INFUSIETHERAPIE
DEFINITIE INFUSIE
Infusie = het toedienen van kleine of grote hoeveelheden vocht, elektrolyten, voedingsstoffen en/of
geneesmiddelen langs parenterale (= buiten het maag-darm stelsel om) weg.
Doel: afwijkingen in volume (kwantiteit) en samenstelling (kwaliteit), alsook de pathologische gevolgen van
deze afwijkingen voorkomen of herstellen.
Als VPK moet men sinds de wet van juni 1990 een infusie veilig kunnen toedienen. Verpleegkundige
handelingen met betrekking tot infusietherapie zijn opgesplitst in B1 en B2 handelingen.
B1: plaatsen van een intraveneuze katheter in perifere vene en intraveneuze infusie met een
isotonische zoutoplossing, plaatsen van een intraveneuze infusie met een isotonische
zoutoplossing via een subcutaan poortsysteem.
B2: voorbereiding, toediening van en toezicht op intraveneuze infusies en transfusies,
verwijderen arteriële en centraal veneuze katheters, afname en behandeling van
transfusiebloed en van bloedderivaten, verrichten van flebotomie, voorbereiding en
toediening van medicatie (intraveneus of subcutaan (hypodermoclyse))
Elektrolyten = zouten; komen zowel voor binnen als buiten de lichaamscellen, waarbij er sprake is van een
verdeling tussen beide. Tussen deze delen wordt een elektrolytenbalans gehandhaafd. Als
deze balans wordt verstoord, kunnen de organen niet normaal functioneren.
Extracellulaire vloeistof (buiten lichaamscellen): natrium, chloride en bicarbonaat
Intracellulaire vloeistof (in cellen): kalium, calcium en magnesium
INDICATIES INFUSIE
- Afwijkingen in volume en samenstelling van de lichaamsvochten herstellen (kwalitatief of kwantitatief)
Organisme is niet meer in staat om vochtverliezen te compenseren
Vb. Uitgebreide brandwonden, overvloedige diarree, koorts bij kinderen, weinig drinken,
overvloedig braken, ernstige bloedingen, hypovolemische shock
- Normale voedingsbehoeften van het organisme verzekeren wanneer voedingsbehoeften niet mogelijk of
onvoldoende is langs maagdarmstelsel
Vb. bewusteloze patiënten (coma, schedeltrauma), slikstoornissen (CVA), operaties aan mond en
spijsverteringsstelsel
- Desintoxicatie
Personen die producten hebben ingenomen die gevaarlijk zijn, sneller de middelen uit het lichaam
krijgen
Verdunnen/neutraliseren van de concentratie van het middel in de bloedbaan
- Toegangsweg geneesmiddelen intraveneus
- Diagnostiek
Toedienen van contrastvloeistof om weke delen zichtbaar te maken voor bepaalde onderzoeken
- Waakinfuus (KVO = Keep Vein Open)
Perifere toegangsweg openhouden: 3 ml/uur
- Totale parenterale nutritie: voedingsstoffen toedienen, supplementaire/totale vocht- en voedingstherapie
,METHODEN
Traag druppelinfuus - Oligurie = lage diurese (weinig plassen), minder dan 0,5l per 24u (mogelijke
oorzaak: dehydratatie, weinig vochtinname, groot vochtverlies)
- Anurie = geen urineproductie of zeer weinig urineproductie, minder dan of
gelijk aan 50ml over 24u (mogelijke oorzaken: shock, ernstige nierziekten)
- Vochtbeperking
Snel druppelinfuus - Hypercalciëmie
- Geforceerde diurese (intoxicatie)
Normaal druppelinfuus kan 1-3l/24u
TOEGANGSWEGEN
INTRAVENEUS OF VENOCLYSE
Vasculaire katheters: - Perifeer veneuze katheters
- Centraal veneuze katheters
Niet getunnelde CVK
Getunnelde CVK
Geïmplanteerde CVK
Belangrijk: - Katheter altijd volledig inbrengen, anders meer risico op infectie
- Nooit de naald terug opschuiven, geeft kans dat er een stukje katheter doorboord wordt en
in bloedbaan terecht komt (= katheterembolie)
- Max. van 7 dagen om een katheter te laten zitten en dan opnieuw prikken, vanaf er tekenen
zijn van flebitis (= ontsteking van de aders) moet de katheter direct verwijderd worden
Trimafstand = afstand tussen de punt van de naald en het begin van de katheter
HYPODERMOCLYSE
Plaats: - Bovenste deel van de dij
- Bovenarmen
- Flanken van de buik
- Borststreek
- Onder het schouderblad (rugzijde – kindjes)
,Toedienen van: - Vocht: max. 2l/24u
- Medicatie (vb. morfine, insuline)
Voordelen: - Snelle plaatsing en kan aangeleerd worden
aan de patiënt zelf
- Weinig toezicht, minder risico’s op
complicaties, katheter afsluiten met
doorprikbaar latexdopje (niet hepariniseren!)
