Notes de cours
Inleiding tot het recht lesnotities GESLAAGD
- Cours
- C02A2a
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Lesnotities van 2021 EN 2022!
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
1INLEIDING TOT HET RECHT – ACADEMIEJAAR 2022-2023
Prof.dr. Dirk Van Daele
Voor bepaalde onderdelen worden op Toledo genummerde teksten ter beschikking
gesteld, die integraal behoren tot de kennen leerstof. In deze inhoudstafel wordt door
middel van voetnoten aangegeven op welke onderdelen van de leerstof een tekst
betrekking heeft.
Bij de delen van de leerstof waar geen teksten voorzien zijn, volstaat de in de
hoorcolleges gedoceerde materie, uiteraard in combinatie met de toepasselijke
wetgeving. Deze thema’s komen overigens aan bod in talrijke handboeken, die via de
Rechtsbibliotheek hetzij digitaal, hetzij fysiek kunnen worden geraadpleegd. Dit is zowel
nuttig voor studenten die het spoor bijster zijn, als voor studenten die verdere uitdieping
van een thema wensen.
DEEL I. HET FENOMEEN RECHT
HOOFDSTUK I. HET BEGRIP RECHT
I.1. Inleiding
Wat is recht? => veel verschillende definities, MAAR de populairste, meest gebruikte
= recht is in de eerste plaats een normensysteem, normen opgelegd door de overheid
(van normensysteem naar recht) + overheid handhaaft deze normen, kijkt toe dat ze
worden nageleefd en zal overtredingen sanctioneren.
Doel van het recht?
= de mens, in zijn mens zijn en in het samenleven met andere mensen ondersteunen,
richting geven en verbeteren.
Vb. De opgelegde norm: belastingen aangeven, overheid handhaaft en sanctioneert indien
overtreding bijvoorbeeld bij valse belastingaangifte.
Vb. ouders zijn verplicht je te onderhouden, kunnen betaling voor studies niet weigeren
indien ze genoeg geld hebben, overheid kan deze overtreding sanctioneren
I.2. Recht als geheel van bindende regels
Wanneer bindend?
- Rechtsregel moet geldig zijn
- Rechtsregel moet effectief zijn
Verschillende soorten regels, zorgt voor complexiteit (4):
- Algemeen geldende regels
, 2
1. Algemene gebodsbepalingen
2. Algemene verbodsbepalingen
3. Verlofbepalingen
4. Belovende regels
- Regels toepasbaar na keuze
- Wilsaanvullende of suppletieve regels
- Technische regels
I.2.1. ALGEMEEN GELDENDE REGELS
Geldt voor iedereen op een bepaald grondgebied (Belgisch recht: Belgisch grondgebied)
& voor elk rechtssubject (iedereen met een juridische persoonlijkheid, kan drager zijn
van rechten en plichten)
Rechtssubject kan rechtspersoon of mens zijn.
Rechtspersoon ≠ mens? Rechtspersoon = kan rechtshandelingen verrichten als een
volwaardig natuurlijk persoon, hoeft geen mens te zijn => een organisatie,
onderneming,…
Bvb. de Carrefour = rechtspersoon
Zie verdere opsplitsing (4)
I.2.1.1. Algemene gebodsbepalingen
Een gebod = een verplichting, een regel die in België voor elk rechtssubject een bepaald
gedrag stelt
Algemene gebodsbepaling: geldt voor ieder rechtssubject en legt een verplicht gedrag
op, kan positief of negatief omschreven worden.
Art 422 bis strafwetboek: hulp weigeren aan iemand in nood
vb. Arts stelt kindermishandeling vast, mag hij beroepsgeheim doorbreken en politie op
de hoogte brengen? Of moet hij vasthouden aan art 422 bis SW?
Antwoord??
I.2.1.2. Algemene verbodsbepalingen
Verbod! Iets wat je niet mag doen. Hoe zwaarder de fout, hoe zwaarder de straf.
Vb. Tweede huwelijk aangaan terwijl het eerste nog niet ontbonden is
I.2.1.3. Verlofbepalingen
Verlof = een toelating, een deel algemeen geldende regels die iets toelaten aan een
rechtssubject.
