Notes de cours
College-aantekeningen Oudheid II
- Cours
- Établissement
- Book
Overzichtelijk weergegeven en uitgewerkte aantekeningen van alle hoorcolleges van het vak Oudheid II zoals gegeven aan de Radboud Universiteit.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Plus de résumés pour
-
Samenvatting Een kennismaking met de oude wereld - Klassieke oudheid (B-ODISEE-JPO0SY)
-
Boeksamenvatting 'Een kennismaking met de Oude Wereld' h12 t/m 16 (minus hoofdstuk 13)
-
Een kennismaking met de Oude Wereld boeksamenvatting (h1 t/m 11)
2 revues
Par: marcoveldkamp123 • 1 année de cela
Par: bartdenteuling2002 • 1 année de cela
Vendeur
S'abonner
socialhermitcrab
Avis reçus
Aperçu du contenu
Ab Urbe Condita: de ‘stichting’ van Rome! belangrijk: de Griekse en Romeinse wereld waren niet gescheiden: ze bestonden naast
elkaar en hadden onderling contact
Je kunt op verschillende manieren kijken naar een fenomeen als het ‘stichten’ van een stad:
• Vanuit een bepaalde historische gebeurtenis: bijv. in 753 v. Chr. zouden Romulus &
Remus volgens de legende een nederzetting hebben gesticht
• Vanuit een langetermijnproces:
o 10e – 6e eeuw v. Chr.: ontwikkeling van de stam van de Latijnen in Latium,
eerste nederzettingen
o 7e – 6e eeuw v. Chr.: Rome wordt echt een stad, gezien de monumentale
architectuur
• Vanuit latere verhalen & herinneringen: de Romeinen proberen hun verleden te
begrijpen
Verhalen: Aeneas, Romulus & Remus
Literaire bronnen over de stichting van Rome stammen uit latere tijden:
• Ennius, Annales (ca. 180-170 v. Chr.)
• Cicero, De re publica (54-52 v. Chr.)
• Vergilius, Aeneïs (29-19 v. Chr.)
• Livius, Ab urbe condita (publicatie vanaf ca. 25 v. Chr.
! Veel van deze auteurs (waaronder Livius) zijn zich ervan bewust dat de verhalen &
mythen waarschijnlijk niet echt gebeurd zijn
Aeneas
• Bijfiguur uit Homerus die met vader en kind uit Troje vlucht
• Poseidon voorspelde in Homerus dat hij belangrijke heerser zou worden & een nieuw
rijk zou stichten
o Romeinen plaatsen zichzelf in Griekse traditie
• Belandt in Carthago, wordt verliefd op koningin (Dido), maar hij verlaat haar om de
voorspelling waar te maken → Dido vervloekt hem en zijn nageslacht
o Dient als verklaring voor Punische oorlogen tussen Rome & Carthago
• Aeneas landt op Italische kust in Lavinium
• Zijn zoon (Ascanius) sticht boven Lavinium de stad Alba Longa, waar afstammelingen
van Aeneas 300 jaar lang over zouden regeren; ook Romulus & Remus stammen van
hem af
Romulus & Remus
• Koning Amilius ziet hen als bedreiging voor de troon → laat ze achter in de Tiber,
maar ze worden gevonden bij de Palatijnheuvel door een herder
• R & R worden gezoogd door een wild dier en opgevoed door de herder Faustulus
• Ze willen een stad stichten, maar krijgen ruzie over de juiste heuvel → Romulus
vermoordt Remus
• Op Palatijnheuvel wordt herinnering aan Romulus in stand gehouden: zijn
(vermeende) herdershutje bleef bestaan
! Waarschijnlijk was deze hut nep; toch werd hij onderdeel van het collectieve
geheugen & gedeelde herinneringen van Romeinen als heilige plaats
! Oorspronkelijk hoorden de verhalen van Aeneas en Romulus & Remus waarschijnlijk niet
bij elkaar, maar zijn ze later samengevoegd. Vergilius was één van de eersten die dit deed in
Aeneis
,Ontwikkeling Rome in de mediterrane context
• Niet alleen Rome; er waren meerdere belangrijke nederzettingen & volkeren op het
Italisch schiereiland (bijv. de Etrusken) waar geleidelijk complexere
samenlevingsvormen ontstonden
• Er was veel (handels)contact met andere beschavingen
• Uiteindelijk wordt Rome wel dominant:
Rome
• Rome heeft gunstige ligging aan rivier & ligt dicht bij zee
• Tot ca. 10e eeuw v. Chr.: kleine huttendorpjes op de verschillende heuvels (Rome is
gebouwd op 7 heuvels); doden werden begraven in dalen
• Iedere heuvel was een aparte gemeenschap, maar al vroeg gaan deze samenwerken:
o Ze bouwden gemeenschappelijke publieke ruimtes zoals het Forum
Romanum; deze lag laag in een dal en moest beschermd worden tegen
overstromingen van de Tiber → gezamenlijk verhoging bouwen (te groot & te
duur voor één gemeenschap)
o Hier is een Latijnse inscriptie gevonden:
▪ Religieuze wettekst die bepaalde wie er in het heiligdom mocht komen;
getuigd van institutionalisering, complexe samenleving
▪ Het woord ‘koning’ is hierop te lezen
o Monumentale architectuur: grote tempels werden gebouwd, zoals de tempel
van Jupiter waarvan fundering bewaard is gebleven. Kost veel moeite, grote
investering; getuigt van arbeidsdeling & samenwerking
o Bouw van stadsmuren om de heuvels heen; was lang proces, duurde van 4e tot
6e eeuw v. Chr.
