STEDENBOUW H4: STADSPLANNING ALS GEOMETRISCH PROBLEEM – HET DENKEN
OVER DE STAD IN DE RENAISSANCE
De Renaissance in de 15e-16e eeuw
= wedergeboorte!!
van wat?
van de klassieke oudheid/erfenis verschilt van wat daarvoor kwam
middeleeuwen => dit was een periode tussen de klassieke oudheid en de renaissance
- Antropocentrisme ipv theocentrisme
= Er ontstaat een nieuwe tijdsgeest
= middeleeuwen: theo ~god staat centraal
=> wij moeten ons schikken naar een bovennatuurlijk wezen
o ‘Ratio’ als kritisch kennisinstrument
mensen meer intelligent, ratio
o Wiskunde: taal van de kunsten en wetenschappen
rede waarmee we in staat zijn om zelf kennis en waarheid te achterhalen
we hebben er geen bijbel voor nodig
artificiële taal uitgevonden door mens laat toe om zaken in de wereld te
beschrijven
o Mens = maat van de dingen
Mens zelf centraal in wereldbeeld
geen god meer => mens wordt maat van alles => Leonardo Da Vinci
o Uitvinding perspectief: menselijke blik als maat
mathematische manier om het menselijke waarnemen te gaan kopiëren =>
we geven dingen weer zoals de menselijke blik ze ziet vanaf de renaissance
- Antieke Oudheid als ideaalbeeld
o terug gerijpen naar geschriften en andere elementen van de oudheid om kennis op
te doen
o Herdruk Vitruvius in Rome, 1486
belangrijke impact op het denken op architectuur en stedenbouw
- Vroeg-kapitalisme
o economische evolutie => economie niet langer gebaseerd op grond
o maar verschuift naar een stedelijke economie die gebaseerd is op handel en diensten
o geld = abstract ruilmiddel => wordt belangrijker dan het bezitten van veel grond
o Stedelijke geldeconomie gebaseerd op handel en diensten
o Nieuwe opdrachtgevers: bankiers, groothandelaars, hoge ambtenaren
ontstaan van nieuwe groepen
die gaan net zoals de adel voor hen gebruik maken van
architectuur en kunst om hun status aan de wereld te laten zien
Rafael, Huwelijk van de H. Maagd, 1504
= het schilderij wordt overheerst door de tempel op de achtergrond (oefening in perspectief)
= tafereel zelf van het huwelijk is dus niet het onderwerp van het schilderij
, Stedenbouw in de Renaissance
Er ontstaat een kleine paradox
we hebben een heel instrumentarium voor handen (wiskunde, wetenschappen,...) maar
helaas is er in de renaissance geen behoefte meer aan echte steden
Kolonisatie Europa is voltooid
o tweede verstedelijkingsgolf voorbij
o bevolking neemt ook niet meer fel toe
Demografische ‘pauze’ na de Pest
(geen nood aan nieuwe steden om te huisvesten)
= politieke en economische instabiliteit
o landadel feodale systeem concurreert met nieuwe handelaars stedelijke economie
o absolutisme
o deze twee systemen wringen
o meer steden ook met elkaar gaan concurreren
kleine oorlogen
= achterliggende steekvlammen van de instabiliteit
=> geen behoefte aan architectuur/stedenbouw of als er een oorlog is??
=> dan wordt er nagedacht over de stad!!
Idee van de ‘Ideale Stad’
hebben we al zien ontstaan bij de grieken
stad is object van reflectie
hetzelfde bij de renaissance
ideale stad en ideale maatschappij
men ziet de stad als een letterlijk kader dat kan vormgeven aan de ideale maatschappij
- Ideaal stadsplan als kader voor ideale maatschappij > ruimtelijke ordening als kader voor
sociale organisatie
o geloof in maakbaarheid
ruimtelijke ordening als handig middel voor om dit te doen/te bereiken
mensen en stad gaan kneden
- Orde, geometrie, hiërarchie vs. organische chaos van de ME stad
o ruimtelijke ordening hier letterlijk op gebaseerd
o tegenovergestelde middeleeuwse chaos
Toepassingsdomeinen
- Militair: Garnizoensteden en versterkingen
- Representatief/speculatief: ingrepen in het ME weefsel
o om macht en rijkdom te etaleren + vanuit winstbejag (investering)
o ingrijpen in een reeds bestaande stad
- Expansief: de kolonisatie van Amerika
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur stuvia2003. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.