Beleidsthema’s in de
jeugdhulp
DEEL 1: BREDERE CONTEXT
1 Inleiding
- Kader schetsen waarbinnen beleid vorm krijgt
o Breed maatschappelijke (macro)
en organisationele (meso) context
o Dus “wat vooraf gaat” aan beleid oftewel de “voorwaarden” voor beleid
o Binnen welke maatschappelijke en economische context situeren de actoren van het
beleid zich, binnen welke structurele moeten ze handelen?
- Verschillende sociale niveaus (komt wss op het examen)
o Breed maatschappelijke (macro)
o Organisationele (meso)
Alle organisaties bij elkaar (bedrijven, vzw’s, jeugdhulporganisaties, …)
o Individuele niveau, gezin, hulpverlener (micro)
o Macro + meso + micro = sociale context
De 3 contexten die we analytisch kunnen onderscheiden staan niet los van
elkaar: ze zitten in elkaar vervat. Zo maken de meso en de micro context deel
uit van het grotere geheel (dus van de macro context), en maakt de micro
context deel uit van de meso context (cfr. Doosje in doosje in doosje)
- Sociaal:
o Wetenschappelijk
De sociale context
Het sociale
= (Som van alle) gedrag gericht op anderen (sociaal handelen)
Kan dus ook ‘negatief’ zijn
֍ Bv. drugsbendes gooien granaat naar woning (zie actualiteit
Antwerpen)
֍ Bv. vluchtmisdrijf in het verkeer (zie actualiteit ong. 5000 per
jaar): is sociaal gedrag, de persoon die vluchtmisdrijf pleegt
is bezig met elementen uit het sociale, bv. de wetgeving
rond dronken rijden. Ook dit negatieve ‘asociale’ gedrag is
dus sociaal gedrag
o Dagelijks taalgebruik
1
, Sociaal zijn
= Persoonlijkheidskenmerk individu
Graag bij mensen
Goed met mensen
Houdt rekening met anderen
Zet zich belangeloos in voor anderen
…
1.1 Definities
- Beleid:
o Woordenboek:
De manier waarop je zaken aanpakt
Regels, maatregelen en handelswijzen die ervoor zorgen dat bepaalde
doelstellingen worden bereikt
(definitie in eigen woorden kunnen geven, vooral de onderlijnde
woorden zijn belangrijk)
Bv. Corona-pandemie indijken => coronabeleid
Bv. Leerachterstand kwetsbare jongeren inhalen => onderwijsbeleid
Bv. een beleid uitstippelen, een beleid maken, een beleid uitvoeren,
een beleid beïnvloeden,…
֍ Bv. klimaatbeleid beïnvloeden: betogingen Youth For Climate
o Beleid is dus: KEUZES maken
Kiezen uit doelstellingen
Kiezen uit manieren van aanpakken
Rekening houden met (ongewenste) gevolgen ?
Bv. coronabeleid
Doel: virusverspreiding indijken
Hoe: lockdown
Effectief voor fysieke gezondheid (de curve is gezakt); maar wat met
psychische & sociale gezondheid? Wat met economie?
֍ Een beleid is effectief als het zijn doelstellingen bereikt
o Beleid kan op:
Microniveau: bv. afspraken in het huishouden
Mesoniveau: bv. katholieke zuil die jeugdinstellingen financiert, ze bidden
voor het eten
Macroniveau: bv. 9 miljoen euro vrijgemaakt door minister van onderwijs om
achterstand op school door corona in te halen.
beleid kan op elk niveau, maar primeert op macroniveau omdat het
beleid daar gemaakt wordt
- Jeugdhulp:
o Ondersteuning van, en het hulp en zorg bieden aan,
o jeugdigen die de leeftijd van 18 jaar nog niet hebben bereikt (…) en hun ouders
o bij het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen van
o of omgaan met de gevolgen van
2
, o psychische problemen en stoornissen, psychosociale problemen, gedragsproblemen
of een verstandelijke beperking van de jeugdige, of opvoedingsproblemen van
ouders
o Met het oog op het bevorderen van de deelname aan het maatschappelijk verkeer
o en van het zelfstandig functioneren
o van deze jeugdigen (…)
Mogelijke definitie van jeugdhulp, niet vanbuiten kennen
- Jeugdhulpbeleid:
o De manier waarop de zaken worden geregeld door de actoren in het jeugdhulpwerk
om de doelstellingen van de jeugdhulp te bereiken
(Definitie in eigen woorden kunnen geven, vooral de onderlijnde woorden
zijn belangrijk)
1.2 Economie De economie
- De economie voegen we als dimensie toe aan het schema van het sociale
o Het overspant de verschillende niveaus
Krijgt vorm om de verschillende niveaus
Beïnvloedt de verschillende niveaus
o Is een belangrijke (financiële) voorwaarde voor het kunnen voeren van beleid
- Voorbeeld 1
o Zorgleerkracht lagere school
o Veel kinderen met ADHD op school
3
, o Wil ADHD-kit laten aankopen door school
o Hoe ga je te werk?
Voorstellen aan de directie, kijken of er budget is, kijken of dit in het beleid
past van de school, …
o Mogelijke reacties van directie?
1. Ja
2. Nee, niet ons beleid
3. Ja, maar geen geld
Hier dus link met economie
֍ Er worden publieke middelen vrijgehouden door de regering
en het parlement die verdeeld worden onder de
verschillende scholen (=subsidies)
֍ Deze publieke middelen komen via de belastingen bij de
overheid
Privé-geld aanspreken? Hoe? Wie?
֍ Bv. gemeente, sponsors, benefiet, eigen zak, …
- Voorbeeld 2
o Vlaamse regering maakt € 9 miljoen vrij voor corona-leerachterstand weg te werken
o Waar komt die € 9 miljoen
vandaan?
o Want “BELEID” kost GELD
o Financiering?
Deze 9 miljoen euro komt uit de economie, uit de publieke middelen die
gereserveerd zijn voor het onderwijs, m.a.w. de school krijgt subsidies
- Deze voorbeelden laten zien dat beleid = KEUZES MAKEN
o Welke noden/problemen/doelstellingen hebben we?
o Hoe gaan we daaraan tegemoetkomen?
o Bijna altijd is daar GELD voor nodig
- Herkomst geld (voor beleid)?
o Grootste deel = publieke middelen (BELASTINGEN)
- Herkomst belastingen?
o Lonen, bedrijfswinsten, consumptie etc… (INKOMSTEN)
- Herkomst inkomen (rijkdom, welvaart)?
o Economie!
Beleid maken is dus afhankelijk van de economie
- Wij moeten het verband tussen economie en beleid kunnen uitleggen
1.2.1 Wat is economie
- Levende wezens (ook mensen) willen van nature overleven, daarvoor voldoen aan
basisbehoeften zoals voedsel, bescherming tegen barre weersomstandigheden & tegen
gevaar. Maar voldoen aan basisbehoeften gaat niet vanzelf, men moet er iets voor doen:
o Dieren,…
Overleven op basis van instinct
o Oermensen gaan verzamelen, jagen, etc.
4
