Hoofdstuk 1. Erven.......................................................................................................................................................................... 89
Afdeling I. Basisbegrippen .......................................................................................................................................................... 89
Afdeling II. Openvallen van de nalatenschap ............................................................................................................................. 90
Hoofdstuk 2. Erfbekwaamheid ....................................................................................................................................................... 91
Afdeling I. Begrip en voorwaarden ............................................................................................................................................. 91
Afdeling II. Bestaan ..................................................................................................................................................................... 91
Afdeling III. Overlevingsvoorwaarde .......................................................................................................................................... 92
Afdeling IV. Uitsluitng en verval ................................................................................................................................................. 92
Afdeling V. Onwaardigheid ......................................................................................................................................................... 93
Hoofdstuk 3. Wettelijke erfgerechtigden ....................................................................................................................................... 94
Afdeling I. Ordes ......................................................................................................................................................................... 94
Afdeling II. Lijnen, graden, plaatsvervulling ............................................................................................................................... 95
Afdeling III. In de eerste orde ..................................................................................................................................................... 97
Afdeling IV. In de tweede orde ................................................................................................................................................... 98
Afdeling V. In de derde en vierde orde ...................................................................................................................................... 99
Afdeling VI. De kinderloos overleden geadopteerde ............................................................................................................... 101
Afdeling VII. Wettelijke terugkeer ............................................................................................................................................ 102
Hoofdstuk 4. De langstlevende echtgenote .................................................................................................................................. 102
Afdeling I. Plaats in de devolutie van de KKE ........................................................................................................................... 102
Afdeling II. Voorwaarde voor wettelijk erfrecht LLE ................................................................................................................ 103
Afdeling III. Het erfrecht van de LLE ......................................................................................................................................... 103
Afdeling IV. Regels voor het vruchtgebruik .............................................................................................................................. 104
1
, Hoofdstuk 5. De langstlevende samenwonende partner ............................................................................................................. 107
Afdeling I. Voorwaarden ........................................................................................................................................................... 107
Afdeling II. Het erfrecht van de LLP .......................................................................................................................................... 107
Hoofdstuk 6. De staat ................................................................................................................................................................... 108
Hoofdstuk 8. Hoe de nalatenschap verkregen wordt ................................................................................................................... 109
Afdeling I. De situatie van de erfgerechtigde ........................................................................................................................... 109
Afdeling II. De verkrijging van het bezit.................................................................................................................................... 110
Afdeling III. De optie van de erfgerechtigde............................................................................................................................. 111
Hoofdstuk 9. Geen keuze vooraf, geen erfovereenkomsten? ....................................................................................................... 113
Afdeling I. Verboden erfovereenkomsten? .............................................................................................................................. 113
Afdeling II. Bedingen over de nalatenschap van een derde ..................................................................................................... 114
Afdeling III. Bedingen over de eigen nalatenschap .................................................................................................................. 115
Hoofdstuk 10. Verdeling van de nalatenschap ............................................................................................................................. 116
Afdeling I. Begrip verdeling ...................................................................................................................................................... 116
Afdeling II. Soorten verdeling ................................................................................................................................................... 117
Afdeling III. Inbreng .................................................................................................................................................................. 117
Afdeling IV. Bijkomende regels................................................................................................................................................. 122
Giften en rechtshandelingen onder kosteloze titel ....................................................................................................................... 123
Soorten giften ........................................................................................................................................................................... 124
Wantrouwen van de wetgever ................................................................................................................................................. 125
Algemene regels voor giften ......................................................................................................................................................... 125
Toestemming ............................................................................................................................................................................ 125
Anticiperen op de toestemming ............................................................................................................................................... 126
Vrij van wilsgebreken ............................................................................................................................................................... 126
Bekwaamheid om te geven ...................................................................................................................................................... 127
Bekwaamheid om te krijgen ..................................................................................................................................................... 130
Voor wie gelden bijzondere voorwaarden ............................................................................................................................... 131
Voorwerp van de schenking ..................................................................................................................................................... 133
Oorzaak ..................................................................................................................................................................................... 133
Voorwaarden ............................................................................................................................................................................ 135
Schenkingen .................................................................................................................................................................................. 137
De eigenlijke of rechtstreekse schenking ................................................................................................................................. 137
Het schenkingscontract (bij rechtstreekse schenking) ............................................................................................................. 137
Nietigheid van de schenkingsakte(bij rechtstreekse schenking) ............................................................................................. 139
De onherroepelijkheid van de schenking(bij rechtstreekse schenking) .................................................................................. 139
De ontbinding van de schenking(bij rechtstreekse schenking) ................................................................................................ 140
De handgift ............................................................................................................................................................................... 141
Onrechtstreekse schenking ...................................................................................................................................................... 142
Vermomde schenking ............................................................................................................................................................... 143
Legaten ......................................................................................................................................................................................... 143
Het testament ........................................................................................................................................................................... 143
Essentiële kenmerken van het testament ................................................................................................................................ 144
Eigenhandig testament............................................................................................................................................................. 145
Authentiek testament .............................................................................................................................................................. 147
Testament in internationale vorm ........................................................................................................................................... 148
Herroeping van testamenten ................................................................................................................................................... 148
Legaten ..................................................................................................................................................................................... 149
2
Drie bijzondere giften ................................................................................................................................................................... 152
De globale erfovereenkomst......................................................................................................................................................... 153
De globale erfovereenkomst .................................................................................................................................................... 153
De geldigheidsvoorwaarden ..................................................................................................................................................... 154
Gevolgen ................................................................................................................................................................................... 155
Reserve en beschikbaar deel............................................................................................................................................. 157
Reserve.......................................................................................................................................................................................... 157
De reserve................................................................................................................................................................................. 157
omvang van de reserve ............................................................................................................................................................ 157
essentiele kenmerken van de reserve ...................................................................................................................................... 158
werking van de reserve ............................................................................................................................................................ 160
de reserve van de LLE ............................................................................................................................................................... 164
FAMILIAAL VERMOGENSRECHT
LES 1 – RELATIEVORMEN, RELATIERECHT EN RELATIEVERMOGENSRECHT
1. RELATIEVORMEN
Er bestaan drie wettelijke vormen van samenwonen. Onder een relatie verstaan we een koppel dat samenwoont.
- Koppel = Een koppel is 2 of meerdere personen, ongeacht het geslacht, die met elkaar een affectieve band hebben en
een gezamenlijke huishouding voeren.
- Gezamenlijke huishouding = Onder hetzelfde dak leven en bepaalde kosten (huisvesting, gezondheidszorg, etc.) delen.
Huwelijk
De verschillende relatievormen zijn aan evoluties onderhevig. Vroeger was het huwelijk de enige relatievorm. Vandaag de dag is
het huwelijk nog steeds de meest gereglementeerde samenlevingsvorm.
Het huwelijk overstijgt de strikte relatie tussen beide personen maar heeft ook gevolgen ten aanzien van derden. U wordt aan
bepaalde beperkingen onderworpen wat betreft uw rechts- en handelingsbekwaamheid.
Op het vlak van het homohuwelijk zijn ook belangrijke ontwikkelingen geweest.
Wettelijke samenwoning
De wettelijke samenwoning is ingevoerd in 1998 als ‘minihuwelijk’, het was een politiek compromis omdat het homohuwelijk
nog ‘een stap te ver’ was. Een wettelijke samenwoning heeft minder formaliteiten, vooral wat betreft de beeïndiging van de
wettelijke samenwoning.
Er zijn veel evoluties in het recht, enerzijds is er een tendens naar een gelijkschakeling tussen gehuwden en wettelijk
samenwonenden, voornamelijk op vermogensrechtelijk vlak. Deze gelijkschakeling is nog niet volledig, het Grondwettelijk Hof
heeft al meerdere arresten geveld waarin ze er van uitgaan dat eenieder volledig geïnformeerd is over de relatie dat ze aangaan.
Het Grondwettelijk Hof gaat dus uit van het principe ‘nemo censetur ignorare legem’. In de praktijk is niet iedereen steeds op de
hoogte van de verschillen tussen een huwelijk en een wettelijke samenwoning.
