Samenvatting H2 - Grote rivieren in de Lage Landen, Aardrijkskunde VWO 6, leefomgeving Wonen in Nederland
5 vues 0 fois vendu
Cours
Aardrijkskunde
Type
VWO / Gymnasium
In het document dat je als het goed is voor je ziet staat een volledige samenvatting van het 2e hoofdstuk uit het leeropdrachtenboek DeGeo. Alle dikgedrukte woorden zijn de kernbegrippen. Veel succes met de voorbereiding op jouw examen!
Par. 1 - Brede rivieren door oneindig laagland
Drie vragen staan in dit paragraaf centraal:
1. Wat zijn de kenmerkende eigenschappen van de Rijn en de Maas en hun stroomgebied?
2. Hoe beïnvloeden de eigenschappen van het stroomgebied de waterafvoer?
3. Welke gevolgen hadden de ruimtelijke aanpassingen in de rivieren voor de waterafvoer en
de bevaarbaarheid?
Een stroomgebied is een gebied dat afwatert op een bepaalde rivier. Het stroomstelsel
omvat de hoofdstroom plus alle zijrivieren en zijtakken. De grens tussen twee
stroomgebieden heet de waterscheiding.
Het lengteprofiel van de Rijn is onder te verdelen in bovenloop, middenloop en
benedenloop. In de bovenloop is het verval (hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een
rivier) groot. Hier vindt men vooral goed doorlatende zand- en kalkafzettingen. Door de hoge
gemiddelde stroomsnelheid is de erosie in de bovenloop groter dan de sedimentatie. In de
middenloop vindt men over het algemeen ondoorlatende leisteenafzettingen. De harde
basaltrotsen in de ondiepe rivierbedding vormen een gevaar voor de scheepvaart en een
obstakel voor de waterafvoer. De waterafvoer is de manier waarop overtollig water uit een
gebied wegstroomt of wordt verwijderd. In de benedenloop vindt vooral sedimentatie plaats
doordat de stroomsnelheid afneemt. Het verhang (hoogteverschil in een rivier per kilometer)
is daar immers nog maar klein en neemt tot de monding toe af.
De vertragingstijd is de periode tussen de waterstandsverhoging in een bovenstrooms
gedeelte van een rivier en de te verwachten verhoging in een (kwetsbaar) benedenstrooms
gebied. Omdat het stroomgebied van de Maas betrekkelijk klein is, is de kans groot dat er
overal in het stroomgebied tegelijkertijd veel regen of sneeuw valt.
Het dwarsprofiel van een rivierbed in het laagland is kenmerkend (zie figuur 2.7).
Zomerdijken liggen aan weerskanten van het zomerbed, waarin de vaargeul ligt. Als het
water 's winters hoog ligt, stroomt het over de lage zomerdijken de uiterwaarden in.
Daarnaast liggen de winterdijken dat het water definitief tegenhoudt.
Kanalisatie, dat wil zeggen dat een beek of rivier wordt rechtgetrokken en (vaak) wordt
voorzien van stuwen en sluizen, gebeurt vaak om een rivier meer bevaarbaar te maken.
Kribben zijn korte, stenen dwarsdammen die haaks op de oever worden aangelegd,
waardoor de rivier in feite versmald wordt. Hierdoor neemt de stroomsnelheid toe en wordt
de vaargeul dus verder uitgesleten. Hetzelfde effect wordt bereikt door bochtafsnijdingen.
Stuwen en sluizen houden de waterstand onder controle.
Dijkverzwaring is het verhogen en verbreden van een dijklichaam. Hiervoor moet vaak
ruimte gemaakt worden. Een alternatief is een doorbraakvrije dijk. Zo'n dijk is heel breed
en glooiend. Omdat dit type dijk lager is, kan er echter (hoewel gecontroleerd) waterlast
optreden (zie figuur 2.9).
1
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LennartdeJong. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
