Samenvatting Psychosociaal handelen: Psychologie
Psychologie: Paul Philips & Sociologie: David Van Bunder
Hoofdstuk 1: Wat is psychologie?
1.1 Misverstanden over psychologie
➢ We staan stil bij de kritiek die sommige mensen hebben ten aanzien van psychologie. Wat is
het nut van psychologie?
➢ Bijdragen tot beter psychosociaal handelen van de ergotherapeut?
Aantonen van de onjuistheid van 3 beweringen!
1.1.1 Psychologie en goede mensenkennis
Voor sommigen staat de kennis uit de psychologie gelijk aan mensenkennis. Iedereen met een goed
inzicht van mensen (EQ) is een soort psycholoog fout!
Gezond verstand en goede mensenkennis: common sense.
Er zijn studies die aantonen dat common sense opvattingen soms compleet naast de waarheid zitten.
➢ Wie is dronken: maar 25% had dit correct
➢ Studenten die van keuze veranderen op een examen: vaak van foute naar juiste
antwoorden.
Het is niet omdat iets juist lijkt, dat dat noodzakelijk zo is. Onze intuïtie/gezond verstand kunnen tot
foute conclusies leiden => belang van (wetenschappelijke) psychologie.
1.1.2 Psychologie en goed kunnen omgaan met mensen
“Dat leer je niet door je tijd te slijten in de collegezalen van een universiteit. Een goede psycholoog is
iemand die van nature vlot is in contacten met andere mensen en direct aanvoelt wat er in iemand
omgaat. Als je dat niet kunt, dan ben je geen goede psycholoog!” : voorkomende misconceptie
Studies voor psycholoog duren 5 à 6 jaar. Het is een beschermd beroep (master):
➢ Hoe complex ons gedrag en ons functioneren in elkaar zit.
➢ Een stevige basis in het werken met mensen.
➢ Overstijgt het niveau van levenservaring en intuïtie.
Ook komen psychologische onderzoeken in populaire tijdschriften en sites.
Iedereen kan psychologie begrijpen en iedereen doet aan psychologie: je bent een expert als je door
ervaring weet hoe mensen in elkaar zitten.
,1.1.3 Psychologie en wetenschap
Vormelijk bekeken doet psychologie niet op een wezenlijk andere manier aan wetenschap dan
natuur- of scheikunde:
➢ Dezelfde wetenschappelijke methode
➢ Observeren fenomenen in de realiteit, werken met variabelen (meetbaar)
➢ Hypothesen (juistheid).
➢ Methodologie die zowel bij de exacte wetenschappen wordt gebruikt als bij
wetenschappelijke psychologie.
Moeilijk te onderzoeken gebied… Niet afvragen of het wel wetenschap is maar of het wel waar is
“externe validiteit” van psychologie.
1.2 Juiste vs. valse kennis
Psychologie: dagelijks leven en is interessant voor iedereen.
Veel ‘psychologische beweringen’ in populaire pers en media: moeilijk om valse kennis van juiste
kennis te onderscheiden.
1.2.1 Waarom geloven mensen valse kennis
Steeds terugkerende denkfouten en troebele drogredeneringen ondermijnen ons
inschattingsvermogen. (Scott Linnenfeld et al.)
Minstens 10 bronnen van misvattingen Herhaald aanhalen van missvattingen:
➢ Weapons of mass destruction van G. W. Bush: Dit blijven herhalen tot iedereen het geloofd
o Oorlog voeren
o Bijkbaar toch geen wapens voor massa destructie.
➢ Alles is de schuld van de sossen: populistische uitspraak die uiteindelijk een rotsvaste
overtuiging heeft.
➢ Herhaaldelijk verkeerd voorstellen van personen met een psychische stoornis (films):
misverstanden over de aandoeningen.
1.2.2 Twee bronnen van misvattingen
Een causaal verband: af te leiden uit correlatie EN de post hoc: ergotherapie volgt hoc redenering.
,Causaal verband afleiden uit correlatie
Psychologisch onderzoek gaat om het leggen van het juiste verband tussen 2 geobserveerde zaken.