Het huwelijk staat enkel open voor mensen die een seksueel affectieve band hebben. Bij de wettelijke samenwoning hoeft dit
niet, u kan wettelijk samenwonen met uw broer of zus.
3
, Het aantal wettelijke samenwoningen en beëindigingen dalen
Er zijn 36.329 verklaringen van wettelijke samenwoning gemeld. Dat is een daling van 11% ten opzichte van 2019. Het
aantal beëindigingen van wettelijke samenwoning daalr nog meer: - 16,9% ten opzichte van 2019 tot 21.845.
De gemiddelde duur van wettelijke samenwoning vóór beëindiging blijft toenemen: van 4,8 jaar in 219 tot 5,2 jaar in
2020.
In 2020 was het huwelijk in 47,9% van de gevallen de reden om een wettelijke samenwoning stop te zetten en de
verklaring in onderlinge overeenstemming 41,8% van de gevallen. (...)
Bron: FOD Economie (Statbel), 9 september 2021
Feitelijke samenwoning
In 1804 was de feitelijke samenwoning onkies. Men beschouwde “het concubinaat” als strihjdig met de openbare orde of de
goede zegen. Men vond het eigenaardig, een soort vergoeding voor seksuele prestaties. Dit verklaard waarom de wetgever
destijds geen formele regels hierrond heeft ingevoerd.
Niettemin zien we dat de feitelijke samenwoning wel altijd een feitelijke realiteit is geweest en nog altijd blijft. Er wordt soms
wel rekening gehouden met de feitelijke samenwoning in het recht (aanknoping feitelijke realiteit, bv. socialezekerheidsrecht).
In de familierechtelijke rechtspraak is er ook een evolutie.
2. RELATIERECHT
FEITELIJK SAMENWONEN
Een louter feit ingeschreven in het bevolkingsregister. Er is geen civielrechtelijk statuut, wel af en toe ad hoc verwijzingen naar
de feitelijke samenwoning. Het is een informeel gebeuren. We zien bijvoorbeeld in de fiscaliteit dat er verschillende tarieven
tellen naargelang de verwantschapsband tussen schenker en begiftigde. Feitelijk samenwonenden worden fiscaal gezien soms
gelijkgesteld met gehuwden, indien ze een voldoende duurzame samenwoning hebben. Belangrijk is dat er niet wordt nagegaan
wat de beweegredenen zijn om samen te wonen (bv. Alleenstaande dochter die samenwoont met haar bejaarde moeder).
De feitelijke samenwoning vergt wel een administratieve formaliteit, u moet ingeschreven worden in de bevolkingsregisters.
Ook de beëindiging is een feit dat wordt geregistreerd in bevolkingsregisters. De formaliteiten die gelden voor het aangaan
gelden grosso modo ook voor het einde van de samenwoning.
Er is geen wettelijke alimentatie, ev. conventioneel of schadevergoeding/natuurlijke verbintenis. Indien u dus een alimentatie
wil zal u zelf conventionele regelingen moeten treffen. In de rechtspraak worden wel bepaalde constructies ontwikkeld om
feitelijk samenwonenden op het einde van de rit toch te beschermen. Vaak is één van de twee samenwonenden economisch
actiever dan de andere. Na beeïndiging van de relatie kan er dus iemand financiëel benadeeeld worden. Familierechters hebben
concepten ontwikkeld om feitelijk samenwonenden in deze situatie toch te beschermen. De beeïndiging mag niet abrubt zijn.
De rechters hebben ook de constructie van de natuurlijke verbintenis ontworpen. Dit is een moreel engagement waaraan de
rechters burgerechtelijke gevolgen kunnen hechten als er kan bewezen worden dat er bijvoorbeeld een financiële steun was van
de ene feitelijke samenwonenden (ik ben niks verschuldigd want het geld dat ik heb is mij toegekomen op grond van een
natuurlijke verbintenis). Sommige rechters gaan mee in dit concept, andere niet. De afwezigheid van een wettelijke regeling
dwingt partijen om creatief te zijn.
WETTELIJK SAMENWONEN
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur justienvanstrydonck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €13,98. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
