 dagen van het vlees te eten.
2) 5 sec.: De honden gaan na 8 dagen van het vlees eten.
3) 15 sec.: De honden eten vanaf dag 1 van het vlees.
Besluit:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lnsn. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
