Stijlanalyse
Jaar Stijl Kenmerken
1000-1200 Romaans Rondbogen
Lancetboog
Kerken = klein, hallekerk,
Deco = Geometrie + angstige dieren
1200-1300 Vroeggotiek (scheldegotiek) Deco = eik, druiven en doorn
Hogel
Kerk = hoger midden / naar oosten / 7 torens /
steunberen + luchtbogen + …
Wand = 4/5/3 lagen
Doische kalksteen + grof metselwerk + kleine
ramen met veel vierkantjes
1300-1400 Hooggotiek Gelijktijdige spitsboog
kerk
1400-1500 Laatgotiek Gedrukte +stompe spitsboog
Waaierboog + alle ezelsbrugbogen
Visblaasmotief in ramen
Trapgevel of puntgevel
1500-1550 Laatgotiek (traditionele zand- en baksteenstijl) Kalkstenen versiering (lijsten, vensterkruis, )
Trapgevel in baksteen
Zandsteensokkel
1530-1580 Overgang
1530-1560 Vroege renaissance Grotesk (domus aurea) = mens en dier
1560-1600 Hoge renaissance Trapgevel + rolwerk
Obelisk
Segmentbogen
Korfboog + gordijnboog
Kruisvenster
Frontons
Romeinse orde
1600-1630 Late renaissance
1610-1625 Vroegbarok Dak: Wolven / tent / klok / ajuin
Deur-en venstervorm = bolverloop
Omlijsting = negblokken / geblokt / geriemd
Onderbroken frontons
Cartouche + klokdak
Grotere ramen
Getorste zuilen + zwaar altaar
1630-1670 Hoogbarok Halsgevel
Ossenoog/ bloemmotief
Gevel = baksteen + natuursteen
Fronton
1665-1715 (classiserende) laatbarok Spiegel/schouderboog
Lodewijk XIV-stijl Kerk = verschillende dimensies
(kolossale orde)
Pilastergevel met fronton (risaliet)
Romantische geveltoppen
Mansarde dak
Guirlandes hotel de maître = lange gevel
Zonnemotieven
Symmetrisch
1715-1730 Regence
,1730-1770 Rococo Spiegel/schouderboog
Lodewijk XV-stijl Deur-en venstervorm = holverloop in hout
Daken = dwars op rooilijn (soms voorbij)
Bepleistering
Veel schelpmotieven
Assymetrisch
1765-1775 Overgang (transition)
1770-1795 Classicisme Bepleistering
Lodewijk XVI-stijl Griekse orde
Zware kroonlijst
Geen kruisvensters
Doorlopende pilasters
Rondbogen
Gelijkvloers = sokkel van grove steenverbanden
= bossagewerk
Koele kleuren
Strikmotieven
Fascesmotieven
1795-1800 Directoire
1800-1830 Empire Laurierbladeren en visgraatverband
Typisch venster op beletage = serliana
palladiaans venster
Medaillons
Gietijzer
Elk verdiep = andere bepleistering
1815-1830 Restauration (na verlies Napoleon)
Laat classicisme
1820-1850 Biedermeier (Oostenrijk, Duitsland en Nederland)
1830-1848 Neoclassicisme Karakterloze en stijlarmoedige gebouwen
Stucadoorsneogoiek = troubadoursgotiek Verwaterde Lodewijk XVI-stijl
Rechttrekken van kroonlijst = blinde ramen
1848-1870 Second empire Omlijsting + ballustrades
1870-1893
Eclectisme Stijlmotieven van klassiek, oosters, neostijlen en
ambachtelijke stijlen
Neogotiek Torenspits
Neo-vlaamse renaissance
1893-1914 Art Nouveau Hoefijzerbogen/ zigzagboog
Tussendorpels = waaier
Gietijzer + metaalconstructies
Opbouw gevel = stijl Igoo
Gekleurde en geglazuurde bakstenen
Balkon + dakgoot + erkers (3-ledig)
Eclectisme
Neogotiek
Neo-vlaamse renaissance Neo-romaans = zuiltje + boog
Bol of kegel of obleisk
1920-1940 Art deco
Modernisme
1945-1975 Modernisme Mansardedak
Nieuwe zakelijkheid
, Architectuurgeschiedenis en de cultuur van het bouwen na
1750
Neostijlen en eclecticisme
- Context
- Nieuwe typologieën
- Esthetische debat: neo-classicisme, neo-gotiek, neo-renaissance
- Nieuwe bouwmaterialen
- Van neogotiek naar eclectiscisme
Bijhorende literatuur:
- Context:
• Synthese ‘Cultuurgeschiedenis: Inleiding 19de en 20ste eeuw’, opgesteld door docent
Tijl Eyckerman, p. 7-12.
• Verpoest Luc, ‘Architectuuronderwijs’, in: Anne Van Loo (dir.), Repertorium van de
architectuur in België van 1830 tot heden,
• Antwerpen: Mercatorfonds, 2003, p. 420-423.
- Nieuwe typologieën
• Synthese ‘Cultuurgeschiedenis: Inleiding 19de en 20ste eeuw’, opgesteld door docent
Tijl Eyckerman, p. 7-12.
- Esthetische debat: neo-classicisme, neo-gotiek, neo-renaissance
• Van de Vijver Dirk, De Standaard architectuurbibliotheek: 1000 jaar architectuur in
België. 8. Rococo en neoclassicisme. Van De Munt tot Fort Napoleon’, Tielt: Lannoo,
2008, 7-18.
- Nieuwe bouwmaterialen
• Wouters Ine en Lauriks Leen, ‘Bouwen met ijzer en glas. Innovaties in de 19de eeuw’,
Erfgoed Brussel, 2012/3-4, p. 91-101.
- Van neogotiek naar eclecticisme
• Verpoest Luc, De Standaard architectuurbibliotheek: 1000 jaar architectuur in België.
7. Neostijlen en eclecticisme. Van het Justitiepaleis tot de Cogels-Osylei, Tielt: Lannoo,
2008, p. 7-17.
Aandacht voor terminologie:
- Voor verklaringen/definities:
- Haslinghuis, E.J. en Janse, H., Bouwkundige termen: verklarend woordenboek van de
Westerse architectuur- en bouwhistorie, Leiden (meerdere edities).
- AAT / Thesaurus: http://www.aat-ned.nl