o Tempel van Sant’omobono, heiligdom aan oever Tiber bij de haven; er zijn
handelsgoederen uit Griekenland & Egypte aangetroffen, en de tempel is
gedecoreerd met terracotta beelden van Athene & Herakles (Romeinen waren
dus op de hoogte van Griekse cultuur)
Chronologie Grieks-Romeinse wereld
Grieks Romeins
Archaïsche periode (750-500) Koningstijd (753-509)
Klassieke periode (500-330) Vroege Republiek (509-265)
Hellenistische periode (330-30) Midden Republiek (264-133)
Late Republiek (133-30)
Conclusie
• Verhalen over de stichting van Rome blijven belangrijk in latere Romeinse Rijk
o Nadruk op “Mediterrane connectie” (Aeneas)
o Rome als exceptionele stad
• De vroege ontwikkeling van de stad en politieke gemeenschap (vnl. op basis van
archeologie)
o Rome in eerste instantie niet exceptioneel in Italiaanse context
o Zeer gunstige ligging – Mediterrane connecties
o Ontwikkeling van forum als politiek centrum
o Ontwikkeling van de stad: tempels, stadsmuur
De Romeinse Republiek
Begin: in 509 met de verjaging van de laaste koning
Bronnen
• De meeste bronnen die we hebben over deze tijd stammen uit latere perioden
• De Romeinen kenden wel schrift, maar nog geen schriftcultuur (dat kwam pas later);
pas vanaf ca. 300 v. Chr. hebben we teksten:
, o Inscripties op tempels, bijv. van de geldschieters; toont aan hoe belangrijk het
was om zichtbaar te zijn
o Overgeleverde fragmenten van geschiedschrijvers
Andere belangrijke bronnen
• Polybius (2e eeuw v. Chr.): was een Griek die tijd doorbracht in Rome, probeerde
‘superioriteit’ Rome te verklaren
• Livius (1e eeuw v. Chr.): schrijft Ab Urbe Condita over de stichting van Rome
! doel van geschiedschrijvers was niet per se objectiviteit of een hoog
waarheidsgehalte, maar het verhaal zo mooi/literair mogelijk vertellen (ook wel ‘Clio’s
cosmetics’ genoemd) en de verheerlijking van Rome zelf
• Wetteksten: casuïstisch geformuleerde wetten die nauwelijks veranderden; latere
schrijvers refereerden er al aan
o Twaalf Tafelen (450 v. Chr.): codificatie van gewoonterecht; de tafelen zelf
hebben we niet, alleen referenties eraan van latere auteurs
o Digesten (samengesteld in 6e eeuw n. Chr.): alle wetgeving uit de Romeinse
Republiek verzameld en kritisch bekeken
• Annales: optekening van belangrijke gebeurtenissen/zaken/personen; ook deze
hebben we niet (of alleen fragmenten ervan), maar zijn gereconstrueerd uit werken
latere auteurs
o Fasti consulares: lijst van wie wanneer consul was
o Fasti Triumphales: belangrijke overwinningen van het leger die werden geëerd
met een Triumphus (triomftocht)
o Annales Maximi: belangrijke gebeurtenissen in een jaar
Sociale relaties
• Gentes (enkelvoud gens): families/clans o.l.v. een pater familias die een belangrijke
politieke en sociale rol vervulden; veel beslissingen vonden op dit niveau plaats.
• Patronus & cliëns: patronus (beschermheer) ondersteunt cliëns op verschillende
manieren (aangezien er geen sociaal vangnet of sociale wetten waren vanuit de
overheid) in ruil voor politieke steun
• Dignitas (prestige): reputatie, moreel aanzien, waardigheid, status; was heel
bepalend voor sociale positie
• Pietas: eerbied voor de goden & vroomheid (waaruit steun van de goden voortvloeit)
was belangrijk om serieus genomen te worden in de Romeinse samenleving
Sociale standen
• Patriciërs: leden uit adellijke geslachten die o.b.v. deze status politieke macht naar
zich toe konden trekken; was maar een hele kleine groep
• Plebejers: ‘de rest’, het gewone volk
! was geen heterogene groep: veel onderlinge verschillen m.b.t. rijkdom
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur socialhermitcrab. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53068 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans