Cost accounting
Inhoudstafel
1 Inleiding ...................................................................................................................... 2
2 Indeling van de kosten ................................................................................................ 3
3 Break-even analyse ..................................................................................................... 6
4 Integrale productiekostprijs ........................................................................................ 9
5 Variabele kostprijsberekening ..................................................................................... 9
6 Activity based costing ............................................................................................... 10
7 Standaardkostprijsmethode ...................................................................................... 14
1
,1 Inleiding
Doel: kostprijs van bepaald kostenobject berekenen.
1.1 Definitie kostprijscalculatie
Cost accounting betreft het verzamelen van kosteninformatie en het toewijzen ervan aan
kostenobjecten (geproduceerde goederen, diensten, klanten…).
Zo kan de onderneming de winstgevendheid van de goederen, diensten, klanten… evalueren en
beslissingen nemen.
à Centraal: kostprijsberekening
Cost accounting houdt zich bezig met ‘het toewijzen van kosten (verbruikte inputs) aan kostenobjecten’.
2 doelstellingen:
Ø Informatie over kostprijs van geproduceerde goederen voor externe verslaggeving
o Bepalen van kostprijs van gekochte goederen
o Voorraadwaardering
Ø Gebruik van kosteninformatie voor interne besluitvorming
o Different costs for different purposes!
1.2 Belang en nut kostprijscalculatie
Verschillende types ondernemingsbeslissingen vereisen verschillende kosteninformatie:
Ø Externe verslaggeving: verstrekken van informatie over financiële gezondheidstoestand van
onderneming aan buitenwereld
Ø Interne verslaggeving: kostprijsberekening voor beoordeling van winstgevendheid van
goederen/ diensten van onderneming
o Korte termijn beslissingen: is het zinvol om op korte termijn een nieuwe bestelling te
aanvaarden?
o Lange termijn besluitvorming: formulering van strategie van onderneming op lange
termijn
o Managementcontrole: beoordeling van prestaties van ondernming als geheel en van
medewerkers.
Belang van kostprijs te kennen:
Ø Correcte waardering voorraad
Ø Juiste beslissingen nemen: verkoopprijs, assortiment, interne controle, grondstoffen en
hulpstoffen, arbeid, investeringen…
1.3 Kosten en kostprijs
Kosten: middelen die doelmatig werden of zullen worden ingezet in een onderneming
Kostprijs: geheel van kosten dat voor kostenobject wordt gemaakt
Kostensoort: materiaalkosten, arbeidskosten, afschrijvingen…
Kostprijssysteem: systeem om indirecte kosten te verdelen over kostenobjecten
Kostenobject: hetgene waarvan men kostprijs wil kennen: product, dienst, klant…
Een kost is een offer dat noodzakelijk is om een product of dienst te produceren; het offer moet
meetbaar zijn en in geld uit te drukken.
Voorbeeld: Om pralines te produceren, zijn hoofdzakelijk volgende verschillende kosten nodig: grondstof
(cacao), hulpstof (verpakking), lonen (arbeiders, inpakkers), afschrijving (machines) à direct/ indirect
2
, 1.3.1 De kostprijs
De kostprijs is de som van alle offers die gebracht worden om een product of dienst te produceren.
De berekening van de kostprijs kan op verschillende tijdstippen gebeuren:
Ø Voorcalculatie: de kostprijs wordt geraamd op basis van productiegegevens van een vorige
periode, nog voor de nieuwe productie begonnen is.
o Budgetteren, standaardkostprijs
Ø Nacalculatie: de kostprijs wordt berekend na de productie op basis van de werkelijk gemaakte
kosten die men historische kosten noemt
o Werkelijk/ effectief, aftoetsen volgens historische gegevens à gebudgetteerde prijzen
en hoeveelheden.
à Meestal worden beide gemaakt!
2 Indeling van de kosten
2.1 Inleiding
Onderscheid maken tussen kosten:
Ø Productiekosten:
o Indirecte kosten
o Directe kosten
Ø Niet-productiekosten
Kosten kunnen ingedeeld worden:
- Naar hun aard
- Volgens soort
- Naar aspect van tijd
- Volgens toewijsbaarheid: directe vs indirecte kosten
- Volgens relatie met output: vaste vs variabele kosten
- Volgens relatie met productie: productiekosten vs niet-productiekosten
2.2 Indeling naar hun aard
In het MAR zijn kosten ingedeeld in klasse 6:
ð Recurrente bedrijfskosten
o Groepen 60,61,62,63 en 64
ð Recurrente financiële kosten
o Groep 65
ð Niet-recurrente bedrijfskosten en financiële kosten
o Groep 66
2.3 Indeling volgens soort
Ø Materiaalkosten: kosten van verbruikte grondstoffen en hulpstoffen (aankoopkosten en
voorraadwijziging)
Ø Diensten en diverse goederen: elektriciteit, telefoon, verzekering…
Ø Arbeidskosten: brutoloon, werkgeversbijdrage RSZ, andere arbeidskosten (beroepskledij,
bedrijfswagen, maaltijdcheques, groepsverzekering…
Ø Afschrijvingskosten: machines en installaties
Ø Verkoopkosten: vast salaris + commissie verkopers, promotiekosten
Ø Distributiekosten: transport
Ø Administratiekosten: algemeen beleid, boekhouding, HRM…
3