Vb. Toelating om te scheiden
Vb. Eigendomsrecht, je mag doen met je goederen wat je wilt
I.2.1.4. Belovende regels
Bepalingen die voor iedereen gelden in België en die een belofte inhouden, een
toekomstige gebeurtenis.
, 3
Vb. Het recht op onderwijs => indien ouders dit niet kunnen betalen wordt het onderwijs
gefinancierd door de overheid.
Vb. Recht op huisvesting
Vb. Recht op een job => werkloosheidsuitkering voor mensen zonder job.
Vb. Recht op een goed leefmilieu
…
I.2.2. REGELS TOEPASBAAR NA KEUZE
= Regels die gelden na het maken van een bepaalde keuze, en wanneer een bepaald
rechtssubject een bepaalde activiteit wenst te ontplooien.
Vb. Je trouwt, in een huwelijk zijn er regels, trouw je niet, dan zijn deze regels niet voor
jou van toepassing.
I.2.3. WILSAANVULLENDE OF SUPPLETIEVE REGELS
Een algemeen geldende regel, moet ik mij daarnaar gedragen? Of zal ik er vanaf wijken
Veel van de regels van het recht gelden maar wilsaanvullend, gelden maar voor zover de
betrokkenen niets anders beslissen, hun wil komt eerst! Ze zijn suppletief.
Vb. mensen gaan trouwen, hoe regelen we het geld? Het recht geeft je de keuze, maar je
mag ook je zaak zelf regelen, door middel van een huwelijkscontract.
Vb. als er niets in je kotcontract staat over je probleem, heeft de wet hier sowieso
standaard regels over die je kan volgen.
I.2.4. TECHNISCHE REGELS
Het recht bevat een aantal belangrijke technische regels, die betrekking hebben op allerlei
aspecten van het recht (termijnen, akten, procedures,…). Het zijn de nutsleidingen van
het rechtssysteem.
Vb. welke vermeldingen moeten er op een document staan? Milieurecht: welke stoffen
mag je uitstoten,…
I.3. Recht en de maatschappelijke orde
Waarom recht nodig? Waar je een samenleving hebt, daar heb je recht. Waar je een
maatschappij hebt, daar heb je recht, ook al is deze heel primitief.
Recht is een beleidsinstrument!
‘Ubi scocetias ibis lus’
- Latijnse zin; lus is recht, secreitas: societe, maatschappij, ubi is: waar, ibi is: daar
- Waar je een samenleving hebt, daar heb je recht. Waar je een maatschappij hebt
(hoe primitief dan ook), daar heb je recht.
- Maar ook: als je recht hebt, heb je een samenleving. => Ubi Ius, Ibi Societas
- Recht wijzigt, dat is mensenwerk
I.4. Recht en gezag
Binding tussen recht en gezag => 2 standpunten:
1. Het uitvaardigen van recht?
2. Naleving van de regels?
, 4
Bij moderne samenleving: recht wordt uitgevaardigd door rechtsvormende
organen van de gemeenschap, die door deze gemeenschap zelf, via vrije
verkiezingen, aangesteld worden. Staat = rechtsgemeenschap bij uitstek, het
genereert nieuwe regels via wetgeving (wetgevende macht), maakt toepassing van
deze regels mogelijk via de regering en administratief apparaat (uitvoerende
macht), en past ze in rechtbanken toe voor de beslechting van geschillen
(rechterlijke macht).
Centraal niveau en deelstatelijk niveau.
De overheid ≠ de staat
Gezag wordt verdeeld over verschillende niveaus zie hierboven
Categorie van Remus? => EXAMENVRAAG
Overheid:
Centraal niveau enerzijds en deelstaten anderzijds. Sommige landen hebben enkel
deelstaten
vb. Noord-Amerika is een federale staat, met enkel deelstaten. België is een federale
staat, met 3 verschillende deelstaten:
België als federale overheid met 3 gemeenschappen en 3 gewesten
- Vlaams, Waals en Brussels gewest
- Vlaamse, Franse en Duitse gemeenschap
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur crimen123. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans