Structure is less useful for studying. In addition, certain things, for example, miss the part of the learning module, such as enhanced and natural global warming. If you use this to study for the academic year 2023/2024, I do not recommend this. Better use a summary of the current academic year.
Inleiding klimaatverandering
Hoofdstuk 1 en 2 (enkel lezen)
Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change
➢ Opgericht in 1988 door WMO (Wereld Meteorologische Organisatie) en UNEP (United
Nations Environment Programme)
➢ Doel: beleidsmakers voorzien van objectieve informatie over:
o Oorzaken van klimaatverandering
o Impact op leefomgeving en socio-economische gevolgen
o Mogelijke acties (mitigatie en adaptatie)
➢ Policy-relevant, not policy prescriptive
➢ Consensusraport (feedback wordt verwerkt voordat het gepubliceerd wordt)
o Enkel zaken in rapport waarover men het eens is: bij discussie wordt er gezocht naar
consensus
Rapporten:
➢ IPCC publiceert rapporten:
o Om 7 jaar overzichtsrapport (assessment report – AR)
o Rapporten over specifieke thema’s (bv: hernieuwbare energie, weersextremen…)
➢ FAQ in elk rapport met belangrijkste bevindingen in gemakkelijke taal
Wat bepaalt klimaat?
➢ Instraling:
o Zonne-activiteit
▪ 11 jarige cycli
o Baan aarde rond zon
▪ Speelde belangrijke rol bij
klimaatveranderingen op
geologische tijdschaal (vb:
overgang ijstijden –
tussenijstijden)
➢ Omzetting in warmte:
o Reflectie (ijs, wolken, stof vs oceaan,
vegetatie)
▪ Deel van de stralingen die
atmosfeer binnenkomen
weerkaatsen
▪ Hoog albedo = veel straling weerkaatst, laag albedo = veel straling wordt
geabsorbeerd en warmt her oppervlak op
➢ Vasthouden van warmte:
o Broeikasgassen (water, CO2, CH4, N2O…)
▪ Warmte verdwijnt terug naar ruimte maar door broeikasgassen met
vertraging
1
,KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
Broeikasgassen:
➢ Gehalte van broeikasgassen (CO2, N2O en CH4) hoger dan hoogste niveau in geschiedenis
(bij natuurlijke klimaatopwarming)
➢ Menselijke bronnen van broeikasgassen:
o CO2:
▪ Verbranding fossiele brandstoffen (87%)
▪ Veranderingen in landgebruik – ontbossing (13%)
o CH4:
▪ Landbouw – veeteelt en rijstproductie (42%)
▪ Productie en transport van fossiele brandstoffen (38%)
▪ Afval en stortplaatsen (20%)
o N2O:
▪ Landbouw – bemesting en biomassaverbranding (60%)
▪ Verbranding fossiele brandstoffen (14%)
De opwarming van de aarde
➢ Aarde is overal opgewarmd, laatste decennia steeds sneller.
o Sinds 2010 was elk jaar op rij het warmste jaar
➢ Momenteel 1,1°C opwarming in vergelijking met gemiddelde van 1850-1900
De rol van de mens:
Broeikasgassen
Natuurlijke factoren
en interne
variabiliteit
Totale
impact
door mens
Luchtvervuiling
Geobserveerde (aerosolen)
opwarming
➢ Totale geobserveerde opwarming van de aarde komt overeen met de totale impact door de
mens
➢ Luchtvervuiling (aerosolen) hebben een koelend effect omdat ze zorgen voor weerkaatsing
van stralen
o Zorgt voor een tragere opwarming van de aarde
2
,KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
Gevolgen:
➢ Afsmelten van gletsjers: landijs verdwijnt → zeeniveau stijgt, albedo daalt (Thwades Glacier
in West-Antarctica)
➢ Verzuring oceanen: CO2 lost op in water en ook in oceanen → bemoeilijkt opbouw
kalkskeletten (= basis voedselketen oceaan)
o Ook hittegolven in oceanen: verbleking van koraal (koraal verliest algen waarmee ze
samenleven) → koraal sterft af
➢ Meer weersextremen: hittegolven, droogtes,
bosbranden, hevige neerslag, overstromingen…
o De gemiddelde temperatuur stijgt dus meer
kans op extreme temperaturen
o Intensivering watercyclus: warmere
atmosfeer → meer waterdamp → meer
neerslag
o Straalstroom verzwakt (krachtige wind op 10
kom boven aardoppervlak) → extremer, persistenter weer
o Elk weersextreem is tot op zekere hoogte beïnvloed door klimaatverandering
▪ Attributiestudies berekenen aandeel van mens in bepaalde extremen
➢ Verregaande gevolgen die stijging zeeniveau, temperatuur en weerextremen met zich
meebrengen:
o Gezondheid: weather-related mortality, infectious diseases, air-quality respitory
illnesses
o Fauna en flora: loss of habitat and species
o Cryosphere: diminishing glaciers
o Water: bevoorrading, kwaliteit
o Landbouw: betere waterverdeling
o Kusten: erosie van stranden, risico op overstromingen
o Bossen: ontbossing, biodiversiteit in bossen, bosbranden
Kantelpunten:
➢ = een kritisch punt waarbij toekomstige staat van systeem sterk verandert ten gevolge van
een kleine verstoring of natuurlijke variatie. Punt waarbij kleine verandering grote en
zelfversterkende gevolgen kan hebben.
o Onderdeel van systeem aarde
o Na overschrijden van kantelpunt blijven processen doorgaan (‘forcing’) door
zelfversterkende effecten
Akkoord van Parijs:
➢ Klimaatconferentie in Parijs, december 2015
➢ Opwarming beperken tot ‘ruim onder’ 2 ° C, streven naar beperking 1,5 ° C
Opwarming beperken tot 1,5 ° C:
3
, KLIMAATVERANDERING 2022-2023 Olivia Galle
➢ IPCC: “Limiting warming to 1.5° C is not impossible but would require unprecedented
transitions in all sectors of society”
o 2030: halvering van CO2 uitstoot
o 2050: geen CO2 uitstoot meer
➢ Huidige maatregelen volstaan niet:
o Met huidige maatregelen streven we af op 3° opwarming
Klimaatmitigatie:
➢ Uitdaging om op 30 jaar tijd naar een klimaat neutrale maatschappij te worden
➢ Hoe?
o Elke 10 jaar moet de uitstoot van fossiele brandstoffen halveren
▪ Snelle energietransitie
▪ Fossiel-vrije energie + energie-efficiëntie
▪ Aanpassingen in alle sectoren
o Ontbossing en emissies landgebruik stoppen
o Negatieve emissies realiseren
➢ Er is voldoende kennis en technologie!
o Kostprijs is ook in veel sectoren niet het probleem (er zijn vernieuwingen die een
lagere kost gaan hebben dan wat ze opbrengen)
▪ Klimaatopwarming oplossen kost 5-10x minder dan schade herstellen die
klimaatopwarming zal veroorzaken
Terrestrische ecosystemen en klimaatverandering
Hoofdstukken 2 en 9 (enkel lezen)
De koolstofcyclus en klimaatfeedbacks:
Terrestrische ecosystemen
➢ = ecosystemen die aan land geboden zijn
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur olivia1galle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
