AP-hogeschool
Samenvatting
orthopedagogie
k
Graduaat orthopedagogische begeleider
De Busser Emma [student]
2022-2023
,SAMENVATTING ORTHOPEDAGOGIEK HOOFDSTUK 1
DEFINITIES
o Pedagogie
o Paidagoogia
o Pais of Paidos = Kind
o Agoo = leiden, vormen of opvoeden
o Pedagogie = het leiden, opvoeden, vormen van een kind. Het richt zich tot
het normale kind in een normale omgeving normale opvoeding
o Orthopedagogie
o ortho = recht, normaal
o Opvoeding van een kind in een moeilijk lopende opvoedingssituatie
o Opvoeding moet terug ´recht´ getrokken worden
o Orthoagogie
o Nadruk op relatie tussen begeleider en volwassenen
o Agogiek = veranderkunde
o Meer ondersteunen en begeleiden NIET opvoeden
o Andere vorm afhankelijkheid en verantwoordelijkheid
o Orthopedagogiek
o De wetenschap over opvoeding, verzameling van theorieën
o Orthopedagogie
o Is de handelingspraktijk van het opvoeden of het opvoedend bezig zijn in
een context of situatie
o Kennis
o Het geheel van betekenissen, begrippen, vaardigheden, werkwijzen, die
voor juist en waar wordt gehouden en richting geeft aan het handelen
o Wetenschappelijke kennis
o Resultaat van wetenschappelijk onderzoek
o <-> ligt tussen kennis en praktijktheorieën
ORTHOPEDAGOGIEK ALS WETENSCHAP
o Bij begeleiden, opvoeden, ondersteunen hulp theorieën aangeleverd door
orthopedagogiek.
PEDAGOGISCHE THEORIEËN
o Bouwwerk van bouwstenen
o Bouwstenen = pedagogiek/ leiden en opvoeden van een kind uit
begrippen of concepten met hun onderlinge verbindingen of relaties tot
elkaar.
o Opbouw = bij de ene onderzoeker of auteur meer ‘getheoretiseerd’ dan bij
de andere en zo omvat het ene boek of artikel meer abstracte begrippen
dan het andere.
o Welk belang hebben die pedagogische theorieën voor ons als opvoeder?
o Meer kennis krijgen over opvoeden
o Kennis actualiseren en gebruiken
o Opvoedingspraktijk meer kwaliteit geven
o Opvoedingssituaties beschrijven, analyseren en ondersteunen.
o Gezamenlijke taal
,MAATSCHAPPELIJKE VISIES, PRAKTIJK KENNIS EN WETENSCHAPPELIJKE KENNIS
o Maatschappelijke visie
o Maatschappelijke visie op mens, ziekte, handicap en armoede doorheen de
geschiedenis beïnvloed door
Economische factoren coronacrisis, oorlog
Politieke factoren
Sociale factoren bevolking, jongeren moeten bijdragen aan
pensioen van oudere
Culturele factoren geloof, afkomst, immigratie
o Visies leiden tot grondhoudingen naar maatschappelijk kwetsbare
mensen
o Oordeel over de waarde van de persoon
o Mogelijkheid iets bij te dragen
o Belangrijke impact op
o Uitbouw voorzieningen
o Al dan niet nieuwe methodes ontwikkelen
o Houding die hulpverleners aannemen tegen over deze mensen
PRAKTIJKKENNIS
o Individuele voorkennis
o Intuïtie (gezond verstand)
o Ervaringen
o Onbewust
o Praktijktheorieën
o Bewust bent van de voorkennis
o Iets dat je Geleerd hebt
o Bekritiseer baar
o -> gangbare aanpak,
o Heersende waarden en normen
o Praktijktheorieën kritisch blijven toetsen
o Reflectie over eigen handelen
o Bijscholingen volgen
o In discussie treden met collega’s
o Via wetenschappelijk onderzoek
o -> Belang van wetenschappelijke kennis
o Wanneer is iets wetenschappelijk
o Systematisch: Betekent dat een wetenschapper bij het verwerven van
kennis dit steeds op eenzelfde wijze moet doen, volgens geldende
onderzoekregels
o Empirische cyclus
o Rationeel gefundeerd
Betekent dat een wetenschapper de gekozen methoden en
technieken die hij in een onderzoek gebruikt, zo moet argumenteren
dat andere wetenschappers zijn redenering kunnen vatten en
eventueel met tegenargumenten bekritiseren.
o Navolgbaar: Steeds dezelfde conclusies uitkomen
Betekent dat elke andere wetenschapper, juist doordat dit
wetenschappelijk onderzoek systematisch en rationeel gefundeerd
is, dit onderzoek zou kunnen ‘navolgen’, met andere woorden zelf
, op eenzelfde wijze zou kunnen uitvoeren en tot dezelfde conclusies
zou komen.
IDENTITEIT VAN DE ORTHOPEDAGOGIEK
o Raakvlakken met andere wetenschappen
o Onduidelijkheid in de praktijk
o Orthopedagogiek heeft eigen doelstellingen, onderscheidt zich van andere
wetenschappen qua object en qua gerichtheid.
HET WERKTERREIN VAN EEN ORTHOPEDAGOGISCH BEGELEIDER
o Verschillende leeftijden
o Kinderen, jongeren, volwassenen
o Verschillende problematieke
o Verschillende beperkingen, mensen in armoede, verontrustende
gezinssituaties...
o Verschillende manieren van werken
o Residentieel, mobiel, ambulant, preventief...
o Praktijk 1
SAMENVATTING HOOFSTUK 2 ORTHOPEDAGOGIEK
GESCHIEDENIS ORTHOPEDAGOGIEK
PREHISTORIE
o Struggle for life natuurlijke selectie
o Oorzaak van ziektes en afwijkingen
o Demonische krachten/beledeging van goden of geesten
o De zorg hiervoor?
o Medicijnmannen
o Schedelboringen boze geesten uit lichaam verwijderen
GRIEKS-ROMEINSE OUDHEID
o Van natuurlijke selectie maatschappelijke selectie
o Griekse staatsideaal mens sana in corpore sano
o Betekenis = een gezonde geest, een gezond
lichaam
o Plato: gehandicapte kinderen, kinderen van arme en
minderwaardige burgers mochten niet opgevoed worden.
o Recht en plicht van pater familias
o “God is de schepper van alle mensen, ook van de gehandicapte mens” paus
aurelius augustinus
o Gehandicapte kinderen kregen enig bestaansrecht
o Toch vaak te vondelingen gelegd of voorbestemt voor slavendom/bedelarij
o Opzettelijk verminkt om te bedelen
o Hippocrates wat de natuur voortbrengt moet de medicus bewaren en redden
o Hij ging opzoek naar de oorzaak
o Zwakzinnigheid beschouwde hij als ziekte van de hersenen,
o Behandelde met koud-warm waterbaden, dieet en muziektherapie