Algemene Economie
Hoofdstuk 1 – wat is economie? Object, doel en methode van
de economische wetenschap
Boek
Schaarse middelen noemt men economische goederen. Schaarste en nut
(kunnen behoefte gedeeltelijk opvangen) moeten beide aanwezig zijn om van
economische goederen te spreken
Niet – schaarse goederen noemt men vrije goederen
Nieuwe schaarsten, zijn goederen die voor sommigen schaars zijn voor anderen
niet, diepzeeduiker is zuurstof in fles schaars voor anderen niet.
Men kan dezelfde middelen en tijd geen twee keer inzetten, de werkelijke
kosten van de gemaakte keuze zijn niets anders dan de waarde van het beste
alternatief = opportuniteitskost. (denk aan iemand die kiest voor studeren ipv
werken, kosten boeken en dergelijke maar ook wegvallend loon)
Inleiding
Wat doet de economische wetenschap?
• Inzicht geven in de maatschappelijke organisatie (vanuit specifieke
invalshoek)
• Om betere beslissingen te kunnen nemen in het dagelijks leven
, • Om de problemen van de wereld waarin we leven beter te begrijpen
• Om een beter beleid te kunnen voeren
Het economisch probleem: veelvuldige behoeften versus schaarse
middelen
Keuzes en opportuniteitskosten
Wie kiest, geeft iets anders op:
• = opportuniteitskost
= de waarde van het beste alternatief dat men opgeeft door een keuze te
maken
Bv: opportuniteitskost van studeren?
Loon dat je laat wegvallen om te kiezen om verder te studeren.
Bv: opportuniteitskost van thuis blijven voor ziek kind?
Definitie economie
(boek: een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van schaarse
middelen)
• ‘The science which studies human behavior as a relationship between
ends and scarce means which have alternative uses’(Robbins, Essay on
the Nature and Significance of Economic Science, 1932)
• ‘… een sociale wetenschap die tot voorwerp heeft het beheer van
schaarse middelen’ (Tibor Scitovsky (1910-2002))
,Dit beheer van de beschikbare middelen omvat 3 typische problemen:
• Allocatie van middelen: wat, hoeveel en hoe produceren
o Hoe wijs je de schaarse middelen toe aan de diverse
aanwendingen?
• Verdeling (distributie): voor wie produceren
o Hoe verdeel je de voordelen van de geproduceerde goederen en
diensten over de bevolking?
• Nastreven van volledige aanwending van de middelen:
stbilisatieprobleem (zo efficiënt mogelijk)
o Een goed beheer van schaarse middelen vereist het nastreven van
de volledige aanwending van de beschikbare middelen.
Micro – en macro – economie
Micro: allocatie en distributieproblemen, gedrag van individuele economische
agenten (bedrijven, consumenten, organisaties)
Bv: transportbeleid, huur & energieprijzen, milieubeleid
Macro: stabilisatieprobleem zit hier bij in, de invloed van het menselijk gedrag
op de globale economische grootheden (nationaal product, algemeen
prijsniveau, globale werkgelegenheid,..)
Het productieproces
Productie: alle activiteiten
• Waardoor goederen en diensten tot stand worden gebracht
(economische goederen (zijn goederen die schaars zijn die niet
onbeperkt voorradig zijn): consumptiegoederen (gebruiken en
, verbruiken, duurzaam verbruik je voor lange tijd niet 1 maal) en
kapitaalgoederen (gebruikt om ander economische goederen mee te
produceren))
• En op gepaste tijd en plaats ter beschikking worden gesteld van
consumenten
• Door inzet van schaarse middelen (de productiefactoren: arbeid, natuur
(mineralen, ertsen,…) en kapitaal (gebouw, machine,…))
Kapitaalgoederen zijn niet direct voor consumptie maar worden aaangewend
om andere economische goederen te produceren en gaan dus langs een
omweg = omwegproductie.
Verhogen van kapitaalgoederen noemt men investeren.
De productiefactoren
• Ondernemersinitatief (vindingrijkheid als extra pijler eventueel)
Zitten ook kapitaalgoederen
bij in en daarom ook een
investering
Figuur 1: schema van he productieproces (omwegproductie)