- 5 tot 7 dagen ter plaatse laten
Nadelen: - Geleidelijke resorptie (max. 5ml in shot)
- Na 10 min de volgende dosis
- Pijnlijk
- Minder keuze aan vloeistoffen en medicatie
- Vorming van vloeistofzakken warmwaterzak
INTRASOSEUS INFUUS
Plaatsmogelijkheid van speciale schroef: - Sternum bij volwassenen
- Tibia (scheenbeen) bij kinderen
- Femur (dijbeen) bij kinderen
Wegens het te groot risico van infectie en daar het te pijnlijk is, wordt
deze methode enkel en alleen in de acute zorg nog toegepast.
INTRATHECALE INFUSIE
Meest gebruikte toegangsweg bij pijnpompen!
Verschil met epidurale: epidurale verdoving (PCEA-pomp) is in de epidurale ruimte (onderste ledematen en
de blaas mee verdoofd) en de interthecale verdoving (PCIA-pomp) is in het
ruggenmerg)
, INFUSIEMATERIAAL
INFUSIEVLOEISTOFFEN
VOORKOMEN
Verpakking: - Glazen fles: recycleerbaar, luchttoevoer noodzakelijk
- Plastieke flessen: hard en zacht materiaal
- Plastieke infusiezakken = Viaflex: inhoud kan variëren van 50-1000ml (3000ml bij
compartimentzakken)
Etiket: - Aard van de vloeistof
- Samenstelling
- Luchtledig
- Kiemvrij
- Apyrogeen
- Vervaldatum
Uitzicht: - Helder
- Kleurloos (meestal)
Uitzondering: Eiwitoplossingen (geel-bruin) en vetten (wit)
Ga steeds volgende items na wanneer men infusievloeistoffen gaat gebruiken: - Vervaldatum
- Kleur vloeistof
- Binnenverpakking
voelt vochtig aan
PLASTIEKE INFUSIEZAK VIAFLEX/VIAFLO
- Tweevoudig verpakt: steeds verpakt in 2e plastieke zak als bescherming
- Twee afzonderlijke toegangswegen: 1 voor medicatie en 1 voor de
leiding of infuustrousse
- Infuuszakken zijn soepel door weekmakers: handig en
gemakkelijk in gebruik
Voordelen: - Volledig gesloten systeem: vermindert risico op
besmetting, luchtembolie is praktisch uitgesloten
- Minder ongevallen, ruimtebesparend, licht
hanteerbaar
Nadelen: - Vloeistofniveau is moeilijk af te lezen: de infusiezak
boven het vloeistofniveau vastnemen en de zak lichtjes strekken
- Bij gebruik in serieverbinding: gevaar voor luchtembolie preventief handelen en rolklem
sluiten wanneer infusiezak leeg is
- Absorptie: een deel van de werking van het geneesmiddel gaat verloren
- PVC-zakken: onmogelijk om vetten toe te voegen weekmakers lossen op in een
vetoplossing en zijn levertoxisch EVA (ethyl-vinyl-acetaat) zakken