➢ Het oorzaak verband, oorzakelijk : causaliteit
➢ Het statistische verband: correlatie
Bv?. (Duitsland, 1960-1980) het aantal geboortes nam af, en ook het aantal ooievaars. De
verleidelijke theorie zou dan zijn: de ooievaarsstand neemt af en daardoor kunnen ze minder
kinderen langs brengen: er is een statistisch verband (correlatie) want het aantal geboortes daalde,
en ook de aantal ooievaars MAAR geen causaal verband want kinderen worden niet door ooievaars
gebracht dus de ene heeft geen oorzaak aan het andere.
Bv. (Engeland 1975-1995) In gebieden waar meer telefooncellen op straat staan, zijn er ook meer
kinderen geboren: hier kan er geen sprake zijn van oorzakelijkheid (causaliteit). Er is WEL een
correlatie (statistisch verband) er worden meer kinderen geboren in verstedelijkte gebieden en met
name in ziekenhuizen dan in rurale gebieden.
Post hoc: ergotherapie volgt hoc redenering
Dit betekend: erna, dus als gevolg ervan. Wanneer A voorafgaat aan B, dan is B het gevolg van A.
Klinkt logisch MAAR:
➢ Na elke dag volgt de nacht, toch is de dag niet de oorzaak niet de nacht
➢ De dood volgt na het leven, toch is het leven niet de oorzaak van de
dood
➢ Sinds jij hier bent komen wonen, heeft het alleen maar geregend.
“Sinds de migranten hier zijn komen wonen is de criminaliteit alleen maar toegenomen” Politici
gebruiken een logica die in wezen berust is op een redeneerfout.
“Ongelukkige jeugd leidt tot moord” <-> “Elke ochtend een douche nemen leidt tot moord”
Zelfde foute redenering in de medische wetenschap: “De genezing volgt na de behandeling. Toch is
de behandeling niet of niet steeds de oorzaak van de genezing.”.
1.3 Definitie van de wetenschappelijke studie
Psychologie: wetenschap die gebruik maakt van een systematiek.
Het onderzoeksgebied betreft het menselijk functioneren, waarbij in de loop van haar geschiedenis
wetenschappers de nadruk hebben gelegd op innerlijke aspecten:
➢ De ziel
➢ Het gevoel
➢ De wil
Ook uiterlijke aspecten zoals het gedrag!
, Psychologie is de wetenschap die het menselijke gedrag en mentale processen bestudeert.
Het gedrag, observeerbaar in een omgeving. Objectief vaststelbare feiten!
Mentale processen, bv. denkprocessen). Enkel studeerbaar als ze zichtbaar gemaakt worden, dat wil
zeggen als ze objectief vaststelbaar zijn.
Psychologie interesseert zicht niet alleen in het beschrijven van observeerbaar gedrag MAAR
probeert ook na te gaan waardoor gedrag veroorzaakt wordt. Oorzaken achterhalen!
Gedragsdeterminanten: factoren die van belang zijn bij het ontstaan of uitblijven van gedrag. Vaak
werken bij een bepaald gedrag meerdere gedragsdeterminanten op elkaar in.
Psychologie gaat ook na wat de gevolgen zijn van een bepaald gedrag. VOORSPELLINGEN!
Oorsprong psychologie
➢ Voor er sprake was van een nieuwe wetenschap: filosofie: gingen vaak over moeilijk te
toetsen beweringen over zaken zoals de ziel, de rede en de wil.
➢ Wilhelm Wundt (1832 – 1910, Duitsland): Arts van opleiding. Wilde het functioneren van de
mens in al zijn geledingen (waarnemen, geheugen, denken, …) in kaart brengen. Radicaal
andere manier dan filosofie.
➢ Experimenten in het laboratorium (universiteit van Leipzig). Objectief vaststellen hoe snel
mensen reageren op prikkels en wat mensen voelen als ze pijn hebben.
➢ Eerste psychologisch laboratorium. Colleges werden druk bezocht tijdens zijn lessen
herhaalde hij met behulp van toestellen (zelfgemaakt) zijn experimenten.
1.4 Cross-culturele psychologie
Wundt zag 2 grote projecten binnen de psychologie (1860):
➢ Uitbouwen van de experimentele psychologie
➢ Völkererpsychologie : cross-culturele psychologie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur naomivangoethem. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
